اتاق بازرگانی تهران با انتشار پژوهشی از افزایش نابرابری و شکاف طبقاتی در تهران گزارش داد و اعلام کرد که افزایش ضریب جینی مناطق شهری استان تهران در سال۹۸ نشان می‌‏دهد نابرابری توزیع درآمد در استان تهران  افزایش یافته و میزان این نابرابری نسبت به متوسط کل کشور بالاتر است.

این پژوهش با اشاره به افزایش «ضریب جینی» در مناطق شهری استان تهران نسبت به میانگین کشوری، تاکید کرد که «استان تهران یکی از نابرابرترین توزیع درآمدی در مناطق شهری ایران را پس از استان سیستان و بلوچستان» داراست.

ضریب جینی یک شاخص آماری بین صفر و یک است و هرچه این شاخص به «صفر» نزدیک‌تر باشد به معنای کاهش شکاف درآمدی در یک جامعه است و هر چه این شاخص به سمت «یک» نزدیک شود به معنای شکاف درآمدی و شکاف طبقاتی بیشتر است.

بنابر نتایج پژوهش تازه اتاق بازرگانی تهران که به استناد داده‌های مرکز آمار ایران انجام شده است، در سال‌های ۹۴ و ۹۵ ضریب جینی مناطق شهری تهران ۰/۳۸ بوده است که در سال ۹۶ به ۰/۳۹ افزایش یافته و این افزایش در سال ۹۷ نیز وجود داشته و به۰/۴۱  رسیده است که نشان از نابرابری بیشتر و افزایش شکاف طبقاتی دارد.

همچنین درحالی که در سال۹۸ نسبت به سال۹۷، ضریب جینی مناطق شهری در کشور از ۰/۳۹ به ۰/۳۷  رسیده  اما در تهران این کاهش رخ نداده و این شاخص همچنان ۰/۴۱  باقی مانده است.

علاوه بر افزایش نابرابری و شکاف طبقاتی در خود تهران، در سال ۱۳۹۸ ضریب جینی در مناطق شهری استان تهران ۰/۴۱  بوده و این در حالی است که شاخص در سطح کشور از ۰/۳۹  به  ۰/۳۸ کاهش یافته است.

افزایش شکاف طبقاتی در تهران در حالی رخ داده است که براساس داده ‏های مرکز آمار ایران، استان تهران منشا حدود ۲۳ درصد [۸/۲۲ درصد] از تولید ناخالص داخلی کشور در سال ۱۳۹۸ بوده که معادل حدود  ۷۶۳ هزار میلیارد تومان بوده است و از این منظر بالاترین سهم را در میان سایر استان‎‏ها دارد.

سهم تهران در تولید ناخالص داخلی کشور البته در سال۹۸ در مقایسه با رقم مشابه طی سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۶ در سطح پایین‌تری قرار دارد. در سال۹۶ سهم تهران در تولید ناخالص داخلی بیش از ۲۳/۹  درصد تولید ناخالص داخلی ایران بود.

در پژوهش اتاق بازرگانی تهران همچنین آمده است که در سال۹۸ «متوسط هزینه اقلام غیرخوراکی» برای یک خانوار شهری در کشور ۳۶ میلیون تومان بوده و اما در استان تهران این هزینه حدود ۶۰ میلیون تومان بوده است که نسبت به متوسط کشور بسیار بالاتر بوده است.

این پژوهش با تاکید بر اینکه «استان تهران به لحاظ متوسط هزینه اقلام غیرخوراکی یک خانوار شهری رتبه یک را در کل کشور دارد»، افزود که همواره «شکافی میان متوسط هزینه اقلام غیرخوراکی استان تهران و کل کشور وجود داشته» اما این شکاف طی سال‌های اخیر، روند افزایشی داشته است.

 به عنوان نمونه در سال۹۴، «متوسط هزینه اقلام غیرخوراکی» برای یک خانوار شهری در کشور ۲۰ میلیون تومان بوده و این رقم برای استان تهران حدود ۳۱ میلیون تومان، یعنی ۵۳ درصد بیشتر از دیگر مناطق ایران بوده است.

«شکاف میان متوسط هزینه اقلام غیرخوراکی» در تهران نسبت به دیگر مناطق کشور در سال۹۷ به ۵۹ درصد افزایش یافته و با ادامه روند افزایشی در سال۹۸ به ۶۷ درصد رسیده است.

همچنین سهم «اقلام خوراکی و دخانی» و «اقلام غیرخوراکی» در هزینه‌های خانوارهای شهری استان تهران نیز در سال۹۸ به ترتیب برابر با ۱۸ درصد و ۸۲ درصد بوده است در حالی که سهم «اقلام خوراکی و دخانی» در هزینه خانوارهای شهری کل کشور با ۲۵ درصد» بوده و سهم «اقلام غیرخوراکی» نیز در میانگین کشوری از تهران کمتر و حدود ۷۵ درصد است.

پژوهش اتاق بازرگانی تهران وضعیت نابرابری و شکاف طبقاتی در روستاهای استان تهران به نسبت مناطق روستایی کشور را کمتر توصیف کرده است. در سال۹۴ ضریب جینی در مناطق روستایی کشور ۰/۳۴ و در تهران ۰/۲۹ بوده است که پس از افزایش ضریب جینی مناطق روستایی کشور در سال۹۸ به ۰/۳۵ این شاخص در تهران به ۰/۳۲ رسیده است.

پژوهش اتاق بازرگانی تهران تغییرات ضریب جینی تا قبل از شیوع کرونا، تا سال۹۸، را بررسی کرده است و هنوز مشخص نیست که شیوع این ویروس تا چه حد بر شکاف طبقاتی و نسبت و میزان توزیع درآمدی در پایتخت و دیگر مناطق ایران تاثیر گذاشته است.