گزارش مرکز آمار از افزایش ضریب جینی در ایران: گسترش شکاف طبقاتی و نابرابری در میان شعارهای اقتصادی
مرکز آمار ایران با اعلام افزایش ضریب جینی طی سال گذشته، از گستردهتر شدن شکاف طبقاتی و درآمدی و همچنین نابرابری در جامعه ایران گزارش داد.
بنابر اعلام مرکز آمار ایران در سال ١٣٩٩ ضريب جينی خانوارهای كل كشور به ۰.۴۰۰۶ رسیده است كه در مقايسه با سال قبل به میزان ۰.۰۰۱۴ افزايش یافته است.
افزایش ضریب جینی به عنوان شاخص نابرابری نشان میدهد که سیاستهای جمهوری اسلامی و هر دو جناح آن در مدیریت کشور طی دو دهه گذشته که اغلب با شعارهای اقتصادی نیز همراه بوده است، در عمل سهم پردرآمدها از درآمد، بیشتر و سهم کمدرآمدها را کمتر کرده است و سهم دهکهای متوسط هم تضعیف شده است.
ضریب جینی یک شاخص آماری بین صفر و یک است بیانگر چگونگی توزیع درآمدهاست. این شاخص هرچقدر به صفر نزدیکتر باشد به معنای کاهش شکاف درآمدی و طبقاتی است و هرچه به سمت یک حرکت کند بیانگر افزایش شبکه طبقاتی و درآمدی در یک جامعه یا کشور است.
ضریب جینی «صفر» اشاره به برابری کامل توزیع درآمدها دارد چرا که افراد یا خانوارها دارای درآمد یا مخارج کاملا یکسانی هستند و در مقابل ضریب جینی «یک» حاکی از نابرابری کامل در توزیع درآمدها یا مخارج است و نشان میدهد که تنها یک فرد یا یک طبقه تمام درآمد را به خود اختصاص میدهد.
در گزارش جدید مرکز آمار ایران که به اعلام شاخص ضریب جینی در سال ۱۳۹۹ اختصاص دارد، همچنین همچنين ضريب جيني خانوارهای شهری ۰.۳۸۳۵ اعلام شده است که نسبت به سال قبل ۰.۰۰۰۸ واحد افزایش یافته است و ضریب جینی خانوارهای روستایی نیز ۰.۳۵۹۰ اعلام شده است که نسبت به سال قبل ۰.۰۰۵۱ واحد افزایش یافته است.
بنابر اعلام مرکز آمار ضریب جینی در استان سیستان و بلوچستان در سال ۹۹ به ۰.۴۵۷۰ رسیده است که بزرگترین مقدار در میان همه استانهای ایران و بسیار بیشتر از ضریب جینی خانوارهای کشور است. این شاخص نشان میدهد که شکاف درآمدی و طبقاتی در استان سیستان و بلوچستان بسیار بیشتر از همه استانهای ایران است.
روزنامه همشهری در همین باره با اشاره به افزایش ضریب جینی به عنوان شاخص نابرابری، نوشت که «روند ۲۰ساله ضریب جینی بهعنوان شاخص توزیع درآمد در ایران بیانگر این واقعیت است که سیاست دولتها دستکم از سال۱۳۸۰ تا پایان سال۱۳۹۹ نتوانسته است بهصورت پایدار و مستمر شکاف طبقاتی در کشور را کاهش دهد بهگونهای که براساس اعلام مرکز آمار ایران، شاخص توزیع درآمد در پایان سال۱۳۹۹ به محدوده سال۱۳۸۹ برگشته است.»
پیشتر اتاق بازرگانی تهران نیز با انتشار پژوهشی از افزایش نابرابری و شکاف طبقاتی در تهران اعلام کرده بود که افزایش ضریب جینی مناطق شهری استان تهران در سال۹۸ نشان داده که نابرابری توزیع درآمد در استان تهران نیز افزایش یافته و میزان این نابرابری نسبت به متوسط کل کشور بالاتر است.