هم‌زمان با اعتراض‌های سراسری آبان‌ماه و تشدید فضای امنیتی، برخی گزارش‌ها حاکیست نهادهای امنیتی طی ماه‌های گذشته در چند مورد اقدام به اعمال فشار برای اعزام اجبارآمیز زندانیان سیاسی به «بیمارستان روانی» و «شوک‌درمانی» آن‌ها کرده‌اند.

کیانوش سنجری‌باف،‌ فعال پیشین دانشجویی و وبلاگ‌نویس که در مرخصی مشروط درمانی از زندان اوین به سر می‌برد، روز چهارشنبه ۱۳ آذرماه با انتشار تصویر نامه پزشکی قانونی استان تهران،‌ از صدور دستور بستری شدنش در «بیمارستان روانپزشکی روزبه» خبر داد.

او در پست اینستاگرامی خود در این‌باره نوشته است: «برو دوباره بستری شو، ‌تا باورت شود که دیوانه‌ای در قفس! تا دیگر هوس عاشقی وطن به سرت نزند! امضا: سوگندخوردگان بقراط.»

سنجری که سابقه سخنگویی کمیته گزارشگران حقوق بشر و همکاری با شبکه تلویزیونی صدای آمریکا را دارد مهرماه سال ۱۳۹۵ پس از ۱۰ سال اقامت در کشور آمریکا برای دیدار مادرش به ایران بازگشته بود. 

او در یک گفت‌و‌گو با وبسایت فارسی شبکه یورونیوز «حرف‌های مثبت دولت حسن روحانی و وزارت خارجه برای بازگشت ایرانیان به کشورشان» را انگیزه بازگشتش عنوان کرده بود.

این فعال سیاسی پس از بازداشت در ایران، از سوی دادگاه انقلاب به پنج سال زندان و شش سال حبس تعلیقی محکوم شد. 

سنجری درباره فشارهای روانی طی دوره زندان نوشته است: «یک روز از زندان اوین با دستبند و پابند و به همراه دو سرباز مرا به بخش اعصاب و روان (تیمارستان) رازی (امین‌آباد) منتقل کردند و یک هفته به تخت زنجیر شدم.»

او در خردادماه امسال به صورت مشروط و با قید وثیقه از زندان مرخصی درمانی گرفت، اما به حکم کمیسیون پزشکی قانونی در مدت آزادی سه بار در بیمارستان روانی بستری شد و تحت «شوک‌درمانی» قرار گرفت.

این فعال سیاسی در روز ۱۰ آبان‌ماه در صفحه اینستاگرام خود از تشکیل جلسه کمیسیون پزشکی قانونی در ارتباط با اعمال ماده ۵۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری مبنی بر عدم تحمل کیفر به دلیل پزشکی خبر داد. به گفته او، این کمیسیون یک‌بار دیگر نیز رای به بستری شدن سنجری در بیمارستان روانی داده بود.

تصویر منتشرشده از سوی سنجری در ۱۳ آذرماه نشان‌دهنده صدور رای مجدد مبنی بر نگهداری اجبارآمیز او در بیمارستان روانی است. 

مورد مشابه سها مرتضایی

انتشار خبر فشار روانی بر سنجری در حالی است که هم‌زمان کانال تلگرامی «شوراهای صنفی دانشجویان کشور» نیز روز پنجشنبه ۱۴ آذرماه گزارشی در ارتباط با فشار مسئولان دانشگاه تهران به خانواده سها مرتضایی، دانشجوی ستاره‌دار زندانی، برای اعزام او به بیمارستان روانی منتشر کرده بود.

مرتضایی دبیر پیشین شورای صنفی دانشگاه‌ تهران است‌ که طی اعتراض‌های دی‌ماه سال ۱۳۹۶ و در جریان پیگیری وضعیت دانشجویان بازداشتی، از سوی نیروهای امنیتی دستگیر و بعد به شش سال حبس تعزیزی محکوم شد. 

او رتبه ۱۰ کنکور دکترای علوم سیاسی را کسب کرده بود،‌ با این حال با گزارش حراست دانشگاه و وزارت اطلاعات از ادامه تحصیل محروم شد.

بنابر خبر منتشرشده،‌ در دورانی که این دانشجو به دلیل محرومیت از تحصیل به تحصن در دانشگاه تهران دست زده بود، مجید سرسنگی و اسماعیل سلیمانی، معاون فرهنگی و رییس حراست دانشگاه تهران، در جلسه‌ای از مادر او خواسته‌ بودند که برای توقف اعتراض‌های مرتضایی با امضای برگه‌ای رضایت دهد تا این فعال دانشجویی به بیمارستان روانی منتقل و «شوک‌درمانی» شود.

این مساله با مقاومت مادر مرتضایی روبه‌رو شد؛ با این‌حال پس از بازداشت این فعال دانشجویی در روز ۲۶ آبان‌ماه فشارها برای اجرای این خواسته همچنان ادامه یافته است.

انتشار این گزارش‌ها در حالیست که در ماه‌های گذشته فشار روانی نهادهای امنیتی به خانواده و بستگان فعالان سیاسی،‌ رسانه‌ای و دانشجویی منتقد در داخل و خارج کشور برای تحدید یا توقف فعالیتشان بیشتر شده است.

اعزام زندانیان سیاسی به بیمارستان‌های روانی از جمله روش‌های سرکوب فعالان سیاسی مخالف است که در کشورهایی از جمله روسیه نیز اعمال و گزارش شده است.