مبادله پژوهشگر فرانسوی با متهم ایرانی دور زدن تحریمها
به دنبال آزادی همزمان جلال روحاللهنژاد، ایرانی بازداشت شده در فرانسه و متهم به دور زدن تحریمهای آمریکا، و رولان مارشال، پژوهشگر فرانسوی که در سفر به ایران بازداشت شده بود، خبرگزاری رسمی قوه قضاییه جمهوری اسلامی و یک خبرگزاری وابسته به صداوسیما تاکید کردند که مبادله این دو زندانی حاصل همکاری سازمان اطلاعات سپاه پاسداران و قوه قضاییه بوده است.
خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضاییه، درباره این مبادله، نوشت: «با توجه به همکاری قوه قضاییه برای آزادی یکی از زندانیان فرانسه با استفاده از تخفیف مجازات، دولت فرانسه در همکاری متقابل با تغییر تصمیم قبلی، وی را آزاد کرد.»
این خبرگزاری یادآوری کرد که جلال روحاللهنژاد به اتهام دور زدن تحریمهای آمریکا از یک سال قبل در فرانسه زندانی بود و «دادگاههای فرانسه و دیوان عالی این کشور درخواست آمریکا برای استرداد روحاللهنژاد را تایید کرده بودند، ولی دولت فرانسه با تغییر این تصمیم، وی را آزاد کرد.»
همزمان خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان، وابسته به صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و نزدیک به دستگاههای امنیتی، بامداد شنبه دوم فروردین۹۹، بر نقش سازمان اطلاعات سپاه پاسداران در انجام این مبادله تاکید کرد.
این خبرگزاری با اشاره به اینکه «در پی آزادی جلال روحاللهنژاد از زندانهای فرانسه، رولان گابریل مارشال که به ۵ سال حبس محکوم شده بود، به صورت مشروط آزاد شد»، نوشت: « تلاشهای سازمان اطلاعات سپاه منجر به همراهی فرانسه در رد درخواست استرداد روحاللهنژاد به آمریکا شد.»
خبرگزاری وابسته به صداوسیما ساعتی بعد، خبر منتشر شده خود را درباره نقش سازمان اطلاعات سپاه پاسداران در مبادله روحاللهنژاد با رولان مارشال، حذف کرد.
در عین حال، روز شنبه یک مقام در دفتر ریاست جمهوری فرانسه آزاد شدن مارشال را تایید کرد و گفت او روز شنبه به فرانسه برمیگردد. این مقام افزوده است که رییس جمهوری فرانسه از ایران خواسته فریبا عادلخواه، دیگر پژوهشگر زندانی در ایران که تابعیت دوگانه ایرانی-فرانسوی دارد را هم آزاد کند.
پیشتر در ۲۳ مهر۹۸ جرج مالبرونو، خبرنگار ارشد روزنامه فرانسوی فیگارو، نوشته بود که «وزات کشور فرانسه با عدم جلوگیری از سفر روحالله زم به عراق خواسته بنبست ایجاد شده در وضعیت دو زندانی فرانسوی، فریبا عادلخواه و دوستش، رولان مارشال، را در ایران برطرف کند».
در آن زمان یک منبع آشنا به روابط ایران و فرانسه نیز به فیگارو گفته بود: «دستگیری زم با میزانی از همدستی سرویسهای فرانسه میتواند باعث ایجاد گفتوگوهایی برای آزادی فریبا عادلخواه و رولان مارشال شود، گفتوگوهایی که میتواند شامل دستور نخستوزیر فرانسه برای عدم استرداد جلال روحالله نژاد، یک مهندس ایرانی بازداشتشده در فرانسه به آمریکا هم باشد.»
روزنامه فیگارو همچنین در شماره پانزدهم شهریور۹۸ خود، طی گزارشی درباره بازداشت عادلخواه در تهران، نوشته بود: «یکی از احتمالات مطرح شده این است که جمهوریاسلامی امیدوار است عادلخواه را با یک ایرانی دستگیرشده در فرانسه با نام جلال روحاللهنژاد مبادله کند.»
روحالله نژاد در بهمنماه۹۷ در فرودگاه نیس، زمانی که قصد داشت از طریق مسکو به ایران پرواز کند، از سوی پلیس فرانسه بازداشت شد. او از سوی آمریکا متهم شده بود که تحریمهای آن کشور علیه ایران را نقض کرده و تلاش کرده است سیستمهای مایکروویو صنعتی و سامانههای ضدپهپاد را به ایران منتقل کند.
روحاللهنژاد همچنین متهم شده که با شرکت «رایان رشدافزار»، از شرکتهای وابسته با سپاه پاسداران، همکاری داشته است. شرکت «رایان رشدافزار» در تابستان سال گذشته از سوی خزانهداری آمریکا در فهرست تحریمهای اقتصادی علیه ایران قرار گرفت.
دادسرای اکسآنپرووانس، در جنوب فرانسه، روز دهم اردیبهشت، با درخواست واشینگتن برای تحویل روحاللهنژاد به آمریکا موافقت کرده، اما این استرداد هنوز انجام نشده بود.
رولان مارشال که اکنون با روحاللهنژاد مبادله شده است، پژوهشگر و جامعهشناس فرانسوی و دوست فریبا عادلخواه است.
عادلخواه که در فرانسه از چهرههای مدافع سیاستهای جمهوری اسلامی به شمار میرفت پس از بازگشت به ایران، در روز ۱۷ خرداد ۹۸، از سوی اطلاعات سپاه پاسداران در منزل شخصی خود در تهران بازداشت شد. این محقق دارای تابعیت دوگانه ایرانی و فرانسوی است.فریبا عادلخواه در رشته جامعهشناسی در دانشگاه استراسبورگ فرانسه تحصیل کرده و دارای مدرک دکترا از مدرسه مطالعات عالی علوم اجتماعی در پاریس است. او عمدتا در مسائل مربوط به زنان تحقیق کرده است.
چندی پس از انتشار خبر بازداشت فریبا عادلخواه، روزنامه فیگارو گزارش داد که یک دوست فرانسوی عادلخواه هم همزمان با او بازداشت شده و حساب کاربری «واتساپ» این فرانسوی از ۱۷ خرداد۹۸، روز دستگیری عادلخواه در تهران، دیگر فعال نبوده است.
جمهوری اسلامی درخصوص بازداشت شهروندان دو تابعیتی یا شهروندان دیگر کشورها و مبادله آنها با زندانیان مورد نظر خود (زندانیانی که حتی در مواردی برخی از آنها از عاملان ترورهای خارج از ایران بودهاند) و همچنین دریافت دریافت ارقامی که آن را طلب در پروندههای مختلف عنوان میکند، سوابق متعدد دارد.