درحالی که وزیر بهداشت با رد کمبود انسولین، گفت که نوع اول انسولین در کشور به میزان زیادی وجود دارد، علیرضا استقامتی، فوق تخصص غدد داخلی و متابوليسم، اعلام کرد که آنچه در ایران با عنوان انسولین تولید داخل عرضه می‌شود «انسولین چینی» است و استفاده از آن در اتحادیه اروپا، آمریکا و استرالیا ممنوع است.

سعید نمکی، وزیر بهداشت، روز سه‌شنبه بیست‌ونهم مهرماه درباره «مشکل تامین انسولین برای بیماران مبتلا به دیابت» تاکید کرد که «در حال حاضر مشکلی برای تامین انسولین نداریم و افراد متقاضی با کارت ملی می‌توانند مراجعه کرده و انسولین مورد نیاز را دریافت کنند».

نمکی همچنین با اعلام این‌که «امسال میزان انسولین بیشتر از سال‌های گذشته وارد کشور شده است»، گفت که «در حال حاضر نوع اول انسولین در کشور به میزان زیادی وجود دارد و کمبودی در این خصوص نداریم».

رد کمبود انسولین از سوی وزیر بهداشت درحالی است که  روزهای یک‌شنبه و دوشنبه هفته جاری شماری از کاربران توییتر در کارزاری با هشتگ #انسولین_نیست، به مقام‌های مسئول در خصوص نبود انسولین به ویژه «انسولین قلمی» به عنوان داروی حیاتی بیماران مبتلا به دیابت اعتراض کردند.

به دنبال این اعتراض‌ها بود که عصر یک‌شنبه، محمدرضا شانه‌ساز، رییس سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، گفت که «کمبودهای انسولین قلمی مقطعی است و دلیل آن مشکلات ناشی از تامین ارز و انتقال آن به شرکت‌های خارجی طرف قرارداد به‌دلیل تحریم‌ها است».

با این حال همان روز رییس سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت با تایید ضمنی قاچاق انسولین از ایران به کشورهای منطقه، گفت که «با توجه به تفاوت فاحش قیمت انسولین در داخل ایران نسبت به سایر کشورهای منطقه»، در آینده نزدیک انسولین براساس «کد ملی بیماران» توزیع خواهد شد.

رییس سازمان غذا و دارو البته کمبود انسولین را منحصر به «انسولین قلمی» دانست و از «وفور انواع دیگر انسولین» سخن گفت و افزود: «به بیماران توصیه می‌‌کنیم با مشورت پزشک خود به‌جای قلم از ویال انسولین رگولار و ان‌اچ‌پی که هیچ تفاوتی با انسولین پن یا قلمی ندارد و به وفور در بازار یافت می‌‌شود، استفاده کنند.»

این درحالی است که علیرضا استقامتی، فوق تخصص غدد داخلی و متابوليسم، در مصاحبه با شماره چهارشنبه سی‌ام مهرماه روزنامه جهان صنعت، جزییات تازه‌ای از انسولین مورد توصیه مقام‌های وزارت بهداشت را فاش کرد و گفت: «اگرچه افرادی که ادعا می‌کنند انسولين قلمی در ايران توليد می‌شود بايد بدانند که ماده اصلی و اوليه اين محصول از چين وارد می‌شود و شرکت پويش دارو آن را وارد می‌کند.»

این پزشک فوق تخصص تاکید کرد که «استفاده از انسولينی که در کشور ما به عنوان توليد ملی از آن ياد می‌شود در اتحاديه اروپا، آمريکا و استراليا ممنوع است و داروخانه‌ها اجازه فروش آن را ندارند».

استقامتی گفت که متخصصان در زمینه انسولین و پزشکان این حوزه «به شدت تحت فشارند تا اين انسولين‌ها را تاييد کنند»، گفت: «وقتی انسولينی در کشورهای توسعه‌يافته اجازه فروش ندارد ما پزشکان چطور آن را به بيماران تجويز کنيم ولی به شدت تحت فشاریم تا اين انسولين‌ها را تاييد کنيم.»

او تاکید کرد که ما مخالف داروی توليد داخل نيستيم ولی کيفيت دارو برای بيمار بسيار اهميت دارد و افزود که مسئولان بايد بدانند درمان ديابت برای بيمار مادام‌العمر است و نمی‌توانيم دارويی را که کاملا متقاعد نشديم صرف اين‌که توليد داخل است به بيماران تجويز کنيم.

این فوق تخصص غدد داخلی و متابوليسم، همچنین با بیان این‌که «انسولين توليد داخل و خارج در ماهيت با هم متفاوت هستند»، گفت که انسولين‌های ایرانی نسل قبلی و جزو انسولين‌های انسانی شناخته می‌شوند اما در انسولين‌های قلمی وارداتی که کم‌ياب شده‌اند در مولکول انسولين از نظر مهندسی ژنتيک دستکاری‌هايی شده که می‌تواند خواصی از جمله سرعت و زمان داشته باشد».

استقامتی گفت که برای اين‌که يک دارو را برای بيمار ديابتی تجويز کنيم بايد موثر و ايمن باشد ولی ايمنی آن برای ما محرز نشده است.

سخنان ضدونقیض مقام‌های وزارت بهداشت درباره انسولین درحالی ادامه دارد که بنابر آمارهای رسمی، در ایران هم‌اکنون دست‌کم پنج  ميليون نفر به دیابت مبتلا هستند که بيش از ۶۰۰ هزار نفر آنها بايد روزانه انسولين استفاده کنند.

هم‌زمان کمبود و گرانی انسولین قلمی در ایران به استان‌های مختلف نیز گسترش یافته است. روز چهارشنبه علی روحبخش، مدیر امور دارو و مواد تحت کنترل معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مشهد، به بیماران مبتلا به دیابت در مشهد توصیه کرد که «نگران تامین انسولین قلمی نباشند و تا رفع مشکل کمبود این نوع دارو به طور موقت از انسولین‌های قدیمی استفاده کنند».

علی‌اصغر عباسی، مدیر انجمن حمایت از بیماران دیابتی استان کرمان، نیز گفت که همچنان وضعیت خوب نیست و بیماران نیازمند انسولین قلمی بین داروخانه‌ها سرگردان هستند؛ چه به لحاظ کمبود نوع انسولین و چه کمی تعدادی که داروخانه در اختیار آنها می‌گذارد.