در حالی که جمهوری اسلامی ایران روز یکشنبه اعلام کرد تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران به انقضا رسیده، اما آمریکا با فعال کردن مکانیسم ماشه گفته این تحریم را همچنان برقرار می‌داند؛ تحریم‌های اتحادیه اروپا و بریتانیا در زمینه مبادلات تسلیحاتی ایران نیز همچنان رعایت می‌شود.

روزنامه گاردین در گزارشی که روز یکشنبه ۲۷ مهر منتشر شد نوشت که جمهوری اسلامی از این پس «در تئوری» آزاد است که اقدام به خرید تانک،‌ خودروهای زرهی جنگی، سیستم‌های توپخانه‌ای با کالیبر بالا، جت‌های جنگی و شناورهای دریایی کند.

تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران عمدتا در دولت اول محمود احمدی‌نژاد و به دنبال تشدید اختلاف بر سر برنامه اتمی جمهوری اسلامی اعمال شد؛ با این حال مطابق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد، این تحریم‌ها پنج سال پس از امضای برجام، یعنی ۲۷ مهر ۹۹، منقضی می‌شد.

با این حال، گاردین نوشته اکنون بریتانیا و اروپا تحریم‌های سال ۲۰۰۷ میلادی را که تبادل تسلیحات متعارف و موشکی را تا سال ۲۰۲۳ میلادی ممنوع می‌کند،‌ مبنای عمل در برابر ایران قرار خواهند داد.

این تحریم‌های جداگانه مانع فروش تسلیحات از سوی ایران به لبنان، یمن و سوریه می‌شود.

آمریکا هم اعلام کرده با به کارگیری سازوکار ماشه تمامی تحریم‌های سازمان ملل و همچنین تحریم‌های تسلیحاتی را علیه تهران اعمال می‌کند.

مایک پمپئو، وزیر خارجه این کشور، هشدار داده در صورت عدم اجرای تحریم‌ها از سوی کشورهای عضو سازمان ملل، آمریکا از اختیارات داخلی خود برای اعمال عواقب این اقدام علیه آن‌ها استفاده خواهد کرد.

سه کشور فرانسه،‌ بریتانیا  و آلمان و همچنین اعضای شورای امنیت سازمان ملل پیشتر تلاش‌های آمریکا برای بازگشت همه تحریم‌های سازمان ملل را مورد مخالفت قرار داده بودند.

آن‌ها معتقدند برجام هنوز می‌تواند ایران را از تبدیل شدن به قدرت نظامی اتمی باز دارد.

احتمال تبادل تسلیحاتی تهران با چین و روسیه

حسن روحانی،‌ رییس‌جمهوری ایران، روز چهارشنبه گفته بود با پایان یافتن تحریم‌های تسلیحاتی، جمهوری اسلامی با هر کسی که بخواهد اسلحه خرید و فروش می‌کند.

گاردین اشاره کرده روسیه و چین دو کشوری هستند که اکنون به احتمال زیاد به تهران اسلحه می‌دهند و این امر موجب می‌شود ایران کمتر به صنعت تسلیحاتی‌ خود و قاچاق اسلحه متکی شود.

این روزنامه نوشته وضعیت مالی بد ایران و ادامه تهدید تحریم‌های آمریکا علیه هر کسی که با تهران تجارت کند، به این معنی است که بعید به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی خرید تسلیحاتی کوتاه‌مدت داشته باشد یا به سطح هزینه‌های دفاعی رقبای اصلی خود در خلیج فارس، عربستان سعودی و امارات متحده عربی، برسد.

هزینه‌های دفاعی ایران در سال گذشته حدود ۱۸/۴ میلیارد دلار بود که تقریبا سه و نیم درصد از تولید ناخالص داخلی ایران را تشکیل می‌دهد.

کارشناسان دفاعی پیش‌بینی می‌کنند ایران به جای خرید تعداد زیادی تانک یا جنگنده‌های گران‌قیمت، به احتمال زیاد تعداد کمی سیستم تسلیحاتی پیشرفته خریداری کرده و تلاش می‌کند این فناوری را در کشور منتقل کند.