تلفن همراه، خانه جدید ما حلزونـانسانها
بر اساس پژوهشی جدید که در دانشگاه یو سی ال لندن انجام شده است، انسانها همان احساسی را که به خانه خود دارند به تلفن هوشمندشان نیز دارند. بهعبارتی، ما کاربران تلفنهای هوشمند به حلزونهایی تبدیل شدهایم که خانهمان توی جیبمان است و حتی وقتی با دوستان و خانواده وقت میگذرانیم، با بیتوجهی سرمان در گوشیمان است.
به گزارش گاردین، تیمی از انسانشناسان دانشگاه یو سی ال لندن بیش از یک سال را صرف مستند کردن رفتار گروهی از افراد در استفاده از تلفنهای هوشمند در ۹ کشور جهان از ایرلند تا کامرون کردند. یافتههای این پژوهش نشان داد که این افراد همان احساسی را که به خانههایشان داشتند به وسایل الکترونیکی خود نیز داشتند.
پروفسور دانیل میلر، که هدایت این پژوهش را بر عهده داشت، میگوید: «تلفنهای هوشمند دیگر فقط وسیلهای نیستند که از آن استفاده میکنیم، بلکه به مکانی تبدیل شدهاند که در آن زندگی میکنیم.»
نکته مهم تاثیری است که این رفتار بر روابط انسانی میگذارد؛ بهگونهای که وقتی افراد با دوستان و بستگان وقت میگذارنند، هر لحظه میتوانند سراغ تلفن همراهشان بروند و «به خانه برگردند و غیبشان بزند»، چه هنگام صرف غذا، چه هنگام ملاقات با دوستان یا انجام هرگونه فعالیت مشترک.
پروفسور میل میگوید این پدیده به «مرگ نزدیکی» در دیدارهای حضوری منجر شده است.
میل در ادامه میافزاید: «این رفتار و سرخوردگی، ناامیدی یا حتی آزار و توهینی که میتواند ایجاد کند، همان چیزی است که ما آن را «مرگ نزدیکی» مینامیم. ما داریم به سمتی میرویم که حتی وقتی از نظر فیزیکی کنار هم هستیم، میتوانیم از نظر اجتماعی، عاطفی یا حرفهای تنها باشیم.»
به گفته پژوهشگران، اگر فقط یک دلیل مشخص برای این تحول وجود داشته باشد، پیامرسانهایی مانند واتساپ است که پژوهشگران آنها را «قلب تلفنهای هوشمند» مینامند.
برای بسیاری از کاربران، مهمترین کاربرد تلفن همراه در یک اپلیکیشن خاص خلاصه میشود، مثل لاین در ژاپن، ویچت در چین و واتساپ در برزیل.
این اپلیکیشنها بسترهاییاند که خواهروبرادرها برای مراقبت از والدین مسن خود در آن دور هم جمع میشوند، جایی که والدین عکسهای بیشمار کودکانشان را میفرستند و مهاجران دوباره با خانوادهشان ارتباط برقرار میکنند. این برنامهها ابزارهاییاند که شما میتوانید، حتی اگر پدر و مادربزرگاید و در کشور دیگری زندگی میکنید، با فرزندانتان در ارتباط نزدیک باشید.
برخلاف بسیاری از پژوهشها در مورد استفاده از تلفنهای هوشمند، این مطالعه بهطور خاص روی افراد مسن، یعنی «کسانی که خود را نه جوان و نه پیر میدانند»، متمرکز بوده است.
حتی با این تمرکز مشخص، پژوهشگران دریافتند که تلفنهای هوشمند در سراسر جهان از اقلام ضروری اصلی به شمار میآیند. آنها به این نتیجه رسیدند که «تلفن هوشمند شاید اولین وسیلهای باشد که خانه (و احتمالا محل کار) را از نظر مدت زمانی که در آن زندگی میکنیم، به چالش میکشد».
آنها با ابداع اصطلاح «خانه سیار» برای توصیف تاثیر تلفنهای هوشمند، به این نتیجه رسیدهاند که «ما با تلفنهای هوشمند همیشه در خانهایم. انسانهایی حلزونی شدهایم که خانهمان توی جیبمان است».
پژوهشگران هشدار میدهند که این «خانه» نمیتواند محل استراحت باشد، زیرا روابط کاری و رسانههای اجتماعی حالا بهراحتی وارد فضای شخصی ما میشوند و آن را پر میکنند.
بر اساس مشاهدات پژوهشگران، «تلفن هوشمند ممکن است تجربه و درک ما از خانه بهعنوان مامن و پناهگاه را تقلیل دهد. حالا از بسیاری از کارمندان انتظار میرود حتی پس از ترک محل کار، با کار خود در تماس باشند. یا مثلا کودکی که در مدرسه سایر دانشآموزان آزار و اذیتش میکنند اکنون در خانه نیز اندکی آرامش یا هیچ آرامش ندارد.»
با وجود این، پروفسور میلر معتقد است نباید به تلفنهای هوشمند نگاه بیش از اندازه منفی داشت. او میگوید استفاده از تلفنهای هوشمند فواید زیادی دارد، از بازآفرینی خانوادههای گسترده گرفته تا ایجاد فضاهای جدید برای بحث درباره مسائل بهداشتی و سیاسی.
او در ادامه میافزاید: «فقط با بررسی کاربردها و زمینههای کاملا متفاوت است که میتوانیم پیامدهای استفاده از تلفنهای هوشمند در زندگی مردم سراسر جهان را درک کنیم.»