نوآوری هایده شیرزادی: زباله قیمتی است، تفکیکش کنیم
نوآوران، مجموعه کوتاه ویدیویی ایران اینترنشنال برای نوروز ۱۳۹۸ است. این مجموعه سراغ چهرههای ایرانی میرود که بهرغم تمامی موانع، از جمله موانع اداری و دولتی، کارشان را پیش ببرند. این چهرهها، کارآفرین بودهاند و در محیط بومی خودشان، دنیایی را تغییر دادهاند.
هایده شیرزادی، کارآفرین و فعال محیطزیست ایرانی، با این شعار که «طبیعت به ما نیاز ندارد و ماییم که به آب و خاک پاک نیاز داریم» سراغ یکی از بزرگترین مشکلات زیستبومهای ایران یعنی زباله رفت و سپس بر تفکیک زباله متمرکز شد.
فنآوریهای موجود در ایران امکان این را دارند که انواع زباله را به چرخه مصرف برگردانند. البته اقدام مهمی که باید صورت بگیرد این است که زبالهها از ابتدا تفکیک شده و سپس تحویل شهرداریها شود.
در تفکیک زباله، آنچه بیش از همه از حجم زباله میکاهد، جداسازی زباله ارگانیک است: یعنی هرچه میتواند بگندد و تبدیل به کمپوست شود.
خانم شیرزادی که در گیلانغرب و با اصالت عشایر کرمانشاهی به دنیا آمد، در کودکی برای تحصیل جنگید، چون در منطقه زندگیاش مدرسهای برای دختران نبود.
در دوران جنگ ایران و عراق، به خاطر عقایدش به او اجازه تمام کردن تحصیل را ندادند. با این حال به آلمان رفت و در شروع زندگی تازه در سرزمینی جدید، با تفکیک زباله روبهرو شد.
پس از فارغالتحصیلی از رشته اکولوژی دانشگاه «کاسل»، همراه همسرش، ادموند لمپگز، به قصد «نجات زمین» به ایران بازگشت.
لمپگز میگوید: «همیشه این هدف را داشتیم که اساس زندگی مردم را بهبود بخشیم و از منابع طبیعی و محیطزیست که اصل زندگی انسانها است، محافظت کنیم. میدانستیم که این کار را باید در ایران انجام بدیم، چون ایران به آن نیاز داشت و آلمان نه.»
پس از آنکه دولت طرح آنها را جدی نگرفت، شیرزادی به این نتیجه رسید که با یک مدل اقتصادی و خلق کار و درآمد میتواند این پروژه را اجرا کند.
او در سال ۱۳۷۷ شرکت «بازیافت مواد و تولید کود آلی کرمانشاه» را شکل داد. در ابتدا ولی شهرداری کرمانشاه ساز مخالفت میزند. شهردار وقت گفته بود که زباله را مخلوط جمعآوری کنند و تجهیزات کارخانه آنها از جمله لودر و کامیونی که شهرداری قولش را داده بود، داده نمیشد. با تغییر شهردار ولی راه به رویشان باز شد.
شرکت این خانواده، دفن زباله در کرمانشاه را به صفر کاهش داده و ۸۰ درصد زباله تبدیل به کود و خاک کشاورزی میشود. شیرزادی میگوید: «همه روزهای زندگیام را خوب زندگی کردهام؛ خوب به معنای تلاش برای ایجاد تغییر.»