واکنش قوه قضاییه به تصاویر هکشده از زندان اوین: رفتار ماموران با زندانیها فورا بررسی شود
در پی انتشار ویدیوهای دوربینهای امنیتی زندان اوین در ایران اینترنشنال که از سوی گروه هکری «عدالت علی» ارسال شده بود، موجی از واکنشهای فعالان حقوق بشر و کاربران شبکههای اجتماعی علیه رفتار خشن، غیرقانونی و خلاف حقوق بشر مقامهای زندانهای جمهوری اسلامی به راه افتاده است.
غلامحسین محسنی اژهای، رییس قوه قضاییه، روز سهشنبه دوم شهریور در دستوری از دادستان کل کشور خواست بررسی «فوری و جامع» درباره «رفتار مامورین با زندانی و یا زندانی با زندانی» انجام دهد و نتیجه آن را به او گزارش کند.
پیش از او، محمد مصدق، معاون اول رییس قوه قضاییه، در این زمینه گفته بود: «این موضوع در حال بررسی است و هنوز قضیه خیلی روشن نیست.»
او که در حاشیه مراسم معارفه معاون حقوقی و امور مجلس قوه قضاییه در جمع خبرنگاران سخن میگفت، اضافه کرد: «فکر میکنم تا فردا اطلاعرسانی شود.»
در واکنشی غیرمستقیم، علی القاصی مهر، دادستان تهران، هم در جریان بازدید از زندان قزلحصار گفت: «شخص رییس قوهقضاییه نسبت به مقوله زندانیان و بازداشتیها و موارد ناظر بر بازداشت طولانیمدت متهمان، دغدغه دارد و دستورات و تاکیدات موکدی را در این زمینه ارائه کرده است.»
او اسدالله لاجوردی، رییس پیشین زندان اوین در دهه ۶۰ را «الگوی زندانبانان و مسئولان قضایی کشور» خواند.
پیش از آن، محمدمهدی حاج محمدی، رییس سازمان زندانها، در توییتی نوشت که مسئولیت این «رفتارهای غیرقابل قبول» را میپذیرد و «به تلاش بر عدم تکرار چنین وقایع تلخ و برخورد جدی با عوامل خاطی» تعهد میدهد.
رییس زندانهای جمهوری اسلامی از «خدا»، «رهبر» و «ملت» و «زندانبانان» که «زحماتشان تحت تاثیر این خطاها نادیده گرفته نخواهد شد» عذرخواهی کرد، اما از زندانیانی که دستکم در این ویدیوها از سوی ماموران زندان مورد ضرب و شتم قرار گرفتهاند، عذرخواهی نکرد.
موسی غضنفرآبادی، رییس کمیسیون قضایی مجلس هم در واکنش به هک دوربینهای زندان اوین گفت: «اگر در بروز اینگونه اتفاقات، قصور یا تقصیری متوجه رییس سازمان زندانها باشد، با توجه زیر سوال رفتن شان نظام مقدس جمهوری اسلامی حتما باید پاسخگو باشد.»
فعالان حقوق بشر و کاربران شبکههای اجتماعی در واکنش به انتشار این تصاویر که حاوی خشونت شدیدی از سوی زندانبانان اوین علیه زندانیان است، رفتار آنها را محکوم کردند.
شادی صدر، از مدیران سازمان عدالت برای ایران در توییتی نوشت این تصاویر «اسناد متقنی از شکنجه زندانیان» در زندان اوین است.
این فعال حقوق بشر به حمید محمدی که چهرهاش در یکی از ویدیوها مشخص است اشاره و بر موارد نقض حقوق بشر توسط این مقام قضایی جمهوری اسلامی که پیشتر گزارش شده، تاکید کرد.
حمید محمدی در سالهای اخیر و پیش از ریاست زندان اوین، رییس زندان عادلآباد شیراز جایی که نوید افکاری در آن اعدام شد و زندان قزلحصار کرج بوده است.
برخی از کاربران شبکههای اجتماعی تاکید کردهاند که با دیدن تصاویر زندان اوین، اکنون میتوان به درکی از چگونگی به قتل رساندن زندانیان به ویژه زندانیان سیاسی مثل زهرا کاظمی و ستار بهشتی در زندانهای ایران دست یافت.
بهمن سال گذشته نیز بهنام محجوبی درویش زندانی سه روز پس از انتقال از زندان اوین به بیمارستان لقمان جان خود را از دست داد.
با این حال، کارشناسان سایبری و حقوق بشر تاکید میکنند که ویدیوهایی که تاکنون از زندان اوین منتشر شده، مربوط به بندهای عمومی و غیرامنیتی اوین تحت کنترل سازمان زندانها است شامل بندهای تحت کنترل وزارت اطلاعات یا سپاه پاسداران نمیشود.
به گفته برخی زندانیان پیشین که در زندانهایی به غیر از اوین محبوس بودهاند، رفتارهای خشن زندانبانان اوین که در این تصاویر دیده میشود در مقابل آنچه آنها از سر گذراندند «هیچ است».
در سالهای گذشته بارها گزارشگران ویژه سازمان ملل در زمینه وضعیت حقوق بشر در ایران خواستار بازدید از این کشور و همچنین بررسی وضعیت زندانهای جمهوری اسلامی شدهاند، اما مقامهای ایران با این درخواستها مخالفت کردهاند.
در واکنش به گزارشهای متعددی که از نقض حقوق بشر در زندانهای جمهوری اسلامی منتشر شده، مقامهای قضایی از جمله ابراهیم رئیسی رییس پیشین قوه قضاییه بدرفتاری با زندانیان را انکار میکنند.
رئیسی بهمن ۹۹ گفته بود: «آمادگی داریم درهای زندان هایمان را برای دیدن هر کشوری در عالم که بخواهد درون آنها را ببیند باز کنیم مشروط بر اینکه اجازه دیدن هر زندانی در هر کشوری که ما هم اراده کردیم، داده شود؛ اگر این اتفاق بیفتد مشخص خواهد شد که کجا به حقوق بشر توجه شده و در کجا این حقوق نادیده گرفته میشود.»