گیلگمش در جستوجوی جاودانگی از نگاه هنرمند ترک
احمد گونِشتِکین، هنرمند ترک، در تازهترین مجسمهاش سراغ اسطوره گیلگمش، نوح پیامبر و یک معبد ۱۲هزار ساله رفته است.
«سالن جاودانگی» عنوان این اثر هنری است و در آن هزاران جمجمه و شاخ فلزی دستساز به کار رفتهاند.
گونِشتِکین میگوید از تلاش نافرجام شاه اسطورهای سومریان باستان، گیلگمش الهام گرفته است.
شاهی که با بازمانده طوفان بزرگ دیدار کرد تا بتواند جاودان زندگی کند، ولی در آزمونهای جاودانگی شکست خورد.
در حماسه گیلگمش، این شاه باستانی نیمهانسان نیمهخدا است و پس از نبرد با فرستاده خدایگان و الههگان، با او رفیق میشود ولی این رفیق در حادثهای میمیرد و گیلگمش وحشتزده مرگ میشود و نمیخواهد خودش به این سرنوشت دچار شود.
او بدنبال جاودانگی، سراغ انسان خردمند میرود: تنها کسی که از طوفان بزرگ زنده باقی ماند.
پیر خردمند، اول از گیلگمش میخواهد برای جاودانگی شش شبانهروز نخوابد و گیلگمش در این آزمون شکست میخورد. سپس پیر میخواهد تا شاه گیاه جوانی را پیدا کند. گیلگمش گیاه جوانی را مییابد، ولی دوباره خوابش میبرد و مار آن را میخورد.
گونِشتِکین در تفکر سوژه مرگ و جاودانگی، این داستان را با حماسه نوح ترکیب کرده است تا به این اثر هنری برسد.
در قلب این اثر، یک جمجمه قرار گرفته که خود از ۱۱هزار جمجمه فلزی کوچکتر تشکیل شده است. از دید گونِشتِکین، این جمجمه، کله نوح پیامبر است.
از دید او، این ۱۱هزار جمجمه یادآور نابودی بشر در طوفان نوح است.
برخی باور دارند که نوح، خانوادهاش و جانواران داخل کشتیاش، پس از طوفان در کوه آرارات به خشکی نشستهاند. این کوه، بلندترین کوه ترکیه است.
شاخها در این اثر هنری یادآور دیگر موجودات زندهاند.
گونِشتِکین گفت: «شاخی مثل زبان از این جمجمه بیرون آمده است. میخواهم بدینشکل نشان بدهم که آدم و حیوان با همدیگر زیست میکنند.»
ساخت این اثر کمی بیش از چهار سال طول کشید و در کنار نوح و گیلگمش، گونِشتِکین از معبد گوبکلیتپه الهام گرفته است. یک سازه ۱۲هزار ساله ترکیه که امسال به فهرست میراث جهانی یونسکو ملحق شد.
«سالن جاودانگی» ابتدا در موزه هنرهای معاصر شهر استانبول و از ۲۰سپتامبر به نمایش در میآید و سپس به شهرهای لندن، برلین و نیویورک میرود.