«ایستاده در شب»: نگاهی به اعتراضات دانشجویی جدید در فرانسه
در فرانسه در راستای احقاق "برابری"، سالهاست که دانشآموزانی که موفق به دریافت دیپلم میشدند، میتوانستند وارد دانشگاه موردنظرشان شوند، به شرط آنکه هنوز جای خالی در آن دانشگاه و در رشتۀ موردنظر وجود میداشت. و در واقع، هیچ محدودیتی برای انتخابشان (جز جای خالی) وجود نداشت. گاهی به دلیل تقاضای روزافزون برای ورود به دانشگاه، رؤسای دانشگاه مجبور میشدند برای آخرین جاهای خالی، قرعهکشی کنند تا تکلیف دانشجویانی که نتوانسته بودند وارد دانشگاه مورد نظرشان شوند، مشخص شود.
امانوئل مکرون در تبلیغات انتخاباتیش قول داده بود که سیستم قرعهکشی (که سالهاست دربارۀ آخرین جاهای خالی اعمال میشود) را متوقف کند.
جنبش اخیر دانشجویی در برابر قانون "جهتدهی و موفقیت دانشجویان" مقاومت و مبارزه میکند. این قانون از سوی وزیر آموزش عالی فرانسه، فردریک ویدال، پیشنهاد شده است. این قانون جدید که به معنای " گزینش و انتخاب" دانشجویان است، از سوی دانشجویان و حتی استادان دانشگاه مورد انتقاد شدید قرار گرفته است. آنها این قانون را خلاف اصول "برابری" میدانند که تا به امروز برای ورود به دانشگاه اعمال میشده است. قانون جدید در پی آن است تا رشتههایی را که اولویت بالاتری دارند، به کسانی اختصاص دهد که نمرۀ دیپلم بالاتری به دست میآورند.
اما بسیاری از استادان دانشگاه مخالف این قانون گزینشی هستند و معتقدند هر دانشآموزی با دیپلم خود باید بتواند به شماری از انتخابهایش دسترسی داشته باشد، مانند نسلهای گذشته. این استادان بر این باورند که دانشجویان با ورود به دانشگاه حتی باید دست به آزمون و خطا بزنند تا رشتۀ مورد علاقهشان را در نهایت انتخاب کنند و اگر قانون گزینش اِعمال شود، این فرصت از جوانان گرفته میشود. آنها اضافه میکنند که دولت تنها به دنبال منطقِ سود است و به دانشجویان همچون ابزار تولید پول نگاه میکند.
استادان و دانشجویان معتقدند باید اصلاحاتی در نظام آموزش عالی صورت بگیرد، اما نه چنین قوانینی بلکه به عکس باید قوانینی مطرح شود در جهت "برابری" هر چه بیشتر و نه در جهت تقویت شکافهای نابرابری.
از چند هفته پیش، دانشجویان دست به اعتراض، تحصن، اعتصاب و اشغال دانشگاهها زدهاند. مطالبات آنها صرفاً محدود به حقوق دانشجویان نیست و آنها خواستار افزایش کیفیت خدمات عمومی برای همگان هستند (مانند سیستم حمل و نقل، آموزش، بیمارستان و ...). همچنین، آنها قانون جدید مهاجرت و پناهندگی را غیرانسانی و شرمآور میدانند.
بعد از مِی سال ۱۳۶۸، یکی از مطالبات دانشجویان این بود که پلیس یا "Sûreté" نباید وارد دانشگاه شود مگر در شرایط خطرناک یا بحرانی و صرفاً بر اساس خواست رییس دانشگاه یا تشخیص حکومت و دولت. از آن زمان به بعد، پلیس هیچگاه وارد دانشگاه نشده یا اقدام قهرآمیزی در قبال دانشجویان انجام نداده است.
از سال پیش اما که جنبش ایستاده در شب "Nuit debout" شروع شد، طی اقدامی بیسابقه این قاعده نقض گردیده و پلیس به کرات وارد دانشگاه شده، فضای دانشجویی را اشغال کرده و دانشجویان را مورد فشار قرار داده است. در پاریس و در دانشگاه تولبیاک (tolbiac) که این موضوع شدت بیشتری داشت، اقدام پلیس به جرح و آزار دانشجویان انجامید که در رسانهها بازتاب بسیاری یافت.
زمان و مکان عکسها: فرانسه، استراسبورگ، ۲۰ آوریل ۲۰۱۸