نشست سران سه کشور ایران، روسیه و ترکیه با موضوع بررسی اوضاع سوریه، روز جمعه ۱۶ شهریورماه، در تهران آغاز شد. در این نشست یک‌روزه که در آستانه تلاش دولت سوریه برای در اختیار گرفتن استان ادلب برگزار می‌شود، مقامات دولتی آن کشور حضور ندارد.

رجب طیب اردوغان، رییس‌ جمهوری ترکیه و ولادیمیر پوتین، رییس‌ جمهوری روسیه، روز جمعه برای حضور در این نشست، وارد تهران شدند. اردوغان در بدو ورود به تهران، دیداری با حسن روحانی داشت. او پیش از سفر به ایران، در بیانیه‌ای این نشست را «تلاشی مشترک برای پیدا کردن راه‌حلی سیاسی و پایدار برای بحران در سوریه و در چارچوب اجلاس آستانه» توصیف کرد.

گفته شده بود که این نشست شاید در شهر تبریز برگزار شود، اما استاندار آذربایجان شرقی به خبرگزاری مهر گفت که به‌دلیل برنامه‌ریزی ملاقات پوتین و اردوغان با آیت‌الله خامنه‌ای، سفر به تبریز، لغو شده است.

حسین جابری انصاری، دستیار ارشد محمدجواد ظریف، پنج‌شنبه ۱۵ شهریورماه، در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیمای جمهوری اسلامی ایران، خبر داد که بیانیه پایانی این نشست در جریان «گفت‌وگوهایی که هیات‌های سه کشور در سطح نمایندگان ارشد در تهران داشتند»، نهایی شده است و «در صورت تایید روسای­ جمهوری این سه کشور، به‌عنوان سند اجلاس تهران منتشر خواهد شد».

به گفته جابری انصاری، مسائلی نظیر «تاکید بر ادامه رویارویی با تروریسم، بازگشت آوارگان و تاکید بر ضرورت ساماندهی آن‌ها و همچنین موضوع بازداشت‌شدگان و مفقودان جنگ سوریه» در این سند مطرح شده است. او اضافه کرد که ایران در «بازار بعد از جنگ سوریه» حضور خواهد داشت و «گرفتن طرح‌ها در بازسازی سوریه ازسوی شرکت‌های دولتی و خصوصی ایران»، از این جمله است.

ایران از ابتدای درگیری‌ها در سوریه، ازجمله حامیان بشار اسد بود و نیروهای نظامی ایران در سوریه حضور پیدا کردند؛ گرچه جمهوری اسلامی ایران همواره این حضور را «مستشاری» توصیف می‌کرد. ترکیه اما ازجمله مخالفان دولت بشار اسد بود. روسیه نیز که نیروهای نظامی خود را از سال ۲۰۱۵ به سوریه فرستاد، همراه ایران، از ادامه حکومت بشار اسد حمایت می‌کرد.

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در یادداشتی که در وب‌سایت وزارت امور خارجه منتشر شده است، با اشاره به «اتحاد راهبردی» روسیه، ایران و ترکیه، نشست تهران را فرصتی خوانده است که زمینه را برای هماهنگی درقبال موضوعات دو و چندجانبه و چالش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی فراهم می‌‌کند.

این نشست در‌حالی برگزار می‌شود که در هفته‌های اخیر، اخباری درباره عزم ارتش سوریه برای بازپس‌گیری استان ادلب منتشر شده است. این استان، آخرین منطقه‌ای است که در اختیار مخالفان دولت بشار اسد و گروه‌های مسلح است. سرنوشت غیرنظامیان ساکن این منطقه درصورت حمله سنگین ارتش، ازجمله نگرانی‌هایی است که ازسوی برخی کشورهای غربی اظهار شده است. براساس آمارهای سازمان ملل متحد، حدود سه‌میلیون نفر، ازجمله یک‌میلیون کودک در ادلب و نواحی اطراف آن زندگی می‌کنند. پیش از این، دولت سوریه متهم شده بود که علیه مخالفان خود، از سلاح شیمیایی استفاده کرده و حالا آمریکا مدعی شده است که نیروهای آن کشور، قصد دارند در عملیات علیه مخالفان در ادلب، از سلاح‌های شیمیایی استفاده کنند.

نشست تهران، سومین نشستی است که درباره بحران در سوریه برگزار می‌شود. دو نشست قبلی، پاییز سال ۹۶ در سوچی روسیه و بهار سال جاری در آنکارا برگزار شده بود.

یک روز پیش از برگزاری این نشست، هشت کشور اروپایی در بیانیه‌ای مشترک، به مخالفت با حمله ارتش سوریه به ادلب پرداختند و نسبت‌به نتایج فاجعه‌بار انسانی چنین حمله‌ای هشدار دادند.

ازجمله موارد مطرح‌شده در ماه‌های اخیر، منطقه حضور نظامیان ایرانی و حامیان آن‌ها، ازجمله حزب‌الله لبنان، در سوریه است. اسراییل مخالف حضور این نیروها در سوریه است و آن را مخالف منافع خود می‌داند. پیش از این برخی خبرگزاری‌ها گزارش داده بودند که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل، در دیدار با ولادیمیر پوتین، به او اعلام کرده است که درصورت خروج نیروهای نظامی ایران و حامیان آن‌ها از سوریه، دولت اسراییل مخالفتی با ادامه حکومت بشار اسد در آن کشور، نخواهد داشت. همان زمان اعلام شد که نیروهای ایرانی به ۸۰ کیلومتری بلندی‌های جولان منتقل شده‌اند.

ارتش اسراییل در چند ماه گذشته، چندین‌بار حمله‌هایی به مراکز مختلفی در سوریه تدارک دیده است. حمله‌هایی که گفته می‌شود علیه مواضع و مراکز نظامی و تسلیحاتی ایران بوده است.