مورگان اورتگاس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا شامگاه جمعه در گفت‌وگوی اختصاصی با ایران اینترنشنال، توافق هسته‌ای ایران را سندی «شکست‌خورده» خواند که در پارلمان هیچ‌یک از کشورهای عضو این توافق به تصویب نرسیده است.

اورتگاس در مصاحبه با آرش اعلایی خبرنگار ایران‌اینترنشنال در واشینگتن، با اشاره به تقاضای آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های ایران به موجب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، که برجام تحت آن به تایید رسیده، گفت: توافق اتمی ایران نه توسط کنگره آمریکا تایید شده و نه هیچ کشور طرف توافق آن را در پارلمان خود تصویب کرده است. اما قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت یک سند معتبر بین المللی است که آمریکا جزوی از آن است.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا توافق اتمی ایران را «تنها یک سند سیاسی شکست خورده» خواند و گفت: اطمینان داریم شرکت‌های بازرگانی در جهان، فارغ از اینکه دولتمردانشان در مطبوعات چه می‌گویند، بر اساس منافع خود عمل خواهند کرد.

بر اساس برجام، تحریم‌های تسلیحاتی ایران در مهرماه به پایان می‌رسد. آمریکا پس از رد قطعنامه‌ پیشنهادی خود در زمینه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران از سوی شورای امنیت، در نامه‌ای رسمی از سازمان ملل خواسته است مکانیسم ماشه را برای بازگشت همه تحریم‌ها فعال کند.

اورتگاس افزود: دولت‌های قبلی آمریکا هم در اجرای قوانین مربوط به تحریم‌های ایران سخت‌گیر بوده‌اند. دولت اوباما تا قبل از توافق اتمی، بزرگترین ائتلاف بین‌المللی را برای اعمال تحریم‌های شدید علیه جمهوری اسلامی به وجود آورد.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: من موضع اروپایی‌ها را درک می‌کنم. دیپلمات‌های آنها مدت‌ها روی توافق اتمی با نیت موفقیت و امید به بهتر شدن روابط با ایران تلاش کردند و می‌خواهند تحریم‌ها پایان خوشی داشته باشد.

اورتگاس تاکید کرد: تحریم‌های تسلیحاتی ایران بارها قبل از روی کار آمدن دولت کنونی آمریکا، به تصویب جامعه جهانی رسیده و ما تلاش کردیم این تحریم‌ها را تمدید کنیم. اما با رای منفی شورای امنیت، از مکانیسم ماشه برای برگرداندن این تحریم‌ها استفاده خواهیم کرد.

در مدت ۲۴ ساعت پس از اقدام مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، در درخواست از شورای امنیت برای فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت کلیه تحریم‌ها علیه ایران، ۱۳ عضو از ۱۵ عضو این شورا طی نامه‌هایی مخالفت خود را با این اقدام آمریکا اعلام کرده‌اند.

به گزارش رویترز، تنها چند ساعت پس از آنکه آمریکا تقاضای خود را به شورای امنیت ارائه داد، بریتانیا، فرانسه و آلمان که از متحدان قدیمی آمریکا به شمار می‌آیند، در نامه‌ای مشترک به این شورا نوشتند: «هر تصمیم یا اقدامی که بر اساس این رویه صورت می‌گیرد و نیز نتایج احتمالی آنها فاقد هرگونه اثر قانونی هستند.»

اعضای دیگر شورای امنیت، به جز دومینیکن، در نامه‌هایشان که به روئیت رویترز رسیده عنوان کرده‌اند از آنجا که آمریکا دو سال پیش از توافق هسته‌ای خارج شده، این اقدام واشینگتن مردود است.

آنتونیوگوترش، دبیرکل سازمان ملل، نیز در این میان تلاش کرده از اختلاف بوجود آمده در شورای امنیت فاصله بگیرد. استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل، خطاب در مورد موضع این سازمان گفت: «اعضای شورای امنیت باید خودشان قطعنامه خود را تفسیر کنند، نه دبیر کل سازمان.»

بر اساس رویه‌ای که آمریکا می‌گوید فعال‌ کرده، کلیه تحریم‌هایی که علیه ایران به حالت تعلیق درآمده بودند باید در روز ۲۹ شهریور بازگردند که این تاریخ تنها چند روز پیش از سخنرانی ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل خواهد بود.

گزارش‌ها به نقل از دیپلمات‌های سازمان ملل حکایت از این دارد که چین و روسیه و سایر کشورها تحریم‌ها را علیه ایران فعال نخواهند کرد، هر چند که پمپئو روز جمعه نسبت به پیامدهای چنین کاری هشدار داده است.