ریچارد رتکلیف: نازنین زاغری قربانی «گروگانگیری دیپلماتیک» است
ریچارد رتکلیف، همسر نازنین زاغری، شهروند ایرانی-بریتانیایی که از سوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ایران بازداشت شده، امروز پنجشنبه برای ششمین روز پیاپی به تحصن خود مقابل سفارت جمهوری اسلامی در لندن ادامه داد.
خانم زاغری از روز ۱۵ خرداد در اعتراض به «بازداشت ناعادلانه»اش و در پنجمین سالگرد تولد دخترش در اعتصاب غذا به سر میبرد و ریچارد رتکلیف همزمان با او و حین تحصن دست به اعتصاب غذا زده است. مادر و دوستانش نیز برای همراهی با او مقابل سفارت چادر زدهاند.
بخش قابل توجهی از رسانههای بریتانیا روز چهارشنبه خشم ریچارد رتکلیف از بوریس جانسون، نامزد پیشتاز مقام نخستوزیری این کشور و واکنشهای او را پوشش دادند. بوریس جانسون در مناظره انتخاباتی سهشنبه شب «سهلانگاری» خود را به عنوان وزیر امور خارجه وقت در ارتباط با موضوع نازنین زاغری رد کرده است.
ریچارد رتکلیف، وزیر سابق امور خارجه بریتانیا را «تهدیدی برای امنیت ملی کشور» توصیف کرده است. او میگوید: «امتناع بوریس جانسون از پذیرش مسئولیت اشتباهش، توانایی او برای حفاظت از امنیت ما را زیر سوال میبرد.»
رتکلیف به رسانهها گفته است در دیداری که با بوریس جانسون پیش از سفرش به ایران داشته به او «امیدی واهی» داده بود و پیشتر نیز او را متهم کرده بود که با وعدههای دروغین و اشتباهاتش مقامهای قضایی ایران را نسبت به آزادی نازنین زاغری به تردید انداخته است.
اشاره او به اظهارات بوریس جانسون در پارلمان بریتانیا است که به گفته او «آشکارا» مشکلات زیادی برای همسرش پیش آورده است. گفتههایی که در آن به «تدریس روزنامهنگاری از سوی نازنین زاغریـرتکلیف در تهران» اشاره شده بود. حال آنکه خانواده نازنین بارها تاکید کردهاند که او برای گذران تعطیلات به ایران سفر کرده است
بوریس جانسون همچنین در جریان مناظره انتخاباتی گفت اظهارات او وضع نازنین را «به هیچ وجه تغییر نداده است.»
اظهارات جانسون انتقادهایی را در رسانههای اجتماعی به همراه داشته است. تولیپ صدیق، نماینده حوزه انتخابیه محل زندگی نازنین زاغری در پارلمان بریتانیا از آقای جانسون به خاطر دادن امید واهی به ریچارد رتکلیف برای آزادی همسرش انتقاد کرده و در توییتی خطاب به او نوشت: «این اظهارات را به قاضی ایرانی بگویید که در دادگاه از جملات بوریس علیه نازنین استفاده کرده است.»
در مقابل بوریس جانسون نیز منتقدان را به تبرئه جمهوری اسلامی از مسئولیتش در بازداشت نازنین زاغری متهم کرده و گفته است: «اگر انگشت اتهام را به بریتانیا نشانه بروید، همه شما سپاه پاسداران جمهوری اسلامی را که واقعا مسئول این موضوع است تبرئه کردهاید.»
از سوی دیگر ماجرای خرید تسلیحات نظامی از بریتانیا در دهه ۱۹۷۰ و لغو آن (با وجود پرداخت پولش) هم بر پرونده نازنین زاغری سایه افکنده است. حدود ۱۰ سال پیش دیوان داوری بینالمللی در لاهه بریتانیا را به پرداخت ۴۰۰ میلیون پوند به دولت ایران ملزم کرد. تحریمهای اتحادیه اروپا عملا مانع از واریز این پول به حساب ایران شد.
آبان سال ۱۳۹۶ رسانهها از قصد دولت بریتانیا برای بازپرداخت بدهی خود به ایران با هدف آزادی نازنین زاغری خبر دادند. با وجود این، مقامهای دو کشور، موضوع پرداخت ۴۰۰ میلیون پوند در مقابل آزادی زاغری را رد کردهاند.
با این همه، رتکلیف همسرش را قربانی یک «گروگانگیری دیپلماتیک» از سوی مقامهای جمهوری اسلامی بر سر ماجرای تانکها و همینطور فشار بر بریتانیا برای حمایت بیشتر از توافق برجام خوانده است. به گفته او رسانهای شدن توافق بر سر پرداخت پول در ازای آزادی نازنین موجب افزایش انتظارات ایران شد.
رتکلیف در گفتوگو با رادیو چهار بیبیسی، به پیامد دردناک این اظهارات اشاره کرده و گفته بود: «این اظهارات تبلیغات سیاسی علیه نازنین را که پیش از این به راه افتاده بود، فعالتر کرد چرا که چند هفته پس از بازداشت، ایران نازنین را به جاسوسی متهم کرد و وزیر خارجه با سخنانش مهر تاییدی زد بر ادعای آنها.»
همزمان تلویزیون جمهوری اسلامی نیز در گزارشی ویژه درباره نازنین زاغری از اظهارات جانسون به عنوانی دلیلی برای تایید اتهام جاسوسی او یاد کرد.
عباس جعفری دولتآبادی، دادستان تهران مهر ۱۳۹۶، با اشاره به تابعیت دوگانه نازنین زاغری و بریتانیایی بودن همسرش، به اظهارات بوریس جانسون استناد کرد و گفت: «او در سیستم آن کشور [بریتانیا] فعالیت میکرده و مسئول آموزش خبرنگاری آنلاین بیبیسی فارسی بوده که با هدف جذب و آموزش افرادی برای فعالیت تبلیغی علیه ایران اقدام نموده است.»
آقای رتکلیف اشتباهات جانسون را موجب بیاعتمادی دستگاه قضایی جمهوری اسلامی به گفتههای همسرش خوانده است.
همسر نازنین زاغری در پیادهروی جلوی سفارت ایران در حالی به اعتصاب خود ادامه میدهد که روز دوشنبه، ۲۷ خرداد سفارت ایران به بهانه رنگآمیزی نردهها و شستوشوی دیوارها و پنجره ساختمان سفارت، موانعی در پیادهرو نصب کرد.
او و همراهانش در مقابل سفارت میگویند که هدف آنها «آزادی بیقید و شرط نازنین از زندان» است تا به خانوادهاش در بریتانیا ملحق شود. شماری از نمایندگان پارلمان بریتانیا نیز روز گذشته با حضور در کنار ریچارد رتکلیف همبستگی خود را با کارزار «آزادی نازنین» اعلام کردهاند.