در پی کاهش شدید تقاضای نفت به دلیل شیوع جهانی کرونا و نیز عرضه بیش از حد این محصول و به اشباع رسیدن ظرفیت بازار و ذخیره‌گاه‌ها، قیمت نفت برای اولین بار در طول تاریخ به زیر صفر رسید.  

روزنامه فایننشال تایمز گزارش داد روز دوشنبه، قیمت نفت خام سبک آمریکا با ۲۵۰ درصد کاهش به منفی ۴۰ دلار و ۳۲ سنت رسید.

قیمت منفی نفت بدین معناست که تولید کنندگان به دلیل نبود فضای ذخیره‌سازی باید به خریداران پول بدهند. بدین ترتیب، با کاهش ظرفیت ذخیره سازی نفت در آمریکا، به ویژه در اوکلاهاما، تاجران نفت بالاخره تسلیم شده‌اند.

ناظران بازار این سقوط ناگهانی قیمت را ضربه‌ای بزرگ به تلاش‌های دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، ارزیابی می‌کنند، چرا که وی در این مدت برای حمایت از بخش نفت به بسیاری از راه‌ها متوسل شد، از جمله اینکه از تصمیم اوپک و روسیه در کاهش سقف تولید حمایت کند.

نفت شیل باعث شده است که طی یک دهه اخیر آمریکا به بزرگترین تولید کننده نفت در جهان تبدیل شود و بدین ترتیب یک ابراز سیاست خارجی را با عنوان «تسلط انرژی آمریکا» در اختیار ترامپ قرار داد که هم اکنون با سقوطی ناگهانی مواجه شده است. قیمت منفی جدیدترین نشانه از عمق بحرانی دارد که بخش نفت با آن روبه‌رو شده است. پس از تعطیلی‌ صنایع به دلیل شیوع کرونا، میزان تقاضای نفت در بسیاری از اقتصادهای مهم جهان حدود یک سوم میزان قبلی افت داشت و همین امر وضع را به جایی رساند که به گفته جیسون گمل، از تحلیلگران بازار نفت، «تیره‌ترین چشم‌انداز کلان» برای بازار نفت به چشم می خورد.

البته روز دوشنبه همه انواع نفت با قیمت منفی به فروش نرفتند. به عنوان مثال، قیمت نفت خام برنت دریای شمال که فعلا با مشکل ذخیره سازی نفت فاصله دارد با ۹ درصد کاهش به بشکه‌ای ۲۵ دلار رسید.

 نفت خام برنت به دلیل اینکه در دریا تولید می‌شود به تاجران نفت این اجازه را می‌دهد آن‌را به مناطقی برسانند که میزان در تقاضا در آنها بالاتر است. به گفته آرمیتا سن، از تحلیلگران موسسه انرژی اسپکت «نفت برنت را می‌توانید به کشتی بار بزنید و سریعا به نقاط مختلف جهان برسانید، در حالی‌که  نفت آمریکا در ذخیره‌گاه‌های کاشینگ اوکلاهاما تا پایان ماه می کاملا پر هستند.»

نفت خام سبک تگزاس برای فروش در ماه ژوئن با ۱۶ درصد کاهش به اندکی بالاتر از ۲۰ دلار رسید، اما تاجران نفت هشدار داده‌اند که حتی نفت فروخته شده برای ماه ژوئن نیز ممکن است با ضررهای بیشتر مواجه شود. این در حالی است که در ماه ژانویه قیمت هر دو نوع نفت بیش از ۶۵ دلار بود.

استیون شورک، سردبیر خبرنامه نفتی شورک ریپورت، می‌گوید که انتظار می‌رود در مدت دوهفته دسترسی به ذخیره‌گاه‌ها کاملا قطع شود. او هشدار داد که فروپاشی نظام مصرف نفت در آمریکا سرعت بیشتری می‌گیرد و «از اینجا به بعد اوضاع خراب‌تر خواهد شد». شورک می‌گوید، با افزایش تعداد بیکاران در آمریکا، افراد کمتری رانندگی خواهند کرد، که این مساله تقاضا برای سوخت را حتی در فصل اوج مصرف به ضرردهی خواهد رساند. ماه‌های پرتقاضا در کار نخواهند بود.»

در حال حاضر، خریداران بسیار کمی هستند که بتوانند ارسال نفت را به عهده بگیرند و این در حالی است که به دلیل اینکه سرمایه‌گذاران روی احیای بازار حساب کرده‌اند، قراردادهای آینده با قیمت‌های نسبتا بالاتر بسته شده‌اند. معامله کنندگان بازار نفت بر این فرض هستند تجاری که موفق به اجاره کردن ذخیره‌گاه شده‌اند، فشار بازار را بر آن دسته از رقبای خود گذاشته‌اند که به ذخیره‌گاه‌ها دسترسی ندارند. همین امر موقعیتی را به‌وجود می‌آورد که بتوانند پیش از آنکه دوباره قیمت‌ها بالا بروند برای ذخیره‌گاه‌های خود نفت فوق العاده ارزان بخرند. بدین ترتیب نه تنها در ازای دریافت نفت پول نیز می‌گیرند، بلکه وقتی قیمت‌ها به بالای بشکه‌ای ۲۰ دلار رسید اقدام به فروش نفت خواهند کرد. تجار نفت می‌گویند قراردادهای آینده بر پایه این فرض بسته شده‌اند که با بازگشایی اقتصادها، بدترین وضع سقوط قیمت نفت تا پیش از تابستان تمام شده باشد.

در عین حال بسیاری دیگر از ناظران بازار هنوز تردید دارند که این میزان بی‌سابقه فاصله بین خریدهای نقد و قراردادها بتواند پایدار باقی بماند.