طرح دولت آمریکا برای افزایش فشارها بر جمهوری اسلامی ایران در دوره توقف مذاکرات
نشریه آمریکایی هیل نوشت دولت جو بایدن در میان توقف مذاکرات هستهای میخواهد فشارها بر ایران را برای پیوستن مجدد جمهوری اسلامی به برجام افزایش دهد، اما محاسبات داخلی در تهران با توجه به افزایش ناآرامیهای داخلی، به سختی قابل پیشبینی است.
گزینههای روی میز آمریکا که گفته میشود شامل اعمال محدودیتهای شدیدتر برای صادرات نفت ایران و همچنین تحریمهای جدید علیه برنامههای موشکی و پهپادی است، احتمالا تنشها را در میان تلاشهای چند ماهه برای احیای برجام بیشتر خواهد کرد.
آمریکا هشدار داده است که مذاکرات نمیتوانند بهطور نامحدود ادامه یابند و ایران را بهدلیل عدم موافقت با برگزاری هفتمین دور مذاکرات غیر مستقیم در وین مواخذه کرده است.
در همین حال، اعتراضات فزایندهای در ایران به دلیل کمبود آب و برق مورد توجه جامعه بینالمللی قرار گرفته است. به گزارش دیدهبان حقوق بشر، دستکم ۹ نفر از جمله یک نوجوان در جریان اعتراضات خوزستان کشته و نزدیک به ۲۰۰ نفر دستگیر شدهاند.
هنوز مشخص نیست که آیا این اعتراضات در ایران بر محاسبات حکومت جمهوری اسلامی برای بازگشت احتمالی به مذاکرات با آمریکا و دیگر طرفهای برجام تاثیر میگذارد یا خیر.
دنیس راس که به عنوان دستیار ویژه باراک اوباما، رییسجمهوری وقت آمریکا، خدمت میکرد، در حساب توییتری خود نوشت که انتظار دارد اعتراضات حکومت ایران را تحت فشار قرار دهند تا پاییز سال جاری به برجام بازگردد. او افزود: «شعار "من تشنه هستم" معترضان نشانه اصلی شکست است و رفع تحریمها یک نیاز فزاینده است.»
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، در واکنش به اعتراضات در ایران هفته گذشته گفت که گسترش اعتراضات مردمی در ایران به دلیل «سوءمدیریت شدید» جمهوری اسلامی است و ضمن حمایت از تظاهرات مردم ایران از تهران خواست به حق مردم برای اعتراض مسالمتآمیز احترام بگذارد.
وزیر خارجه آمریکا همچنین ایران را متهم کرد که نتوانسته به میز مذاکره بازگردد. او گفت: «ما آمادهایم هر زمان که لازم شد برای تمرکز بر دیپلماسی و بازگشت به تعهدات خود در این توافق به وین بازگردیم، اما این نمیتواند یک روند بیپایان باشد.»
دولت جو بایدن اعلام کرده بود که آماده است تحریمهایی که با شرایط اولیه برجام مغایرت دارد را لغو کند و در شرایطی که حکومت تحت فشار مردم قرار دارد، هجوم نقدینگی کلیدی به رهبران در تهران خواهد بود.
اما ایالات متحده همچنین از ایران خواسته است تا مذاکرات بعدی برای رسیدگی به برنامه تسلیحات بالستیک خود و حمایت از نیروهای نیابتی در سراسر سوریه، عراق، لبنان، یمن و در نوار غزه متعهد شود.
اما با توجه به وقفه طولانی در مذاکرات، به نظر میرسد دولت جو بایدن در حال آمادهسازی یک کارزار فشار موازی است. یک مقام ارشد آمریکایی به روزنامه وال استریت ژورنال گفت که دولت آمریکا در حال بررسی تحریمهایی است که بر تواناییهای ایران در ساخت پهپاد و موشکهای هدایتشونده تاثیر میگذارد.
رابرت اینهورن، عضو سابق مذاکرهکننده هستهای آمریکا و عضو ارشد کنترل تسلیحات و منع گسترش سلاح های کشتار جمعی موسسه بروکینگز گفت به احتمال زیاد آمریکا و ایران پس از مراسم تحلیف ابراهیم رییسی به عنوان رییسجمهوری جدید جمهوری اسلامی، مذاکرات را از سر میگیرند، اما این دو کشور با اختلافات قابل توجهی روبرو خواهند شد.