علی شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت‌ملی جمهوری اسلامی ایران، با تأکید بر اینکه حضور ایران در سوریه «به درخواست دولت قانونی» این کشور و صرفاً در قالب «کمک مستشاری» بوده، گفت که مستشاران ایرانی هیچ‌گونه حضوری در جنوب سوریه ندارند. 

شمخانی روز شنبه ۱۲ خرداد در مصاحبه با روزنامه شرق همچنین به تلاش‌های دولت روسیه، دیگر متحد بشار اسد، برای استقرار نیروهای ارتش سوریه در جنوب این کشور اشاره کرد و گفت که «ما قویا از تلاش روسیه برای خروج تروریست‌ها از مرز سوریه و اردن و کنترل ارتش سوریه بر این مناطق حمایت می‌کنیم».  

ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه روز ۲۷ اردیبهشت در دیدار با بشار اسد، بر ضرورت خروج «نیروهای مسلح خارجی» از «قلمرو جمهوری عرب سوریه» تاکید کرد و گفت که این اقدام باید با شدت گرفتن فرایند‌ سیاسی برای برقرار ی صلح صورت گیرد. 

یک روز پس از این دیدار، الکساندر لاورنتیف فرستاده پوتین در سوریه تصریح کرد که منظور از اظهارات پوتین درباره نیروهای خارجی «نیروهای ترک، آمریکایی، ایرانی و حزب‌الله» است.  

مسأله حضور نیروهای نظامی مورد حمایت ایران در سوریه چند سالی‌ست که بحث‌های فراوانی را برانگیخته و واکنش‌هایی را از سوی کشورهای منطقه از جمله اسرائیل در پی داشته است. با این حال، مقامات سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی هرگونه حضور نظامی در سوریه را به‌طور رسمی انکار کرده و گفته‌اند که ایران در آن کشور، تنها «حضور مستشاری» دارد.

این سخنان در حالی مطرح شده که رسانه‌ها تصاویری از نیروهای نظامی مورد حمایت ایران در سوریه را منتشر کرده و مقامات جمهوری اسلامی آنان که شامل گروه‌هایی از شبه‌نظامیان پاکستانی و افغان نیز می‌شود نیروهای داوطلب «مدافع حرم» خوانده‌اند.

در ادامه نگاهی می‌اندازیم به صحبت‌های اخیر مقامات بین‌المللی و ایرانی درمورد حضور نیروهای مسلح ایرانی در سوریه:

• ۱۹ اردیبهشت

نتانیاهو در دیدار با پوتین: به پوتین گفتم این حق و حتی وظیفه ماست که اقدامات لازم را برای تضمین امنیت اسراییل در برابر تهدیدات ناشی از ایران اتخاذ کنیم.

• ۲۷ اردیبهشت

پوتین در دیدار با اسد: با توجه به پیروزی‌های قابل‌توجه ارتش سوریه در جنگ علیه تروریسم و با آغاز فرایند سیاسی به‌شکلی فعال‌تر، نیروهای مسلح خارجی از قلمرو جمهوری عرب سوریه خارج خواهند شد.

• ۲۸ اردیبهشت

الکساندر لاورنتیف، فرستاده پوتین در سوریه: سخنان پوتین درباره خروج نیروهای خارجی از قلمرو سوریه معطوف به نیروهای ترک، آمریکایی، ایرانی و حزب‌الله است.  

• ۳۱ اردیبهشت

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران: کسی نمی‌تواند ایران را وادار به کاری کند و تا زمانی که تروریسم باشد و دولت سوریه بخواهد، ایران در این کشور حضور خواهد داشت.   

• ۱ خرداد

علاءالدین بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس: حضور ایران در عراق و سوریه، به‌واسطه دعوت رسمی دولت دو کشور بوده و ازطریق ارسال مستشاران نظامی‌ انجام گرفته است.

• ۲ خرداد

فیصل مقداد، معاون وزیرخارجه سوریه: اینکه نیروهای ایرانی یا حزب‌الله در سوریه بمانند یا از آن خارج شوند، قابل بحث نیست؛ چرا که این امر مربوط به دولت سوریه است (نه دیگران).

• ۷ خرداد

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه: تنها نیروهای ارتش سوریه باید در مرز جنوبی این کشور مستقر شوند. البته خروج نیروهای غیرسوری (از مناطق جنوبی سوریه) باید دوطرفه باشد.

• ۹ خرداد

سرگئی لاوروف: نیروهای غیرسوری باید مرز جنوب سوریه با اسراییل را در اسرع وقت ترک کنند.

• ۱۰ خرداد 

آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع اسراییل در دیدار با سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه: ما عمیقاً از توجه روسیه به نیازهای امنیتی اسراییل، به‌ویژه در مرزهای شمالی‌مان (با سوریه)، قدردانی می‌کنیم.  

• ۱۰ خرداد 

بشار اسد: ما سرباز ایرانی در سوریه نداریم؛ هرگز نداشته‌ایم و این چیزی نیست که بتوان پنهانش کرد؛ از گفتن این مسأله هم خجالت نمی‌کشیم. می‌توانستیم از نیروهای نظامی ایران برای حضور در سوریه دعوت کنیم، همان‌طور که از روس‌ها دعوت کردیم. البته ما افسران ایرانی داریم که برای کمک به نیروهای سوری با ارتش سوریه همکاری می‌کنند، اما آن‌ها نیروی نظامی در سوریه ندارند.     

• ۱۰ خرداد 

دیده‌بان حقوق بشر سوریه مستقر در برتانیا: نیروهای ایرانی و حزب‌الله درحال آماده‌شدن برای خروج از مناطق جنوبی سوریه در نزدیکی مرز با اسراییل هستند.

• ۱۱ خرداد 

روزنامه الشرق‌الاوسط: اسراییل و روسیه بر سر خروج نیروهای ایرانی از جنوب سوریه توافق کرده‌اند و روسیه پذیرفته است که ارتش اسراییل می‌تواند مواضع ایران را هدف قرار دهد، مادامی‌‌که بقای حکومت سوریه را به خطر نیندازد.

• ۱۲ خرداد 

واسیلی نبنزیا، نماینده روسیه در سازمان ملل: تا جایی که من فهمیده‌ام، توافقی (برای خروج نیروهای ایرانی از جنوب سوریه) حاصل شده؛ اما نمی‌توانم بگویم که توافق مذکور درحال عملی شدن است. با این حال، به‌نظر می‌رسد طرف‌های توافق از آن‌چه به‌دست آمده، راضی‌اند.   

• ۱۲ خرداد

علی شمخانی: ایرانی‌های حاضر در سوریه، مستشار بوده و در منطقه جنوب سوريه هيچ‌گونه حضوری ندارند.