واکنشهای جهانی به رویکرد جدید آمریکا نسبتبه برجام
درخواست آمریکا برای بازبینی و اصلاح توافقنامهی اتمی برجام و همزمان، اعلام وزارت خزانهداری آمریکا مبنیبر وضع تحریمهای جدید علیه ایران، واکنشهایی در داخل آمریکا و نیز درسطح بینالمللی درپی داشت.
در نخستین واکنش رسمی جمهوری اسلامی به درخواست تازهی دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا درخصوص برجام، وزارت امور خارجهی ایران، روز شنبه ۲۳ دیماه، در بیانیهای تأکید کرد که توافق هستهای ایران و شش قدرت جهانی، قابل مذاکرهی مجدد نیست و ایران هرگز هیچ تغییری را در توافق اتمی برجام، نخواهد پذیرفت. ایران همچنین تحریم صادق آملی لاریجانی، رئیس قوهی قضائیه را «عبور از تمامی خطوط قرمز در قوانین بینالمللی» خواند و از واکنش جدی ایران علیه آمریکا در آینده، خبر داد.
سخنگوی کمیسیون اتحادیهی اروپا، طی بیانیهای در این مورد، ضمن تأکید دوباره بر تعهد اتحادیهی اروپا به اجرای کامل توافق هستهای، اعلام کرد که اتحادیهی اروپا، بیانیهی رئیسجمهوری آمریکا را دربارهی برجام، مورد توجه و ارزیابی قرار خواهد داد.
وزارت خارجهی آلمان نیز در یک واکنش توئیتری از موضع مشابهی مبنیبر تعهد آلمان برای حفظ برجام دفاع کرد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، روز شنبه ۲۳ دیماه، سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجهی روسیه، در واکنش به این موضوع، ضمن تأکید بر قصد جدی روسیه برای حفظ برجام، گفت اقدام اخیر آمریکا، اشتباهی کشنده در سیاست خارجی آن کشور است. او تأکید کرد که روسیه همراهبا چین و اروپا، همکاری نزدیکی برای حفظ توافقنامهی هستهای با ایران خواهد داشت.
ازسوی دیگر، نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد، طی بیانیهای، از دیگر کشورها خواست تا برای عقبراندن آنچه که او «رفتار تنشزا و خطرناک ایران» خواند، به آمریکا بپیوندند. او تأکید کرد که نباید به ایران اجازه داده شود، تا از برجام، بهعنوان پوششی برای برنامهی موشکیاش استفاده کند.
استیون منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا نیز ضمن حمایت از این اقدام ترامپ، گفت که آمریکا همزمان برنامهی موشکی و همچنین، فعالیتهای تنشزای ایران را در منطقه و جهان، هدف قرار میدهد.
برد شرمن، از قانونگذاران مجلس نمایندگان آمریکا هم تحریمهای جدید ایران را کاملاً با برجام سازگار دانست.
باب کورکر، رئیس کمیتهی روابط خارجی سنای آمریکا، در یک پیام توئیتری، ضمن استقبال از این اقدام ترامپ گفت که اکنون فرصت برای توافق بهتر، بهوجود آمده است تا از مسلحشدن ایران به سلاح هستهای، جلوگیری کنیم.
اد رویس، رئیس کمیتهی امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا نیز از سیاست جدید ترامپ علیه برنامهی موشکی ایران، دفاع کرد.
تد کروز، سناتور جمهوریخواه، ایران هستهای را «بزرگترین تهدید علیه امنیت ملی آمریکا» خواند و گفت که پایاندادن به برجام، اقدامی بهجاست.
جیم اینهاف، سناتور جمهوریخواه نیز در بیانیهای گفت که باتوجه به سرکوب اعتراضهای اخیر مردم در ایران، موضع جدید ترامپ، رویکرد خوبی است.
مارکو روبیو، دیگر سناتور جمهوریخواه و کاندیدای ریاستجمهوری در انتخابات سال گذشته، ضمن حمایت از تصمیم دولت ترامپ درخصوص اعمال تحریم علیه اشخاص در ایران، تأکید کرد که عدم تعلیق تحریمها میتوانست به اعتبار آمریکا لطمه بزند.
الیوت انگل، عضو ارشد کمیتهی امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا از حزب دموکرات نیز ضمن تأکید بر همکاری با شرکای بینالمللی آمریکا، تعلیق تحریمهای ایران را کاری درست دانست.
اما نانسی پلوسی، رهبر دموکراتها در مجلس نمایندگان آمریکا گفت که شروط ترامپ، راه را برای خروج ایران از توافق باز خواهد کرد و آن را به مسیر دستیابی به سلاح هستهای سوق میدهد.
روز جمعه ۲۲ دیماه، کاخ سفید ضمن تأیید اینکه آمریکا با متحدان اروپاییاش درخصوص تقویت مفاد برجام در تعامل و گفتگو بوده است، اعلام کرد که ترامپ، تمدید تعلیق تحریمهای هستهای ایران را امضا میکند، اما تحریمهای جدیدی را در رابطه با حقوق بشر و برنامهی موشکی ایران، بر آن کشور اعمال میکند.
در خصوص توافقنامهی اتمی غرب با ایران موسومبه برجام، ترامپ همچنین خواهان اضافهکردن مادهای به آن است که بازرسیها را تشدید کند و دست آمریکا را برای برگرداندن تحریمها علیه ایران، باز بگذارد.
مهلت سهماههی آمریکا برای اصلاح برجام از یکسو و تأکید سرسختانهی ایران بر عدم مذاکرهی دوباره بر سر برجام ازسوی دیگر، سرنوشت این توافقنامه را در هالهای از ابهام فرو برده است. امری که باتوجه به تغییر اساسی رویکرد دولت ترامپ در سیاست خارجی، ممکن است به خروج یکجانبهی آمریکا از برجام بینجامد.