چین و فرانسه توافق نظامی آمریکا و بریتانیا را برای ساخت زیردریایی با سوخت هسته‌ای برای استرالیا به شدت مورد انتقاد قرار داده‌اند. در حالی که پاریس این توافق را برای خود «خنجری از پشت» توصیف کرده، چین نسبت به تهدید آن علیه ثبات منطقه‌ای هشدار داده است.

ژائو لی‌جیان، سخنگوی وزارت خارجه چین، پنج‌شنبه گفت که توافق نظامی اخیر بین آمریکا، بریتانیا و استرالیا «به طور جدی صلح و ثبات منطقه‌ای را تضعیف کرده، رقابت تسلیحاتی را تشدید می‌کند و به تلاش‌های بین‌المللی برای مقابله با گسترش سلاح‌های کشتار جمعی آسیب می‌زند.»

سخنگوی وزارت خارجه چین با تاکید بر اینکه هر سازوکار منطقه‌ای باید با معیارهای زمان درباره امنیت و توسعه هم‌خوانی داشته باشد و به تقویت اعتماد و همکاری منجر شود، گفت: چنین سازوکاری نباید طرف ثالث را هدف گرفته و منافع آن را تضعیف کند.

ژان‌ ایو لو دریان، وزیر خارجه فرانسه، در مصاحبه‌ای رادیویی در واکنش به توافق نظامی اخیر آمریکا، بریتانیا و استرالیا گفت: «این تصمیم بی‌رحمانه، یک‌طرفه و غیرقابل پیش‌بینی، مرا به یاد کارهای ترامپ می‌اندازد. من عصبانی و آزرده هستم. این چیزی نیست که بخواهد بین متحدان اتفاق بیافتد.»

او افزود: «این کار به منزله از پشت خنجر زدن است. ما با استرالیا رابطه‌ای بر مبنای اعتماد ایجاد کردیم و حالا آن اعتماد آسیب دیده است.»

درپی ابراز نارضایتی فرانسه، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، فرانسه را «شریک حیاتی» ایالات متحده خواند و تاکید کرد هیچ اختلافی که منافع متحدان اروپایی و اقیانوسیه‌ای آمریکا را جدا کند، وجود ندارد.

نخست‌وزیر استرالیا نیز در واکنشی جداگانه، ابراز امیدواری کرد همکاری «نزدیک و مثبت» کشورش و فرانسه ادامه یابد و گفت: «فرانسه برای استرالیا و منطقه اقیانوسیه یک دوست و شریک مهم به شمار می‌آید.»

در نشستی مجازی که روز چهارشنبه برگزار شد، جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا، به همراه بوریس جانسون و اسکات مریسون، نخست‌وزیران بریتانیا و استرالیا، به یک توافق شراکت امنیتی سه‌ جانبه در منطقه اقیانوس هند و آرام رسیدند.

به موجب بخشی از این توافق، ایالات‌متحده فناوری ساخت زیردریایی با سوخت هسته‌ای را در اختیار استرالیا می‌گذارد.

اگرچه مقام‌های دولت بایدن در گفت‌وگو با خبرنگاران اشاره مستقیمی به تهدید چین نکردند، اما واشینگتن و متحدانش در سال‌های اخیر به دنبال مقابله با گسترش نفوذ پکن در منطقه اقیانوس هند و آرام هستند.

در سال ۲۰۱۶، استرالیا با شرکت فرانسوی نیوال گروپ توافق رسیده بود تا برای نیروی دریایی استرالیا یک ناوگان جدید زیردریایی به ارزش ۴۰ میلیارد دلار بسازد. دو هفته قبل نیز، وزیران دفاع و خارجه استرالیا بر پایندی کشور خود به این توافق تاکید کرده بودند.

پیشتر در سفر اسکات مریسون، نخست‌وزیر استرالیا، در ماه ژوئن به فرانسه نیز، امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه، نیز چشم‌انداز همکاری‌های دو کشورها در دهه‌های آینده را ستوده بود.

این در حالی است که از سال ۱۹۵۸ آمریکا فناوری زیردریایی هسته‌ای خود را با بریتانیا سهیم شده بود و این اولین باری است که ایالات متحده این فناوری را در اختیار یکی از متحدان خود قرار می‌دهد.