نتایج پژوهشی جدید نشان می‌دهد علاوه بر بزرگسالان، قلب کودکان شهرنشین نیز دارای میزان نگران‌کننده‌ای ذرات سمی آلاینده هواست. به گزارش نشریه گاردین، حتی در کودکان سه ساله‌ای که در این پژوهش مطالعه و بررسی شدند، آسیب جدی به سلول‌های ماهیچه‌های قلب مشهود است و این در حالی است که عضله‌های حیاتی این عضو بدن وظیفه پمپاژ خون به سایر اندام‌ها را بر عهده دارند.

این مطالعه همچنین حاکی از آن است این ذرات ریز مملو از آهن، که نتیجه استفاده روزافزون از وسایل نقلیه و تولیدات صنعتی است، عاملی است که ارتباط آماری دیرینه بین هوای آلوده و بیماری‌های قلبی را به اثبات می‌رساند.

به گفته پژوهشگرها، وفور ریزذره‌ها نگرانی‌های جدی در خصوص سلامت عمومی برمی‌انگیزد و میزان ذرات آلاینده هوا باید فورا کاهش پیدا کند. به گزارش سازمان بهداشت جهانی، که وضعیت سلامت عمومی را اضطراری اعلام کرده است، بیش از ۹۰ درصد جمعیت دنیا هوای سمی و آلوده تنفس می‌کنند.  

علی‌رغم تردید پژوهشگرها درباره قطعیت برخی نتایج این پژوهش، باربارا ماهر، استاد و پژوهشگر دانشگاه لنکستر در بریتانیا، در این خصوص گفت هرچند این پژوهش به‌نوعی مطالعه‌ای مقدماتی به شمار می‌رود، نتایج و یافته‌های ضمنی‌اش به‌قدری اهمیت دارند که باید در دسترس عموم قرار می‌گرفت.

ماهر و همکارانش در سال ۲۰۱۶ نشانه‌هایی دال بر وجود همین ریز‌ذره‌ها را در مغز انسان کشف کردند که با آسیب ناشی از آلزایمر شباهت داشت، بیماری دیگری که با آلودگی هوا مرتبط است. با وجود این که ذرات آلاینده هوا روی افراد در سن‌های مختلف اثر می‌گذارد، ماهر به‌ویژه درباره سلامت کودکان ابراز نگرانی کرده است. او در مصاحبه با نشریه گاردین گفت بر اساس شواهد یافت‌شده، این آلاینده‌ها سمی هم به قلب و هم مغز کودکان آسیب جدی می‌زنند.

این پژوهش، که اخیرا در نشریه «پژوهش‌های زیست‌محیطی» (Environmental Research) بررسی و منتشر شده است، نشان می‌دهد آلودگی هوا به تک‌تک اعضا و اندام‌ها و در اصل به کلیه سلول‌های بدن انسان آسیب می‌رساند، چرا که این ذره‌های آلاینده هوا از طریق تنفس وارد جریان خون و به این ترتیب، در سراسر بدن پخش می‌شوند. حتی بررسی شواهد علمی نشان می‌دهد میان بیماری‌های مختلف، از انواع دیابت گرفته تا کاهش هوش و سقط جنین، و آلودگی هوا ارتباط تنگاتنگ وجود دارد. در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۸ انجام شد در جفت جنین زنانی که زایمان کرده بودند ذره‌های آلاینده هوا یافتند.

مارک میلر، متخصص آثار قلبی عروقی آلودگی هوا و پژوهشگر از دانشگاه ادینبورو، که در این پژوهش همکاری نداشته است، در خصوص یافته‌های اخیر گفت: «هر‌چند برخی نتایج این مطالعه با تردید و عدم قطعیت روبه‌روست، بر اهمیت درک بهتر مواردی که ذره‌های آلاینده هوا به آسیب در نواحی مختلف بدن منجر می‌شود، صحه می‌گذارد.»

میلر در ادامه افزود: «لازم است برای کاهش انتشار ذرات آلاینده از وسایل نقلیه تلاش بیشتری صورت گیرد.» این پژوهشگر دانشگاه ادینبورو تشویق مردم به پیاده‌روی و استفاده از دوچرخه برای عبور‌و‌مرور در مسیرهای کوتاه را یکی از راهکارهای کاهش تعداد وسایل نقلیه و مقابله با افزایش آلودگی هوا دانست.

ماهر و همکارانش در این پژوهش، بافت قلب ۶۳ جوان را که در تصادفات جاده‌ای مرده بودند اما قفسه سینه‌شان آسیب ندیده بود مطالعه و بررسی کردند. میانگین سنی این افراد ۲۵ سال بود و همگی ساکن مکزیکوسیتی بودند، شهری که شاخص آلودگی هوای آن به‌طرز نگران‌کننده‌ای بالاست. با این حال، ماهر معتقد است نتایج این پژوهش قابل تعمیم به همه کشورهاست و مطلقا دلیلی وجود ندارد سایر شهرها را از این قاعده مستثنی بدانیم.

با این همه، به گفته ماهر بررسی موشکافانه و دقیق‌تر این ذرات که امکان دستیابی به یافته‌های مستند را فراهم کند، نیازمند صرف هزینه‌ای هنگفت و تهیه تجهیزات گرانقیمت است.

این در حالی است که هیچ بودجه‌ای در اختیار این گروه پژوهشی قرار نگرفته است. ماهر خاطرنشان کرد در حال حاضر مجبورند این پژوهش را با بودجه‌ای ناچیز و مختصر پیش ببرند که به گفته او، «دیوانگی محض است».