اعتراضهای شهروندان لبنان و عراق و توصیه رهبر جمهوری اسلامی ایران
در حالی که شهروندان عراق و لبنان برای مبارزه با فساد و خواستههای شهروندی بحق خود به خیابان آمدهاند، رهبر جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه ۸ آبان در مراسم «دانشآموختگی دانشجویان دانشگاههای افسری ارتش»، اعتراضهای شهروندان این دو کشور را به «توطئههای دشمن» نسبت داد. علی خامنهای با تاکید بر مساله امنیت، گفت: «بزرگترین لطمهای که دشمنان میتوانند به یک کشوری بزنند این است که امنیت آن کشور را سلب کنند. کاری که امروز شما میبینید در بعضی از کشورهای منطقه ما، دشمنان شروع کردهاند.»
به باور خامنهای، «قدرتهای استکباری و از همه بیشتر آمریکا، با پشتوانه پولِ بعضی از کشورهای مرتجع منطقه، آشوب به پا میکنند تا امنیت را از بین ببرند». رهبر جمهوری اسلامی ایران خطاب به نظامیان دانشگاههای افسری گفت: «من به دلسوزان این کشورها، مثل عراق، مثل لبنان، که درگیر مشکلاتاند، از همین جا بگویم اولویتشان علاج ناامنی است.»
امنیتی که رهبر جمهوری اسلامی ایران بر آن این همه تاکید دارد البته امنیت حاکمان است، نه شهروندان و نسخهای که برای لبنان و عراق میپیچد این است که دولتهای این کشورها باید همان راهی را بروند که جمهوری اسلامی ایران رفته است. آیتالله خامنهای با نسبت دادن اعتراضهای شهروندی در ایران به کشورهای خارجی، یا بهزعم او «دشمن»، گفت: «برای کشور عزیز ما هم از این فکرها کرده بودند» ولی «ملت بهموقع به میدان آمد» و این اهداف را «خنثی» کرد. بنابراین خامنهای با دفاع از سرکوبهای خونین اعتراضهای مسالمتآمیز کارگران، معلمان، زنان و... در ایران و نسبت دادن این اعتراضها به «دشمنان» جمهوری اسلامی ایران، راه مقابله با اعتراضهای شهروندان لبنانی و عراقی را کاربرد خشونت میداند.
این گفتههای رهبر ایران بار دیگر نشان میدهد که ظاهرا در خاستگاه فکری او، حق اعتراض شهروندی، هر اندازه مسالمتآمیز هم باشد، جایی ندارد و اصولا شهروندان هیچ حقی برای اعتراض به فساد و زورگویی حاکمان ندارند، حتی اگر این حق در قانون اساسی به رسمیت شناخته شده باشد. رهبر جمهوری اسلامی ایران در سخنرانی برای دانشآموختگان و دانشجویان دانشگاههای افسری ارتش، تصمیمگیریهای فراقانونی و خودخواستهاش را اراده شهروندان معرفی کرد و با «مهد آزادی» خواندن جمهوری اسلامی ایران، گفت: «ملت آزاد آن ملتی است که آزادانه اراده کند، آزادانه عمل کند و منافع حقیقی و ملی خودش را تشخیص بدهد و با آن استقلال اراده و استقلال عمل، آن منافع را برای ملت خودش و برای کشور خودش تامین کند... و تحت تاثیر تخریب محاسباتی دشمن قرار نگیرد.» آزادی مورد نظر خامنهای این است که ملتی تصمیمهای رهبری را تصمیم خود تلقی کند و «تحت نفوذ دشمن» دست به انتقاد و اعتراض نزند.
به همین دلیل و بهرغم اینکه رهبر جمهوری اسلامی ایران از اراده و تصمیم آزاد ملت میگوید، شخصا تابهحال نه تنها برگزاری هیچگونه همهپرسی و نظرسنجی از شهروندان را نپذیرفته است، بلکه حق آزادی اجتماعات و ابراز خواستههای شهروندی را هم بیمورد میداند. این در حالی است که بنابر اصل نهم قانون اساسی، «هیچ مقامی حق ندارد به نام حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور، آزادیهای مشروع را هرچند با وضع قوانین و مقررات سلب کند».
رهبر جمهوری اسلامی ایران در سخنرانی روز چهارشنبه، نظام جمهوری اسلامی ایران را نظامی «جالب و زیبا» خواند که از «عناصر گوناگونی در صدر و ذیل خود و در طول و عرض خود تشکیل شده است» و خطاب به مخاطبانش گفت: «یکایک شماها باید ببینید، بیندیشید، فکر کنید، بشناسید، تشخیص بدهید و عمل کنید؛ احساس تکلیف بکنید و مراقب باشید که در محاسبات فکری شما، دشمن تاثیر نگذارد.» در اینجا هم اندیشیدن، تشخیص، شناخت و فکر کردن تا جایی مجاز شناخته میشود که «تحت تاثیر دشمن» قرار نگرفته باشد.
خامنهای در این سخنرانی هم از کاربرد کلمه موردعلاقهاش یعنی «بصیرت» غافل نماند و گفت: «اگر ما بصیرت نداشته باشیم، اگر ما بینش درست، چشم باز، هوشیاری لازم نداشته باشیم، مثل انسانی (هستیم) که چشم ندارد، راه را نمیبیند.»
به بیان دیگر، حال این وظیفه شهروندان «بابصیرت» است تا عناصر «جالب و زیبای» نظام را کشف کنند و چشمشان را روی نابرابریها، زورگوییهای حاکمان، فساد، بیکاری، فقر، اعتیاد، فحشا و بیاخلاقی حاکم ببندند.
رهبر جمهوری اسلامی ایران در سخنرانی چهارشنبه گذشته، مانند اغلب اوقات، تنها به قاضی رفت و با بدوبیراه گفتن به دیگر کشورها، ارتش کشورهای غربی را «استکباری، ارتش بیدین، ارتش بیخدا، ارتش فاقد اخلاق» خواند و گفت: «ما به قرآن متکی هستیم، ما نظام اسلامی میخواهیم.»
بهرغم تعریف و تمجیدهایی که رهبر جمهوری اسلامی ایران از خود و نظامش میکند، باید دخالت رهبر جمهوری اسلامی ایران در امور داخلی کشورهای همسایه منطقه و دادن مشورتهای تحکمآمیز را نشانه هراس رهبر جمهوری اسلامی ایران از پیامدهای احتمالی این اعتراضهای مردمی در دو کشور عراق و لبنان ارزیابی کرد. دو کشوری که جمهوری اسلامی ایران در سالهای طولانی و با هزینه میلیاردها دلار، در آنها جای پایی برای خود دستوپا کرده است و حالا، با این خطر روبهروست که نه تنها سرمایهگذاریها به فنا برود، بلکه موفقیت احتمالی این اعتراضها موقعیت حاکمان جمهوری اسلامی ایران، بهویژه جایگاه رهبر جمهوری اسلامی ایران، را به چالش بکشد. علی خامنهای هشت سال پیش، در آغاز جنبش «بهار عربی» هم آشکارا از رسیدن امواج اعتراضهای شهروندان این کشورها به ایران ابراز نگرانی کرده بود.