"روزانه سه هزار قطعه پرنده مهاجر در فریدون‌کنار کشته و با قیمت ناچیزی به فروش می رسند".  رقمی که اگر چه غیر قابل باور است اما واقعیت دارد. کشتار پرندگان و فروش آنان در حال حاضر  یکی از موضوعات داغی است که این روزها در بسیاری از رسانه های داخل کشور به آن پرداخته می شود. تشکیل گروه‌های مختلف مجازی و حقیقی با عنوان «نه به کشتار پرندگان مهاجر» و انتشار تصاویر دلخراش از شکار و مرگ این پرندگان، موضوع را به یک معضل زیست محیطی تبدیل کرده است.

تالاب های فریدون‌کنار به قتلگاه این پرندگان مهاجر تبدیل شده و نقص در اجرای قوانین زیست محیطی، زندگی را برای آنان تبدیل به جهنم کرده است

در سال ۱۳۵۴ بود که  کنوانسیون رامسر، منطقه فریدون‌کنار را به عنوان پناهگاه حیات وحش معرفی کرد. تالاب فریدون‌کنار با وسعت ۵هزار و ۴۰۰ هکتار در جنوب شرقی این شهر، زیستگاه موقت پرندگان شد. تالابی با مجموعه متنوعی از گیاهان و جانوران آبزی که آن را به یکی از غنی‌ترین اکوسیستم‌های تالابی شمال کشور تبدیل کرده است. زمستان هر سال حدود ۱۰۰ هزار پرنده مهاجر خود را به این تالاب می رسانند. پرندگانی  که بیشتر آنها از انواع مرغابی و بقیه پرندگانی چون غاز وحشی، انواع قو، باکلان، پرلا، کشیم، حواصیل، مرغ سقا، قره‌غاز، شاهین و عقاب شاهی است.

تالاب فریدون‌کنار، ملک شخصی شکارچیان

آخرین پرنده از جمعیت ایرانی که  به شدت در معرض انقراض قرار دارد  نامش "درنای سیبری" است. او هر سال به تنهایی زمستان‌ها را در این تالاب می‌گذراند و اول بهار به خانه ییلاقیش در شمال روسیه پر می‌کشد.

حال زمستان امسال بازارهای محلی فریدون‌کنار سرشار از پرندگانی است که به دست میزبانان خود شکار شده و دست به دست می شوند تا به فروش برسند و هیچ قانون بازدارنده‌ای وجود ندارد که آن ها را از این کار منع کند چرا که بسیاری بر این معتقدند که تالاب فریدون کنار ملک شخصی به حساب می‌آید و آنها این اجازه را دارند که با آن هر کاری انجام دهند.

آرش حبیبی آذر، پرنده‌شناس، در نشست «به کشتار پرندگان نه بگوییم» در مورد تالاب فریدون کنار توضیح داد: برخی افراد در حال حاضر می‌گویند که تالاب فریدون‌کنار ملکی شخصی است که در پاسخ باید گفت توران و پارک ملی گلستان مناطق حفاظت شده هستند و افراد اجازه تعرض و تعدی به آن مناطق را ندارند فریدون‌کنار نیز به همین صورت است.

معیشت‌های غیرقانونی
نیمی از تالاب فریدون‌کنار توسط دامگاه‌داران تصرف شده است. برخی بر این باورند که آب این تالاب از رودخانه هراز تامین می‌شود بنابراین حق استفاده از پرندگان آن را دارند فریدون‌کناری که خود تالاب فصلی دارد و دارای آب است و نکته دیگر آنکه شکارچیان منطقه معتقدند، ما غذای این پرندگان را تامین می‌کنیم پس حق داریم که برای گذراندن معیشت خود از پرندگان استفاده کنیم.

حبیبی آذر، ادعاهای گفته شده مبنی بر ملک شخصی بودن و تامین آب تالاب  را مردود اعلام کرد و گفت: تالاب فریدون‌کنار خود دارای آب است و نیازش از جایی تامین نمی شود و نکته دیگر ادعای برخی افراد مبنی بر تامین غذای پرندگان است در پاسخ به آنها  باید بگویم که که هر معیشتی روا و قانونی نیست. فرض کنیم که قاچاقچیان مواد مخدر بگویند ما معیشت داریم و مجبوریم که برای تامین آن دست به قاچاق و فروش مواد مخدر بزنیم. هر کاری که غیرقانونی است را باید متوقف کرد و جلوی آن را گرفت.
حبیبی آذر با بیان اینکه مواد غذایی که افراد برای پرندگان تالاب فریدون‌کنار استفاده می‌کنند، کپک زده و غیرقابل استفاده برای هر موجود دیگری است تصریح کرد: آنان نمی‌توانند هیچ وقت ادعایی مبنی بر تامین غذای پرندگان آن مکان و استفاده از آن‌ها برای معیشت داشته باشند.

انقراض پرندگان مهاجر در تالاب فریدون‌کنار

در حال حاضر با تحقیقات صورت گرفته مشخص شده است که برخی از گونه‌هایی که به تالاب فریدون‌کنار مهاجرت می کردند به دلیل شکار بی رویه رو به انقراض هستند. گونه‌هایی مانند غاز پیشانی سفید و عروس غاز در پرتگاه انقراض قرار دارند. از گونه عروس غاز تنها ۳۵۰۰ جفت باقیمانده است و متاسفانه این گونه‌ها در روز اولی که مهاجرت می‌کنند گرفتار دام‌ها می‌شوند.

شاهین و سیاه چشم پس از شکار به فروش می‌رسند و  برخی پرندگان دیگر نیز جهت تاکسیدرمی کشته می‌شوند .

حبیبی آذر، شکار و صیدی که در فریدون‌کنار صورت می‌گیرد را یک نسل کشی می‌داند. به گفته او،این مساله فقط شکار و صید نیست بلکه یک نسل کشی است و با هیچ منطقی سازگاری ندارد.

غیربومی بودن مدیران و اعمال قانون

شکار غیرمجاز پرندگان مهاجر فریدون‌کنار به مساله‌ای لاینحل تبدیل شده و در طی سال های گذشته علی رغم اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست، اما این معضل زیست محیطی همچنان به قوت خود باقی است.

در سال ۹۶ سازمان محیط زیست به دلیل آنفلوآنزای مرغی، هیچ گونه مجوز شکار پرندگان صادر نکرد و بعد از مکاتبات سازمان دامپزشکی با سازمان حفاظت محیط زیست،شکار پرندگان تا اطلاع ثانوی توسط این سازمان  ممنوع اعلام شد.

علی تیموری، مدیرکل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست اول آذر در گفت و گویی با خبرگزاری ایسنا، بومی بودن مدیران را یکی از معضلات موضوع شکار غیرمجاز پرندگان در فریدون‌کنار دانست. به گفته او شاید انتخاب استاندار جدید غیربومی بتواند  شرایط را تغییر دهد.

به گفته این مقام مسؤول در شرایط فعلی تنها راهکاری که می تواند با شکار غیرقانونی پرندگان تالاب فریدونکار مبارزه کند، حمایت همه جانبه فرمانداری، نیروی انتظامی، دادستانی، استانداری استان مازندران و حتی نمایندگان مجلس با ماموران سازمان محیط زیست است.