کودکان قربانی، ۶ سال در انتظار تصمیم مجلسنشینان
اخبار مربوط به کودکان تبدار است. آتنا، بنیتا، ملیکا، کیمیا، المیرا، پارسا و چندین نام دیگر این روزها برسرزبانها میچرخد. غریبه و آشنا عکسهای مربوط به حساب کاربری خود را به آنها اختصاص دادهاند. در کنار خبرهای مربوط به کودکان هشتگهایی دیده میشود که به یکی از این اسامی گفته شده سنجاق شده است. برخی از آنها ربوده شده و برخی دیگر توسط افراد نزدیک خانواده مورد آزار و اذیت فیزیکی و جنسی قرار گرفتهاند در این میان کودکانی هم بودند که زمین جایی برای آنها نداشت.
به گفتهی داریوش اسدبیگی، رئیس اورژانس اجتماعی کشور، در رابطه با گزارشهای کودکآزاری، بیشتر این حادثه ناگوار از طرف والدین صورت میگیرد؛ یعنی ۷۵ درصد از آزاردهندهها افراد خانواده هستند. این آمار مربوط به پروندههای تشکیل شده است.
۲ هزار و ۷۶۵ مورد کودکآزاری در سه فعالیت تلفنی، سیار و مداخله توسط اورژانس اجتماعی پذیرش شدهاند، یعنی در زمان مداخله در بحران مورد پذیرش قرار گرفتهاند و طبق نظر کارشناسانی که با این افراد مصاحبه کردهاند، علتهای اعلام شده به این صورت بوده است که بیشتر از نصف موارد، بر اثر مصرف مواد مخدر بوده است، یعنی ۱۴۰۴ نفر بهدلیل اعتیاد اقدام به کودک آزاری کردهاند. این آماری است که از سوی رئیس سازمان اورژانس اجتماعی کشوراعلام شده است اما به گفتهی خود او برای جلوگیری از ناامنی و نگرانی خانوادهها نمیتوان آمار دقیق کودک آزاری را منتشر کرد. یعنی آمار بیش از ارقام گفتهشده توسط اورژانس اجتماعی است.
رویدادهای نگران کننده پیدرپی درگروه سنی کودکان باعث شد که امروزدهم مرداد، برخی از مسئولان بهزیستی، مجلس شورای اسلامی، سازمان مددکاری و وزارت رفاه با برگزاری نشستی با عنوان «قربانیان خاموش» به بررسی مساله کودک آزاری بپردازند.
-
نرخ کودک آزاری نگران کننده است
روزبه کردونی، مدیرکل دفتر امور آسیبهای اجتماعی وزارت رفاه ، نرخ کودک آزاری را نگران کننده عنوان کرد و نبود سیاستگذاری درست را یکی از علل آن دانست.
کردونی در این نشست گفت: «اگر بخواهیم مسائل بشریت را از ابتدا تا انتها حل کنیم راه به جایی نخواهیم برد بلکه باید بر یک مساله تمرکز کنیم.» او در ادامه تصریح کرد: « حوادث در کشورها باید به سیاستگذاری اجتماعی منجر شود. این در حالی است که در حال حاضر شاهد این مساله نیستیم و از فجایع در راستای سیاستگذاری درس نمیگیریم.»
به گفتهی کردونی، تنها پیگیری تصویب لایحه حمایت از حقوق کودک مساله کودکان را حل نخواهد کرد و کارساز نیست بلکه باید به مسائل دیگری چون ایجاد بانک اطلاعات مجرمان و ارتقای سیستمهای مقابله با جرم نیز تاکید داشت.
مدیر کل دفتر امور آسیبهای اجتماعی معتقد است که زندانیان پس از آزادی باید مورد حمایت قرار بگیرند. حمایتی که میبایست از نهادهای حمایتی صورت گیرد و رصد نیروهای انتظامی و اطلاعاتی بر وضعیت آنها را دربرداشته است.
کودک ربایی، آزار و اذیت فیزیکی و جنسی کودکان ودیگر آسیبهای اجتماعی پیش از این نیز در کشور بوده است. "محمد بسیجه" معروف به بیجه یکی از افرادی بود که به عنوان بزرگترین پرونده جنایی هفتاد و یک سال اخیر در ایران شناخته شد و بهشدت افکار عمومی را در این کشور تحت تأثیر قرار داد. کارگر کورهپزخانهای که به تجاوز و قتل بیش از ۱۷ کودک و ۳ بزرگسال در اطراف تهران اعتراف کرد. او برای مدتها تیتر اول رسانهها بود.
-
ضرورت ورود مجلس برای بررسی و تصویب لایحه حمایت از کودکان
قوه قضاییه لایحهای با عنوان «حمایت از کودکان و نوجوانان» در ۲۲ اردیبهشت ماه سال ۸۸ در قالب ۵۴ ماده تقدیم دولت کرد. پس از ارسال لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان به دولت، مواد این لایحه به ۴۹ ماده کاهش یافت و در تاریخ ۱۰ مرداد ۱۳۹۰ در کمیسیون لوایح دولت دهم به تصویب رسید و در بیستوهشتم آبان ماه همان سال، به مجلس ارسال شد و از همان سال تا به امروز این لایحه بر روی نمایندگان مجلس خاک میخورد. مسالهای که امروز هم بارها از سوی افراد حاضر در نشست به آن اشاره شد.
حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران نیز در این نشست با اشاره به وجود شبکههای اجتماعی آنها را بسیار مفید دانسته و معتقد است: « حوادث تلخ تری نیز در گذشته وجود داشته اما امروز شبکههای اجتماعی ما را تکان داده و مجبورمان کرده که به حوادث واکنش نشان دهیم که البته برخی از این واکنشها غیرکارشناسی و احساسی بوده است.»
چلک با انتقاد از عملکرد مجلس در خصوص لایحه حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان تصریح کرد: «اگر ۳۰ درصد از این لایحه در کشور اجرایی شود پیشروترین کشور در زمینه حقوق کودکان خواهیم بود. این در حالی است که تردید و بی اعتنایی مجلسیها در راستای تصویب و بررسی این لایحه غیر قابل درک و غیر منطقی است.»
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران، نقش اورژانس اجتماعی در کاهش موارد کودک آزاری را بسیار موثر دانست اما به عملکرد آنها در برخی موارد از جمله سرپوش گذاشتن بر روی موارد کودک آزاری نیز انتقاد کرد. به گفتهی چلک، مساله کودکان و حقوق آنها در جامعه ما دغدغه نیست.
موسوی چلک با انتقاد از توجه به مسائل سیاسی و دور ماندن از مشکلات اجتماعی گفت« همین الان اگر بگوییم هزار خودروی الگانس و نیروی انتظامی میخواهیم فردا آماده میشود اما اگر اورژانس اجتماعی فقط چند ماشین بخواهد باید التماس کند چون نگاه ما به مسائل صرفا سیاسی است و به مسائل اجتماعی توجهی نمیکنیم. حتی همین مساله آتنا و ... هم سیاسی میبینیم نه اجتماعی؛ نه به علت آنکه آنها کودکان و شهروندان جامعه ما هستند بلکه چون رسانههای خارجی به مسائل آنان پرداختهاند و ما نیز نمیتوانیم بر روی آن سرپوش بگذاریم.»
-
لایحه حمایت از کودکان در حال خاک خوردن است
زهرا رحیمی، مدیرعامل جمعیت امام علی نیز همچون رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران از تعویقهای صورت گرفته در بررسی لایحه حمایت از کودک گلهمند است. رحیمی میگوید: «در این سالهایی که لایحه حمایت از حقوق کودک در مجلس شورای اسلامی در حال خاک خوردن است، شاید دیدهایم که برخی از نمایندگان به طور فردی نسبت به مساله کودک دغدغه مند بوده باشند اما آنچه مشخص است، آن است که مجلس به وظیفه خود در این حوزه عمل نمیکند به طوری که ما هنوز به دو قانون ابتدایی برای مصونیت کودک در برابر خشونت نیازمندیم.»
او در ادامه با بیان آنکه بخش عمدهای از دستگاههای کشور حق کودکان را نادیده میگیرند تصریح کرد: «حتی در تبلیغات انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری نیز میبینیم هیچ یک از آنها به حقوق کودکان نپرداختند زیرا هنوز این اولویت و دغدغه نسبت به حقوق کودک در کشور به وجود نیامده است.»
رحیمی در ادامه با بیان آنکه آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی به دو نهاد مرتبط و سهیم در حوزه کودکان هستند اما همواره از کمبود بودجه شکایت دارند گفت: «چرا نباید لایحه حمایت از حقوق کودکان حداقل به قید فوریت چند ماده از آن که در خصوص کودک آزاری است تصویب شود تا در شرایط فعلی که افکار عمومی از حوادث اخیر کودکازاری جریحه دار شده است آرام گیرد؟»
به گفتهی رحیمی در حال حاضر، این لایحه در مجلس به خاطر یک لایحه مربوط به مواد مخدر و کاهش مجازاتها به تعویق افتاده است و این مسئله بسیار عجیب است زیرا بسیاری از کودک آزاریها و تشکیل انواع آنها در جامعه با اعتیاد رابطه تنگاتنگی دارد.
مدیرعامل جمعیت امام علی با بیان این مطلب تصریح کرد: «از میانههای دهه ۸۰ که شاهد ورود مواد مخدر صنعتی به ویژه شیشه و کراک در کشور بودیم نوع کودک آزاریها تغییر کرد و خشونتها تشدید شد.»
رحیمی در ادامه به نقص سیستم گزارش دهی کودک آزاری در کشور اشاره و اظهار کرد: «در سیستم گزارش دهی کودک آزاری ضعفهایی وجود دارد. این ضعفها در مناطق محرومتر و نیازمندتر که کودک آزاریهای بیشتری را هم تجربه میکنند، بسیار شدت میگیرد.»
در سطح جهان، ۶۷ درصد محکومان آزاد شده سه سال پس از آزادی به دلیل ارتکاب مجدد جرم به زندان بازمیگردند. در ایران این آمار به ۴۶ تا ۵۰ درصد میرسد. مجرمانی که پس از آزادی به دلیل تکرار جرایم بار دیگر روانه زندان میشوند.
در آمریکا برای جلوگیری از آزار و اذیت جنسی کودکان یا حتی بزرگسالان، محل سکونت متجاوزان جنسی اعلام عمومی میشود تا همه از آن مطلع باشند و این افراد در صورت تغییر محل سکونت خود و عدم اطلاع رسانی تا ۳۰ سال به زندان محکوم خواهند شد.
امروز یازدهم مرداد، روزبه کردونی مدیر کل دفتر امور آسیبهای اجتماعی وزارت رفاه از آمارهای کودک آزاری اعلام نگرانی کرده است.