دولت افغانستان به رهبری اشرف غنی، رییس جمهوری پس از دو دهه سقوط کرد و طالبان روز یکشنبه ۲۴ مردادماه، اعلام کرد که تمامی مناطق کشور تحت کنترل «امارت اسلامی طالبان» قرار گرفته است.

غنی عصر یکشنبه به وقت محلی کابل را ترک کرد و گزارش‌ها حاکی است او به تاجیکستان رفته تا از انجا به کشور ثالث برود. 

عبدالله عبدالله شریک غنی در قدرت، در پیامی ویدیویی با اشاره به خروج غنی از افغانستان، او را رییس‌جمهوری پیشین خواند و گفت: «خدا با او محاسبه کند.»

پس از سقوط تمامی ولایت‌های افغانستان و نزدیک شدن جنگجویان طالبان به دروازه های کابل، عبدالستار میرزکوال، سرپرست وزارت کشور در پیام ویدیویی گفت که براساس توافق، تا زمان انتقال قدرت به یک حکومت انتقالی، امنیت کابل از سوی حکومت افغانستان تأمین خواهد شد.

با این حال سخنگوی طالبان تاکید کرد که دولت انتقالی در کار نخواهند بود و آنها انتظار در اختیار گرفتن کامل قدرت را دارند. 

شورای هماهنگی به ریاست کرزای

‏در پی خروج اشرف غنی و شماری از مسئولان دولتی از کشور، «شورای هماهنگی» متشکل از شماری از رهبران سیاسی ایجاد شد.

حامد کرزی، رییس جمهور پیشین افغانستان در بیانیه‌ای گفت که این شورا برای جلوگیری از هرج و مرج و جهت اداره بهتر امور مربوط به صلح و انتقال مسالمت‌آمیز قدرت، تشکیل شده است.

در اعلامیه آمده است که عبدالله عبدالله، رییس شواری عالی مصالحه، گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی و حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین، اعضای این شورا هستند.

شورای هماهنگی از نیروهای امنیتی حکومت و نیروهای طالبان خواست با «حفظ خویشتن‌داری جلو درگیری‌ها، هرج و مرج و تحریکات افراد غیر مسئول و غیر مرتبط را قاطعانه بگیرند.»

قدرت‌گیری سریع طالبان

طالبان در جریان یک هفته گذشته، به استثنای پایتخت تمامی ولایت‌ها را تصرف کردند.

طالبان روز یکشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد، کابل یک شهر بزرگ و پرجمعیت است و افراد این گروه «قصد ندارند با زور یا جنگ وارد شهر شوند، بلکه می‌خواهند به صورت مسالمت‌آمیز وارد کابل شوند.»

طالبان گفته است برای ورود مسالمت‌آمیز به شهر کابل، گفت‌وگو با جریان مقابل جریان دارد تا روند انتقال به‌گونه‌ امن و مطمئن انجام شود.

صبح روز یکشنبه، به دلیل حمله احتمالی طالبان به پایتخت، وضعیت شهر کابل به‌طور بی‌سابقه‌ای آشفته شد، مغازه‌ها و ادارات دولتی مسدود و مردم سراسیمه شدند. در پی افزایش نگرانی‌ها از حمله طالبان، دفتر ریاست جمهوری اعلام کرد در مناطق دوردست شهر کابل، صدای شلیک گلوله شنیده شده است اما «نیروهای امنیتی و دفاعی کشور در هماهنگی با همکاران بین المللی وضعیت امنیتی شهر کابل را در کنترل دارند.»

طالبان در بیانیه‌ای خود تأکید کردند که «به سر، جان، مال و عزت هیچ کسی ضرر نمی‌رسد و زندگی شهروندان کابل نیز با هیچ خطر و تهدیدی مواجه نیست.» طالبان گفته‌اند که به تمام افراد خود دستور داده تا در دروازه‌های شهر کابل توقف کنند و برای وارد شدن به داخل شهر تلاش نکنند.

سرپرست وزارت کشور افغانستان در پیام ویدیویی گفت که تمام نیروهای امنیتی و دفاعی شامل پلیس، امنیت ملی و نیروهای یگان ویژه برای تامین امنیت کابل در شهر مستقر می‌شوند. میرزکوال به مردم کابل اطمینان داد که امنیت کابل تضمین است و طالبان به پایتخت حمله نمی‌کنند.

همزمان، بسم‌الله محمدی، سرپرست وزارت دفاع افغانستان گفت که براساس تصمیمی که رییس‌جمهور غنی با شماری رهبران سیاسی گرفته، قرار است یک هیات فردا به دوحه، پایتخت قطر برود. سرپرست وزارت دفاع روز یک‌شنبه، ۲۴ اسد در یک پیام ویدیویی گفت که توافق روی مساله‌ افغانستان از اهداف اصلی این هیأت است. محمدی تاکید کرد تا زمان رسیدن به یک توافق صلح، امنیت کابل را نیروهای امنیتی و نیروهای خارجی به صورت مشترک تامین می‌کنند.

طالبان نیز تایید کردند که تا تکمیل روند انتقال قدرت، حکومت افغانستان مسئولیت تامین امنیت کابل را به عهده دارد. طالبان گفته‌اند که در صدد انتقام‌جویی نیست و تمامی کارکنان نظامی و غیرنظامی عفو شدند.

منابع به جواد ناجی، خبرنگار ایران اینترنشنال گفتند که شمار زیادی از مقام‌های ارشد دولت در فرودگاه کابل رفته و قرار است از کشور خارج شوند.

‏خبرگزاری رویترز به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داد که علی احمد جلالی به عنوان رییس دولت موقت در افغانستان پیشنهاد شده است. علی‌ احمد جلالی، وزیر پیشی کشور و سفیر افغانستان در آلمان بود.

‏سخنگوی طالبان گفته است این گروه به دنبال حکومتی فراگیر است که همه افغان‌ها در آن مشارکت داشته باشند. ‏سخنگوی طالبان گفته است مجازات‌هایی نظیر اعدام، سنگسار و قطع عضو به تصمیم دادگاه بستگی خواهد داشت ‏و زنان اجازه خواهند داشت تنها از خانه خارج شوند.

به دنبال حمله سازمان القاعده به اهدافی در آمریکا در سال ۲۰۰۱ میلادی، ایالات متحده آمریکا به افغانستان حمله کرد و رژیم طالبان موسوم به امارت اسلامی سرنگون و این گروه متواری شدند. در جریان دو دهه‌ اخیر، طالبان بار دیگر تجدید نیرو کردند و پس از بیست سال اکنون طالبان بار دیگر به افغانستان مسلط شدند.

با آغاز خروج نیروهای بین‌المللی‌ از افغانستان، طالبان حملات شان را شروع کردند و پس از تصرف ولسوالی‌ها، وارد شهرها شدند و شماری زیادی از ولسوالی‌ها و مراکز شهرها را بدون درگیری تصرف کردند. مقام‌های دولت شامل اشرف غنی گفتند که سقوط ولسوالی‌ها معامله نشده و نیروهای امنیتی طالبان را سرکوب می‌کنند.