چرا افغانها از دست ترامپ عصبانیاند؟
دیدار عمران خان، نخستوزیر پاکستان با رییسجمهوری امریکا در افغانستان بازتاب وسیعی داشت. تعریف و تمجید ترامپ از خان و ابراز امیدواریاش به همکاری پاکستان با امریکا برای پایان دادن به جنگ افغانستان، این روایت حکومت افغانستان را «که پاکستان را در سطح بینالمللی منزوی کردهایم» با چالش جدی روبهرو کرده است.
فراتر از این، آنچه که به موجی از واکنشها در میان سیاستمداران و شهروندان عادی افغانستان دامن زد، اظهار نظر ترامپ در مورد استفاده از گزینۀ نظامی برای پایان دادن به جنگ افغانستان بود.
دونالد ترامپ ۳۱سرطان/تیر در حالی که از عمران خان به عنوان «یکی از ورزشکاران بزرگ و نخستوزیر محبوب» یاد کرد، گفت که «در یک هفته میتوانم در جنگ افغانستان پیروز شوم، اما نمیخواهم ده میلیون انسان کشته شود.» او سپس افزود که «من در افغانستان برنامه دارم. اگر میخواستم برنده آن جنگ باشم، افغانستان از روی زمین پاک میشد. گم میشد، مطمئنا در مدت ۱۰ روز کار تمام بود.»
«محو افغانستان از روی زمین» و کشته شدن «ده میلیون نفر» در کشوری که کل جمعیتاش بیش از ۳۲ میلیون نفر است، آن هم در حضور رهبر کشوری که روابطاش با افغانستان تلفیقی از خصومت و همکاری بوده است، سبب شد که حکومت اشرف غنی با تندی نسبت به آن واکنش نشان بدهد. دفتر ریاستجمهوری افغانستان با نشر اعلامیهای، هشدار داده که «ملت افغانستان به هیچ قدرت خارجی اجازه تعیین سرنوشت خودش را نخواهد داد.» ریاستجمهوری افغانستان تأکید کرده که از روند صلح حمایت میکند، اما همزمان با آن، از «مجرای دیپلماتیک و دولتی خواهان صراحت و توضیحات از جانب واشنگتن در مورد اظهارات رییسجمهور ترمپ با نخستوزیر پاکستان گردیده است.»
حامد کرزی، رییس جمهور پیشین افغانستان که در سالهای پایانی حکومتش با امریکا روابط سردی داشت، این سخنان ترامپ را بیانگر «مکنونات قلبی رهبران امریکا» است. کرزی در تویتی به طعنه به رییسجمهوری امریکا یادآور شده که «تو نمیتوانی بام دنیا را محو کنی»، اشاره به این که پامیر که در شمال شرق افغانستان واقع شده، به بام دنیا معروف است.
در سپهر سیاسی افغانستان این عقیده کماکان به قوت خود باقی است که عامل اصلی بقای طالبان و ادامه جنگ و بیثباتی در این کشور، پاکستان است. اشرف غنی چهار سال پیش در مراسم معرفی محمدمعصوم استانکزی به عنوان سرپرست وزارت دفاع ملی، گفت که «ما به دو نوع صلح نیاز داریم، که یکی آن صلح با کشور همسایه پاکستان میباشد، زیرا این کشور در یک جنگ اعلان نشده با ما قرار دارد.» حامد کرزی نیز بارها خواستار «حمله به لانههای امن تروریسم» شد، که منظور حمله به خاک پاکستان بود. داکتر رنگین دادفر سپنتا شرح مفصلی از روابط پرتنش پاکستان-افغانستان در کتابش «سیاست افغانستان؛ روایتی از درون» به دست میدهد. شوراهای نظامی و سیاسی طالبان به نام شهرهای است که آنها در آن زندگی میکنند شناخته میشوند، مثل شورای کویته در ایالت بلوچستان پاکستان و شورای پشاور هم در شهر پشاور. به همین جهت هم است که در افغانستان تفکیک روشن فعالیتهای طالبان و گروههای همسویش با برنامههای استخبارات نظامی پاکستان، دشوار است.
رحمتالله نبیل رییس پیشین اداره امنیت ملی (استخبارات) افغانستان که به خصومت با پاکستان نیز معروف است، سه شنبه ۱ اسد/مرداد در واکنش به سخنان ترامپ گفت که در عوض کشتن ده میلیون نفر کافی است که «برای پایان دادن این جنگ حداکثر ۱۵ رهبر طالب در پاکستان را بکشید و ۳۰ جنرال آیاسآی (استخبارات ارتش پاکستان) را در فهرست تحریمها قرار دهید».
از این جهت تهدید افغانها در حضور نخستوزیر پاکستان برای بسیاری به معنای نادیده گرفتن نقش پاکستان در ادامۀ ناامنی و جنگ در افغانستان بود.