اختصاصی: توزیع فرمهای «تفتیش عقاید» در مدارس تهران
ایراناینترنشنال به شواهدی دست یافته که نشان میدهد حراست وزارت آموزش و پرورش در ابتدای سال ۱۳۹۹، میان شمار نامشخصی از مدارس تهران فرمهایی محرمانه با محتوای تفتیش، گزارش و دستهبندی عقیدتی دانشآموزان و معلمان توزیع کرده است.
این فرمها با عناوین «مشخصات دانشآموزان مذاهب» و «پرسنل آموشگاهها» و در جهت مشخص کردن عقاید مذهبی، جنسیت، ملیت و تفکیک معلمان و دانشآموزان در گروههای مشخص ارسال شده است.
مشخص نیست در چه تعدادی از مدارس تهران و یا استانهای دیگر و با کدام مجوز این فرمها توزیع شده است.
این نخستین بار نیست که چنین فرمهایی در آموزش و پرورش توزیع میشود. در طی سالهای جمهوری اسلامی در آموزش و پرورش و دانشگاهها چنین فرمهایی را ارائه کرده است و در موارد بسیاری جلوی تحصیل دانش آموزان و دانشجویان و یا تدریس معلمان و اساتید دانشگاه گرفته شده است.
سال گذشته پس از آنکه فعالان حقوق بشر خبر تفتیش عقاید در برخی از مدارس ایران را اعلام کردند، محسن حاجمیرزایی، وزیر آموزش و پرورش، در شهریور ماه سال ۱۳۹۸ گفت «نباید فرقههای غیرقانونی در مدرسه تبلیغ شوند.» او اضافه کرده بود مدرسه محل «تربیت حقمدارانه» و «آموزش قانونگرایانه» است.
در یکی از فرمهای ارسال شده علاوه بر اطلاعات هویتی و محل اقامت دانشآموزان و والدین آنها، مسئولان مدارس باید به ارائه مشخصات دانشآموزان پیرو مذاهب بپردازند.
در این فرم، دانشآموزان در گروههای «شیعه»، «اهل سنت»، «وهابیت»، «مسیحی»، «یهودی»، «بهائیت»، «دراویش»، «زرتشتی»، «حجتیه» و «فرق و جریانهای نوظهور» تقسیم و دستهبندی میشوند. طی توضیحی جداگانه، این فرم منظور از فرق و جریانهای نوظهور را «شیطانپرستی» و «عرفانهای نوظهور» تعریف کرده است.
حکومت ایران آیینهای عرفانی و معنوی جدیدی را که بعضی از آنها حلقههای هواداران مرتبط در کشورهای دیگر دارند، در این دسته تعریف کرده و هدف برخورد پلیسی و قضایی قرار میدهد.
علاوه بر این، فرمهای تکمیلی و جداگانه دیگری نیز از سوی حراست آموزش و پرورش به مدارس ارسال شده است.
در یکی از فرمها علاوه بر تفکیک جنسیت و ملیت دانشآموزان مقاطع ابتدایی و متوسطه، مسئولان مدارس باید تعداد و عقاید مذهبی آنها را بر اساس دستهبندی ذکر شده گزارش کنند. این تفکیک و دستهبندی برای هر رده از مقاطع خواسته شده به صورت جداگانه مشخص شده است.
در فرمی دیگر با عنوان «پرسنل آموزشگاهها»، مسئولان مدارس در مورد مذهب و گرایش مذهبی معلمان و دیگر کارکنان خود توضیح میدهند. قسمت خاصی برای اطلاعات شخصی، خانوادگی، محل اقامت و مشخصات ارتباطی نیز در این فرم دیده میشود.
هم در فرم «پرسنل آموزشگاهها» و هم در فرم «مشخصات دانش آموزان مذاهب»، بخش هایی به ذکر نام و نوع مدرسه و نام منطقه و شهرستان اختصاص دارد، که به نظر میرسد که مجموعه این فرمها برای مدارس مناطق مختلف استان تهران فرستاده شدهاند.
مشخص نیست آیا چنین فرمهایی به مدارس استانهای دیگر هم داده شده است.
با وجود تاکید اصل ۲۳ قانون اساسی ایران مبنی بر ممنوعیت «تفتیش عقاید» و «تعرض و مواخذه به صرف داشتن عقیده»؛ نهادهای امنیتی و قضایی ایران طی چهار دهه گذشته بسیاری از شهروندان پیرو ادیان و مذاهب را تحت تعقیب قضایی و محکومیت قرار دادهاند.
بر همین اساس، پیروان برخی آیینها از جمله بهاییت از حقوق شهروندی خود همچون حق تحصیل نیز محروم شدهاند