همزمان با گسترش ویروس کرونا در زندان‌های ایران، مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، روز سه‌شنبه در توییتی خواهان آزادی همه آمریکایی‌های بازداشت شده در ایران شد.

وزیر خارجه آمریکا در صفحه توییتر خود  نوشت: « بر اساس اصول بشردوستانه، خواستار آزادی فوری تمامی آمریکایی‌های هستیم که به اشتباه از سوی ایران بازداشت شده‌اند. با گسترش کووید-۱۹ در زندان‌های ایران، حبس آنها مغایر با کرامت انسانی است.»

پمپئو همچنین در ادامه به این نکته اشاره کرد که:«هر ملتی  خواستار کمک‌های بشردوستانه به ایران است باید به دنبال آزادی تمامی شهروندان دو تابعیتی و خارجی باشد.»

مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، روز دوشنبه نیز به‌مناسبت سالگرد ناپدید شدن رابرت لوینسون، حکومت ایران را به عدم‌شفافیت درباره وضعیت او متهم کرد و در بیانیه‌ای گفت: «۱۳ سال است که حکومت ایران، داشتن هرگونه اطلاعاتی درباره محل نگهداری یا وضعیت او را رد کرده است. ادعایی که بی‌اعتبار است.»

برایان هوک، رییس گروه اقدام ویژه ایران در وزارت خارجه آمریکا، نیز بامداد سه‌شنبه بیستم اسفند ماه با انتشار یک پیام تصویری گفت: «رژیم ایران به تعهد سال ۲۰۱۵ خود برای بازگرداندن لوینسون پایبند نبوده است.»

جاوید رحمان گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران، نیز  روز سه‌شنبه بیستم اسفند ماه، در جریان نشست رسانه‌ای خود شرایط زندانیان سیاسی و همچنین زندانیان دو تابعیتی و خارجی را در زندان‌های ایران نگران‌کننده توصیف کرد  و  گفت که تعدادی از شهروندان دو تابعیتی و خارجی نیز در زندان‌های این کشور در معرض خطر ابتلا به ویروس کرونا هستند.

شمار بیماران مبتلا به کرونا در ایران براساس اعلام سخنگوی وزارت بهداشت این کشور تا روز سه‌شنبه به هشت هزار و ۴۲ نفر رسید و شمار جان‌باختگان به ۲۹۱ نفر  رسیده است و گزارش‌های متعددی درباره ابتلای شماری از زندانیان در زندان‌های مختلف منتشر شده است.

 ابراهیم رییسی، رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی،  اعلام کرده بود که تا روز دوشنبه حدود ۷۰ هزار زندانی را به‌طور موقت و  برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا آزاد کرده‌اند.

جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران، اما گفت كه آنها فقط شماری زندانیان محكوم به كمتر از پنج سال را از زندان آزاد کرده‌اند. در حالی كه زندانیان سیاسی، زندانیان با مجازات‌های سنگین‎ و همچنین بازداشت‌شدگان و زندانیانی که اتهام‌شان شرکت در راهپیمایی‌های اعتراضی است اغلب همچنان زندانی هستند.

علاوه بر این تاکنون هیچ یک از زندانیان دو تابعیتی، شهروندان خارجی زندانی در ایران از جمله شهروندان آمریکایی شامل دستورات اخیر برای کاهش جمعیت زندانیان در زمان شیوع ویروس کرونا نشده‌اند.

در مهر ماه سال‌جاری و در جریان سفر روحانی و ظریف به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل، روحانی در دیدار با جمعی از «نخبگان سیاست آمریکا»، گفته بود: «موضوع زندانیان یک مساله انسانی است که گفت‌وگو درباره وضعیت آن‌ها در دو طرف مثبت خواهد بود.» ساعتی پیش از سخنان روحانی، مورگان اورتگاس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در صفحه توییتر خود، نوشته بود: «رییس‌جمهوری ایران می‌خواهد که جهان به ایران احترام بگذارد. رژیم ایران باید احترام را کسب کند. آن‌ها می‌توانند این کار را با آزاد کردن آمریکایی‌ها و سایر گروگان‌ها آغاز کنند.»

پس از آن بود که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، گفت: «آمریکایی‌ها پیشنهادی برای تبادل زندانی‌‌ها به من نداده‌اند.»با این حال نزدیک به دو ماه بعد و با وجود تنش روز افزون میان ایران و آمریکا، مقام‌های دو کشور در یک مورد اقدام به مبادله زندانیان کردند. در این مبادله جمهوری اسلامی ایران اقدام به آزاد کردن ژیائو وانگ، محقق آمریکایی چینی‌تبار دانشگاه پرینستون کرد که از سال ۲۰۱۶ در ایران بازداشت و زندانی شده بود. آمریکا نیز در قبال آزادی  ژیائو وانگ اقدام به آزادی مسعود سلیمانی، پژوهشگر ایرانی، کرد.

با وجود استقبال دو طرف، مذاکرات برای آزادی دیگر زندانیان از جمله زندانیان ایرانی‌آمریکایی  و آمریکایی ادامه پیدا نکرد یا دستکم به طور علنی سخنی از آن به میان نیامده است.