با ادامه آموزش غیرحضوری دانش‌آموزان از طریق نرم‌افزار انحصاری «شاد»،‌ رسانه‌ها در ایران از عدم توان خرید خانواده‌ها،‌ افزایش قیمت گوشی تلفن همراه و تبلت و دسترس نابرابر به امکانات لازم برای این طرح گزارش می‌دهند.

همچنین در مراکز خرید دستگاه‌های الکترونیکی در تهران و شهرستان‌ها، تعداد خانواده‌های جویای گوشی هوشمند و تبلت با وجود خطر کرونا افزایش یافته است.

مقام‌های آموزش و پرورش ایران تعداد دانش‌آموزان در سال تحصیلی جاری را بیش از ۱۴ میلیون و ۴۶۸ هزار نفر اعلام کرده‌اند. اکنون با همه‌گیری بیماری کرونا و ادامه تعطیلی مدارس،‌ طرح آموزش مجازی توان خرید خانواده‌ها برای تامین ابزارهای مورد نیاز برای فرزندانشان را به چالش کشیده است.

استفاده از نرم‌افزار شاد که دولت آن را تهیه و ابلاغ کرده در حالی برای تمامی مناطق جغرافیایی و همه دانش‌آموزان توصیه شده که  نتایج آخرین نظرسنجی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)‌ در بهار سال گذشته نشان داده بود ۳۱ درصد از شهروندان ایرانی که دستگاه تلفن همراه دارند، از گوشی‌های هوشمند استفاده نمی‌کنند.

روزنامه همشهری روز سه‌شنبه در همین زمینه نوشته: «چه آمارهای داخلی را ملاک بگیریم، چه تخمین‌های خارجی را،‌ آن‌چه روشن است میلیون‌ها نفر از جمعیت کشور به اصلی‌ترین زیرساخت‌ لازم برای استفاده از آموزش‌های مجازی،‌ یعنی تلفن همراه هوشمند دسترسی ندارند.»

افزایش تقاضا؛ بحران عرضه

طی روزهای گذشته، خانواده‌ها در شهرستان‌های مختلف برای تهیه دستگاه تلفن همراه و یا تبلت برای فرزندان خود راهی بازار شده‌اند. این موضوع بازار خرید و فروش تلفن همراه را با افزایش تقاضا مواجه کرده است.

در همین زمینه خبرگزاری آنا روز سه‌شنبه به نقل از رییس واردکنندگان تلفن همراه از «بی‌سابقه» بودن کاهش عرضه تلفن همراه در پایان سال ۹۸ نوشته و از «افزایش قیمت‌ها» در بازار خبر داده است. 

این خبرگزاری از افزایش قیمت‌ها از دست‌کم ۱۱ تا ۶۰ درصد برای برندهای مختلف دستگاه‌های الکترونیکی از جمله نوکیا،‌ سامسونگ،‌ هوآوی و شیائومی خبر داده است.

این افزایش قیمت در حالی صورت می‌گیرد که از سوی دیگر گزارش‌ رسمی مرکز پژوهش‌های مجلس تایید می‌کند که وضع معیشتی خانوارهای دهک‌های پایین جامعه هم‌زمان با بحران کرونا بیش از سایر اقشار با مشکل رو‌به‌رو شده و دست‌کم دو میلیون و ۸۷۶ هزار نفر در معرض خطر از دست دادن شغل خود قرار می‌گیرند.

نمایندگان مجلس در این شرایط علاوه بر اشاره به ناکافی بودن کمک‌ها و تسهیلات دولت برای اقشار کم‌درآمد، اجبار برای استفاده دانش‌آموزان از نرم‌افزار «شاد» را مورد انتقاد قرار داده‌اند.

روز سه‌شنبه میرحمایت میرزاده،‌ سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس،‌ خطاب به مقام‌های این وزارتخانه گفت: «نمی‌شود در خیابان ایرانشهر و سپهبد قرنی تهران برای کل کشور تصمیم گرفت.» 

مشکلات فنی آموزش غیرحضوری

از سوی دیگر،‌ کاربران  رسانه‌های اجتماعی نیز این نرم‌افزار را از لحاظ فنی غیرکارآمد عنوان کرده‌‌اند.

سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس مشکلات نرم‌افزار شاد را در صحن مجلس مورد اشاره قرار داد. او از عدم آموزش لازم برای معلمان، عدم دسترسی به اینترنت در همه نقاط کشور، عدم دسترسی به گوشی پیشرفته برای نصب برنامه،‌ و نقض حریم خصوصی معلمان به دلیل دسترسی ۲۴ ساعته دانش‌آموزان به آن‌ها در این زمینه انتقاد کرد.

 برخی از کاربران توییتر نیز ابعاد دیگر این مشکل از جمله عدم امکان استفاده از این نرم‌افزار از سوی دانش‌آموزان افغان به دلیل نیاز به کد ملی و یا دانش‌آموزان مناطق محروم در سیستان و بلوچستان به دلیل عدم بهره‌مندی از امکانات نوشته‌اند.

در مازندران خبرگزاری تسنیم به نقل از یک فروشنده گوشی تلفن همراه نوشته است: «پدرانی که ‏همراه فرزند خود جهت خرید ارزان‌ترین گوشی اندروید جهت استفاده از برنامه شاد مراجعه می‌کنند که پس از شنیدن قیمت‌ها شرمگین از فرزند خود مغازه را ترک می‌کنند.»

خطر کرونا در بازارها

علاوه بر افزایش قیمت و مشکلات معیشتی گریبان‌گیر خانواده‌ها، مشکلات دیگری از جمله رعایت موارد بهداشتی در مراکز خرید عمومی بر نگرانی‌ها در این زمینه افزوده است.

روزنامه همشهری در گزارش روز سه‌شنبه نوشته که تعداد بسیاری از شهروندان بدون داشتن ماسک و دستکش و رعایت فاصله به مراکزی از جمله «پاساژ‌علاء‌الدین» در تهران رفته تا اقدام به خرید گوشی تلفن همراه کنند. 

همشهری نوشته: «انگار یک راهپیمایی پله‌ای در حال برگزاری است.»

ناچاری خانواده‌ها به حضور در مراکز خرید برای تهیه اقلام دانش‌آموزان در شرایطی است که مقام‌های حوزه بهداشت طی روزهای گذشته بارها درباره شیوع موج دوم این بیماری به دلیل بازگشایی مراکز عمومی و شلوغی شهرها هشدار داده‌اند.