مبادلات تجاری ایران و اتحادیه اروپا در دو ماهه نخست سال ۲۰۱۹ به ۷۵۶ میلیون یورو رسید که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته شدیدا افت کرده و یک پنجم شده است. این مبادلات در ماه‌های ژانویه و فوریه ۲۰۱۸ بالغ بر ۳/۷۲ میلیارد یورو بود.

بنا بر آمار اداره اطلاعات اقتصادی اتحادیه اروپا (یورو استات)، واردات اتحادیه اروپا از ایران در دو ماهه نخست سال جاری میلادی یک‌ شانزدهم شد و صادرات ۲۸ کشور این اتحادیه به ایران نیز به کمتر از نصف رسید.

صادرات اتحادیه اروپا به ایران در ماه‌های ژانویه تا فوریه ۲۰۱۹ به ۶۲۰ میلیون یورو کاهش یافته در صورتی که این صادرات در دو ماهه نخست سال ۲۰۱۸ بالغ بر ۱/۵۶۳ میلیارد یورو اعلام شده بود.

واردات اتحادیه اروپا از ایران در دو ماهه نخست ۲۰۱۹ نیز به ۱۳۶ میلیون یورو رسیده است، در صورتی که این رقم در دوماهه نخست سال قبل ۲/۱۵۷ میلیارد یورو بود.

افت شدید واردات اروپا از ایران به متوقف شدن خرید نفت ایران از سوی کشورهای اروپایی مربوط است که از بیم تحریم‌های ثانوی آمریکا علیه ایران صورت گرفته است.

در میان کشورهای اروپایی، آلمان بیشترین مبادلات تجاری با ایران را دارد. به طوری که آلمان با واردات ۳۷ میلیون یورویی، بزرگترین واردکننده اروپایی کالا از ایران طی دو ماهه نخست ۲۰۱۹ بوده و همچنین آلمان با صادرات ۲۲۲ میلیون یورو کالا به ایران بزرگترین صادرکننده اروپایی کالا به ایران در این دوره بوده است.

چند روز پیش، ایرنا، خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران، در گزارشی با عنوان «رقبای منطقه‌ای ایران در اروپا» از افزایش سهم عربستان، ترکیه و عراق در بازار اتحادیه اروپا خبر داد و نوشت که صادرات ایران به اروپا در دوازده سال گذشته کاهش یافته است.

ایرنا تأکید کرد که این سه کشور همسایه ایران در حال تصاحب سهم ایران در بازار اروپا هستند. در این میان با توجه به ارزش صادرات، عراق جدی‌ترین رقیب برای ایران در این اتحادیه است.

ایران و اتحادیه اروپا بهمن ماه گذشته در نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا در بخارست از ایجاد طرح مالی «اینستکس» برای حفط تجارت اروپا با ایران خبر دادند.

اما ایرنا درباره این طرح نوشت که «بدون شک اتحادیه اروپایی در پی آن نیست که منافع خود در رابطه با کشورهایی مثل آمریکا را قربانی حمایت از ایران بکند.»

این خبرگزاری که مواضع رسمی دولت ایران را بیان می‌‌کند توضیح داده که کانال مالی ایجاد شده بین ایران و اروپا «مبادلات مالی را صرفا به سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه محدود کرده و به بستری برای تجارت نفت در برابر غذا و دارو تبدیل شود.»

آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی نیز اخیرا بارها علیه اروپا موضع‌گیری کرده است.

خامنه‌ای در روز اول فروردین سال ۱۳۹۸ در مشهد، درباره ایجاد کانال مالی میان ایران و اروپا گفت: «این کانال مالی بیشتر شبیه یک شوخی تلخ است و هیچ معنایی ندارد.»

به گفته او، «میان وظایف اروپایی‌ها در برجام با آنچه انجام می‌دهند، زمین تا آسمان تفاوت وجود دارد و اروپایی‌ها در قضیه‌ برجام نیز از پشت خنجر زدند.»

با این حال ایران به دنبال همکاری اقتصادی با دیگر کشورهای اروپایی غیر عضو در اتحادیه اروپاست.

عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی ایران، دو روز پیش در دیدار با سفیر سوئیس در تهران خواستار ایجاد «کانال بانکی میان ایران و سوئیس» شد.