ایران برای مقابله با تحریم‌های نفتی آمریکا و محدودیت‌های جدید کشتی‌رانی بین‌المللی، درصدد تغییر الگوی مصرف از گاز طبیعی به نفت کوره است اما نفت کوره آلودگی زیادی ایجاد می‌کند و امراضی همچون سرطان در پی دارد.

خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی به نقل از آین مووات، از شرکت مشاوره انرژی «وود مکنزی» نوشت که نیروگاه‌ها و دیگر تاسیسات صنعتی ایران در سال ۲۰۲۰ بالغ بر ۲۰۰ هزار بشکه در روز نفت کوره مصرف خواهند کرد که این میزان دو برابر نفت کوره مصرفی در سال ۲۰۱۸ خواهد بود.

ایران دارای مازاد تولید نفت کوره است و این میزان در پی خروج آمریکا از برجام و برقراری تحریم‌های شدید نفتی همچنان رو به افزایش است. این تحریم‌ها همچنین مانع واردات تجهیزات پالایشی نفت سنگین برای تبدیل آن‌ها به محصولات دارای آلودگی کمتر مانند بنزین در ایران بوده و حتی در صورت واردات چنین تجهیزاتی، ساخت پالایشگاه زمان‌بر خواهد بود.

از سوی دیگر، سازمان بین‌المللی دریانوردی محدودیت‌هایی را در استفاده از نفت کوره کم‌گوگرد برای بیشتر کشتی‌ها از ابتدای سال ۲۰۲۰ به اجرا می‌گذارد. کشتی‌های تجاری و نیروگاه‌ها از متقاضیان اصلی نفت کوره‌اند.

این اقدام سازمان بین‌المللی دریانوردی گزینه‌های ایران را محدود کرده و این کشور چاره‌ای جز استفاده از نفت کوره تولیدی در نیروگاه‌های داخلی نخواهد داشت.

رابین میلز، مدیرعامل شرکت مشاوره «قمر انرژی» در دوبی به بلومبرگ گفت که ایران چاره‌ای جز فروش نفت کوره به قیمت پایین، کاهش پالایش آن یا مصرف داخلی نخواهد داشت. به گفته او، خریداران نفت کوره ایران در هر صورت مشمول مجازات‌ ناشی از تحریم‌های آمریکا هستند.

به گفته رابین ملیز، بنادر بین‌المللی قوانین سختگیرانه‌ای را نسبت به استفاده کشتی‌ها از نفت کوره اعمال خواهند کرد.

دولت ایران اعلام کرده قصد دارد برای تبدیل نفت کوره به دیگر محصولات پالایشگاه‌های جدیدی بنا کند.

در این زمینه سکینه الماسی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس ایران گفته است که ساخت پالایشگاه چهار سال زمان می‌برد اما ایران روی مدت زمان کمتری حساب می‌کند. 

خانم الماسی البته توضیح نداده است که ایران در برنامه‌ریزی برای ساخت پالایشگاه چگونه مشکل تحریم‌های آمریکا برای ورود تجهیزات لازم را حل خواهد کرد.

از طرفی، مراکز ذخیره‌سازی نفت کوره ایران به سرعت در حال پر شدن است و به گفته میلز، ایران ترجیح می‌دهد ظرفیت اضافه ذخیره‌سازی‌اش را برای محصولاتی با ارزش‌افزوده بالاتر مانند میعانات گازی استفاده کند تا نفت کوره.

ایران در سال ۲۰۱۳ مصرف نفت کوره در نیروگاه‌ها را به بیشترین میزان ممکن رساند اما از آن سال به بعد به مصرف گاز طبیعی روی آورد.

نفت کوره نسبت به گاز طبیعی از گوگرد بسیار بالاتری برخوردار است. استفاده مجدد از آن نیز احتمال تشدید آلودگی هوا را افزایش می‌دهد. نیروگاه‌هایی که با نفت کوره کار می‌کنند عامل باران‌های اسیدی و امراضی چون آسم و سرطان ریه‌‌اند.