مسعود سلیمانی، محقق ایرانی که برای تکمیل پژوهش‌ها‌ی خود در زمینه درمان بیماران مبتلا به سکته مغزی به آمریکا سفر کرده بود، از نه ماه پیش تاکنون به اتهام نقض تحریم‌های تجاری علیه ایران در بازداشت به سر می‌برد.

سلیمانی که قرار بود تحقیقات خود را در کلینیک مایو واقع در ایالت مینه‌سوتا به پایان ببرد به محض وارد شدن به آمریکا از سوی مقام‌های فدرال بازداشت شد.

به نوشته خبرگزاری آسوشتید پرس، بازداشت سلیمانی در چارچوب کیفرخواستی محرمانه صورت می‌گیرد که در آن تلاش برای انتقال مواد بیولوژیکی به ایران قید شده بود.

حال با تشدید تنش‌های بین ایران و آمریکا، سلیمانی که در بازداشتگاهی واقع در جنوب آتلانتا نگهداری می‌شود همچنان درگیر جنبه‌های حقوقی اجرای تحریم‌های آمریکا علیه کشورش است. 

به گفته وکلای سلیمانی، این پژوهشگر ایرانی که در زمینه یاخته‌های بنیادین، هماتولوژی و پزشکی ترمیمی فعالیت دارد در سپتامبر ۲۰۱۶ و با تکیه بر طرح یکی از دانشجویان سابقش تصمیم به سفر به آمریکا گرفت تا با استفاده از این فرصت، پروتئین‌های نوترکیبی را که در پژوهش‌های خود به کار می‌برد و به سبب تحریم‌های شدید آمریکا هزینه آنها بالا رفته است با خود به ایران بیاورد.    

اما مقام‌های دادستانی فدرال این اقدام سلیمانی را غیرقانونی قلمداد کرده و در سال ۲۰۱۸ موفق به ارائه کیفرخواستی محرمانه علیه او شدند. مقام‌های دولتی ضمن لغو ویزای سلیمانی، او را در ماه اکتبر گذشته در شیکاگو بازداشت کردند.

حال سلیمانی و دو تن از دانشجویان سابقش متهم به توطئه و تلاش برای صدور مواد زیستی به ایران بدون گرفتن مجوزهای لازم شده‌اند. اتهامات وارده هر یک مشمول حداکثر ۲۰ سال حبس است. 

وکلای آنان گفته‌اند از آنجا که پروتئین‌ها در زمره مواد پزشکی بوده، مجوز خاصی برای صدور آنان لازم نیست.  

اما مقام‌های دادستانی می‌گویند تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران از سال گذشته به جز موارد محدود، هیچ معافیتی را شامل حال ایران نمی‌کند و پروتئین‌های نوترکیب را از دسته مواد ممنوعه دانسته‌اند.

هزینه این پروتیئن‌ها در آمریکا ۸ هزار دلار است در حالی که در ایران حدود ۴۰ هزار دلار برای سلیمانی هزینه دارد.

سفارش پروتئین‌ها به محبوبه قاعدی، محقق ایرانی-آمریکایی، داده شد که قاعدی نیز سفارش را به مریم جزایری، شهروند آمریکایی ایرانی‌تبار و متخصص بیوشیمی، منتقل کرد و قرار بود جزایری هنگام سفر برای دیدار خانوادگی مواد زیستی را به ایران بیاورد. اما جزایری در سپتامبر سال ۲۰۱۶ در فرودگاه آتلانتا پس از تفتیش چمدان‌هایش از سوی مامورین گمرک بازداشت شد.

علیرغم اینکه پروتئین‌ها در اواخر دوره ریاست‌جمهوری باراک اوباما خریداری شده بودند افراد دخیل بازداشت شده‌اند. 

با به قدرت رسیدن دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸، دولت آمریکا از توافق هسته‌ای برجام خارج و کلیه تحریم‌های لغوشده را برقرار کرد.

قاعدی و جزایری با قید وثیقه آزاد شده‌اند. اما وضعیت سلیمانی به سبب ابطال ویزایش همچنان نامعلوم است و به گفته مقام‌های دادستانی باید قبل از محاکمه تحویل وزارت کشور شود.