گوندوز مامدوف، معاون دادستان کل اوکراین و سرپرست هیات مذاکره‌کننده با ایران درباره انهدام هواپیمای اوکراینی، اعلام کرد ایران با ارائه ندادن اسناد و اطلاعات درباره این فاجعه و همچنین پاسخ ندادن به درخواست‌های همکاری، روند تحقیقات در این زمینه را به تاخیر می‌اندازد.

مامدوف روز پنجشنبه در پاسخی مکتوب به خبرگزاری رویترز گفت ایران همچنین درخواست‌های کی‌یف برای صدور حکم حبس ابد برای مسئولان این فاجعه را رد کرده است.

معاون دادستان کل اوکراین ادامه داد ارزیابی اولیه قضایی ما این است که انهدام هواپیما یک جنایت سنگین است که جان ۱۷۶ شهروند غیرنظامی را با استفاده از تجهیزات نظامی گرفت.

او تاکید کرد که اوکراین خواستار «مجازات حداکثری حبس ابد» برای عوامل این فاجعه و همچنین پرداخت غرامت به قربانیان و شرکت هواپیمایی برای منهدم کردن هواپیماست. 

معاون دادستان کل اوکراین گفت: «این موضع برای ایران غیرقابل پذیرش است، اما هیچ کاری برای ارائه جزئیات و اسناد به منظور برخوردی دیگر با این جنایت، انجام نداده است.»

مامدوف تاکید کرد اگر درخواست‌های اوکراین به نتیجه نرسد، این کشور یک «راه موازی» را پیگیری خواهد کرد. او توضیح بیشتری در این باره نداد.

این مقام دستگاه قضایی اوکراین گفت که ایران به درخواست‌ها برای تحقیقات مشترک یا تماس مستقیم با دادستان‌های نظامی ایران پاسخ نداده است.

او با بیان این‌که قرار است سومین دور از مذاکرات میان اوکراین و ایران درباره انهدام هواپیمای اوکراینی سوم ماه دسامبر برگزار شود، نسبت به دریافت این اسناد و اطلاعات از سوی ایران ابراز امیدواری کرد.

این اظهارات در حالی است که به تازگی سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی (ایکائو) وابسته به سازمان ملل متحد از ایران خواست تحقیقات در مورد سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراین را سرعت ببخشد.

خبرگزاری رویترز اضافه کرد که موفق به تماس با مقام‌های ایرانی در این زمینه نشده، اما این مقام‌ها پیشتر مشکلات فنی و همه‌گیری ویروس کرونا را دلیل تاخیر در روند تحقیقات اعلام کرده‌اند.

تهدید اوکراین به قطع مذاکره درباره انهدام هواپیما

پیشتر، یوگنی ینین، معاون وزیر امور خارجه اوکراین، اعلام کرد مقام‌های ایران اسناد درباره انهدام هواپیمای اوکراینی را که قول داده بودند در اختیار کی‌یف قرار دهند، ارائه نداده‌اند.

خبرگزاری اینترفکس اوکراین، شامگاه پنجشنبه به نقل از این مقام وزارت امور خارجه این کشور تاکید کرد که سرنوشت مذاکرات آینده میان تهران و کی‌یف درباره انهدام هواپیمای اوکراینی به اجرا شدن توافقات پیشین در این مذاکرات بستگی دارد.

براساس این گزارش، ینین به شبکه تلویزیونی اوکراین ۲۴ گفت در جدیدترین دور گفت‌وگو میان تهران و کی‌یف از افزایش شفافیت صحبت شده است.

با این حال او ادامه داد: «اما تاکنون ما هیچ سندی از طرف ایران، حتی اطلاعاتی که قول داده شده بود هرچه زودتر به ما ارائه شود، دریافت نکردیم.»

این مقام دولت اوکراین گفت: «مذاکرات آتی به این بستگی دارد که طرف ایرانی تا چه اندازه توافق‌های پیشین را اجرا کند.» 

معاون وزیر خارجه اوکراین همچنین تاکید کرد که این کشور حقیقت درباره سقوط هواپیما را با غرامت مبادله نخواهد کرد.

ینین اضافه کرد اوکراین بارها به طرف ایرانی گفته که درخواست اصلی کی‌یف به طور مشخص به عدالت سپردن عاملان انهدام هواپیماست.

او گفت: «ما منتظریم که طرف ایرانی هم‌زمان با تحقیقات فنی عینی و بی‌طرف، مسئولان این فاجعه را تحت تعقیب قضایی قرار دهد.»

معاون وزیر خارجه اوکراین ادامه داد که مبلغ غرامت نیز تا حد زیادی به میزان همکاری طرف ایرانی با اوکراین برای کشف همه جوانب این فاجعه بستگی دارد.

پیشتر در اوایل آبان‌ماه و به دنبال بازگشت هیات اوکراینی از سفر به تهران، دادستانی کل اوکراین با انتشار بیانیه‌ای با تاکید بر این‌که ایران باید مستندات مربوط به «بازداشت شش متهم که در شلیک به هواپیمای مسافربری نقش داشته‌اند» را ارائه کند، اعلام کرد مطابق اتهام‌هایی که به این افراد تفهیم‌ شده حداکثر مجازات آنان سه سال حبس است.

بنابر همین گزارش، دستگاه قضایی اوکراین در این مدت پنج درخواست مشخص از ایران داشته اما تنها پاسخ‌هایی کلی دریافت کرده و درخواست‌ها درباره شش مظنون بازداشت‌شده نیز تاکنون بی‌پاسخ مانده است.

به گفته دادستانی کل اوکراین، در دور دوم گفت‌وگوها در تهران توافق شد که ایران «اطلاعات جزئی» تحقیقاتش را تا هفته بعد از مذاکرات در اختیار کی‌یف قرار دهد و همچنین تمامی اطلاعات لازم برای انجام تحقیقاتی مستقل و بی‌طرف را فراهم سازد.

دور دوم مذاکرات ایران و اوکراین به مدت دو روز در تهران برگزار شد و هم‌زمان با این مذاکرات، شماری از خانواده‌های کشته‌شدگان مقابل محل مذاکرات تجمع کرده و خواستار گفت‌وگو با فرستادگان اوکراین شدند.

هواپیمای مسافربری اوکراینی ‌بامداد چهارشنبه ۱۸ دی چند دقیقه پس از برخاستن از فرودگاه تهران هدف موشک‌های سپاه پاسداران قرار گرفت و تمامی ۱۷۶ سرنشین آن کشته شدند.

مقام‌های جمهوری اسلامی ایران پس از چند روز پنهانکاری و ارائه اطلاعات نادرست، سرانجام با فشارهای خارجی، مسئولیت این حمله را برعهده گرفتند، اما عامل این فاجعه را «خطای انسانی» اعلام کردند.