خبرگزاری رویترز به نقل از سه منبع آگاه در منطقه خاورمیانه نوشت انتظار می‌رود دور جدیدی از مذاکرات مستقیم میان ایران و عربستان سعودی در حاشیه نشست بین‌المللی بغداد برگزار شود، اگرچه دستیابی به موفقیت در این مذاکرات پیش‌بینی نمی‌شود.

این خبرگزاری روز چهارشنبه ۳ شهریور به نقل از یک مقام ارشد ایرانی که نامش فاش نشده، نوشت: «ما همیشه از بهبود روابط با کشورهای منطقه نظیر عربستان سعودی استقبال کرده‌ایم و این اولویت سیاست خارجی رئیسی، رییس جمهور ماست.»

با این حال، این مقام جمهوری اسلامی درباره این که آیا این بهبود روابط هفته آینده در عراق روی می‌دهد یا نه، گفت: «من در این زمینه به طور جدی تردید دارم.»

پس از پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و قوت گرفتن احتمال احیای برجام، از ماه آوریل سال جاری میلادی چند دور از مذاکرات ایران و عربستان سعودی در بغداد برگزار شد.

اما ایرج مسجدی، سفیر ایران در عراق، به تازگی از متوقف شدن این مذاکرات خبر داده و از سرگیری آن را مشروط به تصمیم دولت ابراهیم رئیسی دانسته است.

یک سیاستمدار نزدیک به نخست وزیر عراق به رویترز گفت این کشور که میزبان این مذاکرات محرمانه بوده، از تهران و کشورهای عربی خلیج فارس «سیگنال‌های مثبتی» در زمینه آمادگی آنها برای برگزاری مذاکرات مستقیم بیشتر دریافت کرده بود.

اکنون دولت عراق، سران ایران و کشورهای عربی خلیج فارس را که در سال‌های گذشته روابط خود با تهران را قطع کرده‌اند، به نشست بین‌المللی بغداد دعوت کرده تا تنش‌هایی را که در این سال‌ها تا مرز رویارویی مستقیم افزایش یافته، کاهش دهد.

رویترز به نقل از برخی مسئولان گزارش داد این نشست که روز شنبه برگزار می‌شود شامل موضوعاتی از جمله جنگ یمن، بحران لبنان و بحران کمبود آب است و می‌تواند گامی به سوی نزدیکی ایران و عربستان سعودی باشد.

با وجود دعوت رسمی عراق از سران دو کشور، هنوز مشخص نیست که چه مقام‌هایی از ریاض و تهران برای حضور در این نشست، روانه بغداد می‌شوند.

یک مقام نزدیک به مصطفی کاظمی نخست وزیر عراق که نامش فاش نشده به رویترز گفت: «حتی اگر ما بتوانیم وزرای خارجه را دور یک میز جمع کنیم، می‌تواند به عنوان یک پیشرفت برای پایان دادن به تنش‌ها میان ایران و کشورهای عربی خلیج فارس در نظر گرفت.»

تاکنون تنها کشور عربی خلیج فارس است که حضور خود در این نشست را تایید کرده و قرار است نخست وزیر کویت به عراق برود.

همچنین مصر و اردن که هر دو از متحدان کشورهای عربی خلیج فارس هستند به همراه ترکیه و امانوئل مکرون رییس جمهوری فرانسه به این نشست دعوت شده‌اند.

روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان سعودی پنج سال پیش و پس از حمله به سفارت و کنسولگری سعودی در ایران قطع شد و تنش‌ها میان دو کشور در سال ۲۰۱۹ با حمله هوایی به تاسیسات نفتی عربستان سعودی افزایش یافت.

در این حمله، بخشی از ظرفیت تولید نفت عربستان سعودی از بین رفت و ریاض، ایران را به دست داشتن در حمله متهم کرد.

هر دو کشور در زمینه بحران یمن اختلاف دارند؛ در حالی که عربستان سعودی حامی دولت قانونی یمن است که از سوی سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته می‌شود، جمهوری اسلامی از شبه‌نظامیان حوثی یمن حمایت می‌کند و به طور غیرقانونی برای آنان اسلحه می‌فرستد.

عربستان سعودی که به دلیل نپرداختن برجام به موضوعات منطقه‌ای و همچنین برنامه موشک‌های بالستیک ایران از منتقدان این توافق به شمار می‌رود، امیدوار است با مذاکرات مستقیم راهی برای مهار تنش‌های منطقه‌ای یافت شود.

دو ماه پیش، محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی در مصاحبه‌ای با شبکه العربیه، از «رفتارهای منفی» تهران انتقاد کرد، اما گفت امیدوار است عربستان سعودی بتواند با ایران روابط خوبی داشته باشد.

با این حال، رائد قرملی، مدیر اداره برنامه‌ریزی سیاست‌ها در وزارت خارجه عربستان سعودی، گفته ریاض خواهان مشاهده «اقدام‌های قابل تایید» است.

توقف کنونی مذاکرات تهران و ریاض، در حالی است که ابراهیم رئیسی در اولین کنفرانس خبری خود پس از اعلام پیروزی در انتخابات در پاسخ به سوالی درباره برقراری احتمالی رابطه با عربستان سعودی، به ویژه در پی مذاکرات دو کشور در بغداد، بر روابط با همسایگان تاکید کرد.

او گفت روابط و گفت‌وگو با عربستان سعودی مانعی از طرف ایران ندارد و امکان بازگشایی سفارت‌های ایران و عربستان سعودی در دو کشور نیز وجود دارد.

اما سفیر ایران در بغداد چند روز پیش به شبکه العالم وابسته به صداوسیمای جمهوری اسلامی گفت: «یکی از موضوعات بحث بازگشایی دفاتر نمایندگی‌های دو کشور است که هنوز قطعی و نهایی نشده و فعلا نمی توان جزییات آن را عنوان کرد.»