مراسم سالانه جوایز موسیقی آقا‌خان در لیسبون، پایتخت پرتغال، که از روز جمعه ۲۹ مارس آغاز شده، روز یکشنبه ۳۱ مارس به پایان می‌رسد. در این دوره، جایزه بزرگ «خداوندگاری موسیقی» به محمدرضا شجریان، خواننده و موسیقی‌دان ایرانی، اهدا خواهد شد. این در حالی است که در ایران مستندی تلویزیونی علیه این هنرمند ۷۸ ساله پخش شد که به گونه‌ای «محاکمه تلویزیونی» شجریان به اتهام همراهی با معترضان به نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۸ بود.

بنیاد آقاخان جوایز موسیقی خود را به هدف تقدیر از خلاقیت، پشتکار و تعهد در موسیقی مردم جهان اسلام و سرزمین‌هایی که مسلمانان در آن حضور پررنگی دارند پایه نهاده است. این بنیاد غیرانتفاعی در اهدا این جوایز به زمینه‌های مختلف اجرا، خلق، حفظ ، احیا و اشاعه توجه می‌کند.

در این مراسم به دو گروه از هنرمندان جایزه اهدا می‌شود: از ۹ هنرمند و موسیقی‌دان برجسته به واسطه دستاوردهای یک عمر فعالیتشان تجلیل می‌شود و سیزده هنرمند دیگر نیز در بخش اجرا به عنوان نامزد نهایی معرفی شده‌اند.

محمدرضا شجریان، خواننده و موسیقی‌دان ایرانی، در میان هنرمندان گروه اول جای دارد و جایزه بزرگ «خداوندگاری موسیقی» به او اهدا خواهد شد.

آقاخان اعلام کرده این عنوان را برای بزرگداشت «اثرگذاری ماندگار این هنرمند بر میراث موسیقایی جامعه بشری، مهارت یکتای هنری و تاثیر دنباله‌دارش بر عرصه‌های اجتماعی به عنوان یک هنرمند موسیقی بر روی صحنه و یک آموزگار این هنر چه در داخل ایران و چه خارج از آن» اهدا می‌شود.

همچنین از داریوش طلایی، نوازنده، آهنگساز، پژوهنده و موسیقی‌دان ایرانی، تجلیل خواهد شد. بنیاد آقاخان به واسطه تلاش کم‌نظیر داریوش طلایی برای گسترش هنر سنتی نوازندگی ساز تار از به طرق مختلف و به عنوان هنرمند، آموزگار و محقق از این نوازنده چیره‌دست سازهای تار و سه‌تار تقدیر می‌کند.

در فهرست تجلیل‌شدگان اولین جایزه موسیقی آقاخان نام کسی چون مالاکه سی‌سوکو به چشم می‌خورد؛ هنرمندی اهل مالی که در موسیقی بین‌الملل چهره‌ای شناخته شده‌ است و توانسته میراث غنی و کهن موسیقی مالیایی را به جهانیان معرفی کند.

در بخش جایزه اجرای موسیقی در بین سیزده فینالیست نام‌های شاهو عندلیبی (نوازنده نی)، آرش محافظ (نوازنده سنتور)، رضا پرویززاده (نوازنده کمانچه) و نسیم سیابی ‌شهریور (خواننده) از ایران دیده می‌شود.

در کل آقا خان از ۲۳ هنرمند از سیزده‌کشور جهان در این مراسم تجلیل می‌کند و در مجموع جوایزی ‌۵۰۰ هزار دلاری را به آنها اهدا می‌کند به این امید که فعالیت‌های هنری این عده را تسهیل کند.

بنیاد آقاخان همچنین از ۴۲ سال پیش جوایز معماری را راه‌اندازی کرده است. این جوایز از معتبرترین رویدادهای سالانه هنر معماری شناخته‌ می‌شود. جایزه‌ای که هدفش شناسایی و معرفی راه‌حل‌ها و راه‌کارهای خلاقانه معماری است که طی آن به شکلی الهام‌بخش نیازهای جوامع مسلمان پاسخ داده می‌شود.

مستند تلویزیون جمهوری اسلامی علیه شجریان

اهدای جایزه بنیاد آقاخان به شجریان در حالی است که روز جمعه مستندی با عنوان « شجریان از سپیده تا فریاد» منتشر کرد که در آن بار دیگر موضع‌گیری شجریان درباره اعتراض‌های سال ۸۸ محکوم شد.

این مستند در ادامه تبلیغات گسترده حکومت علیه شجریان پس از سال ۱۳۸۸ است که در آن سال شجریان به دلیل سرکوب  معترضان از سوی حکومت، علنا علیه سیاست‌های جمهوری اسلامی از جمله محدودیت‌ها علیه موسیقی موضع‌گیری کرد.

در این مستند به ‌کارگردانی مهدی طوسی، علاوه بر حمله به هنر موسیقی و ترانه‌ در سال‌های پیش از انقلاب و معرفی آن به عنوان «هنر مبتذل»، به صورت جانبدارانه نیز زندگی هنری و سیاسی شجریان روایت شده است.

در این مستند گفته می‌شود که در جریان اعتراضات سال ۸۸، «شجریان اتفاقات را از طریق رسانه‌های خارجی دنبال می‌کند و روایت آنان از اتفاقات، شجریان را هراسانده است.»

سپس با اشاره به اعتراض شجریان به سرکوب‌ معترضان از سوی حکومت، گفته می‌شود که «او راهی را آغاز کرده که پایانش قابل پیش‌بینی است.»

در این مستند صدای محمود احمدی‌نژاد نیز که معترضان به نتیجه انتخابات را «خس و خاشاک» خوانده بود به همراه موضع‌گیری شجریان در این زمینه پخش می‌شود.

در این مستند، تلاش می‌شود به انتقادات شجریان در زمینه محدودیت‌هایی که اوایل انقلاب ایران علیه موسیقی ایجاد شده بود و نیز نگاه آیت‌الله خمینی به موسیقی پاسخ داده شود.

همچنین در این مستند تلاش می‌شود از زبان دیگر موسیقی‌دانان و همکاران شجریان نظیر حسین علیزاده، علیه موضع‌گیری سیاسی شجریان در سال‌های اخیر سخنانی گفته شود و رفتار سیاسی شجریان محکوم شود.

در پایان این مستند نیز با بازگویی بخش‌هایی از آخرین گفت‌وگوی شجریان با مطبوعات ایران، سعی می‌شود با ستایش از «روحانیت و منبر و روضه» به بیننده القا شود که شجریان از موضع‌گیری‌های اخیر خود پشیمان است.

پخش مستند درباره شجریان در حالی است که صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران با وجود درخواست‌های مکرر و اجازه خود شجریان، پخش آواز معروف «ربنا»ی او برای ماه رمضان را سال‌هاست متوقف کرده است.

با این حال برخی از رسانه‌های ایران، پخش این مستند را راهی برای شکستن تابوی پخش صدای شجریان از صدا و سیما دانسته‌اند.

شجریان سه سال پیش محمدرضا شجریان در پیام ویدئویی برای تبریک نوروز ۱۳۹۵ به طور غیرمستقیم از ابتلای خود بیماری سرطان خبر داد.

او پس از چندی از آمریکا به ایران بازگشت و اکنون در این کشور زندگی می‌کند.