در حالی که انتقادها از سخنان جنجالی عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امورخارجه ایران درباره پناهجویان افغان، به ویژه از سوی اصولگرایان منتقد دولت ادامه دارد، او مجبور شده بار دیگر از خود دفاع کند.

عراقچی، صبح روز شنبه ۲۱ اردیبهشت، در یک برنامه تلویزیونی، درباره اظهارات چند روز گذشته خود گفت: «اینکه من گفته‌ام اگر تحریم‌ها فشار بیاورد مجبوریم با برادران و خواهران افغان در ایران خداحافظی کنیم، اصلاً این تعبیر از بنده نیست.»

معاون سیاسی جواد ظریف وزیر امورخارجه ایران، روز پنج‌شنبه ۱۹ اردیبهشت گفته بود: «درصورت محدودتر شدن منابع مالی ایران در اثر تحریم‌های آمریکا، ممکن است از مهاجران افغانستانی خواسته شود که این کشور را ترک کنند.»

اما عراقچی اکنون می‌گوید که «روی صحبت» او با افغانستان و افغان‌ها نبوده، دست آنها را هم می‌بوسد،  بلکه «غربی‌ها و اروپاییان» را در این زمینه خطاب قرار داده است.

او مدعی شد: «مسبب این مشکلات و آوارگی مردم افغانستان ما نیستیم. در درجه اول آمریکا و غربی‌ها هستند که گروه‌های تروریستی را در آن کشور ایجاد کرده و از آنها حمایت کردند.»

این مقام دولت ایران گفت که آمریکایی‌ها در این شرایط «نباید توقع داشته باشند که فقط ایران هزینه‌های این کار [میزبانی از پناهجویان افغان] را بدهد.»

عراقچی گفت: «آنها توقع دارند که ایران هزینه‌ها را پرداخت کند و در عین حال تحریم‌های خود را نیز اعمال کنند.»

معاون سیاسی وزیر امورخارجه ایران، روز جمعه نیز از «گزینه‌های جدیدی» در برابر مهاجران افغان سخن گفته بود، اما جزئیاتی از این گزینه‌های جدید را بازگو نکرد. با این حال او تأکید کرد که «اخراج یا بازگرداندن» پناهندگان افغان در دستور کار دولت ایران نیست.

اما با وجود توضیح و دفاع چندباره عراقچی، واکنش‌ها در ایران  و افغانستان به سخنان جنجالی او درباره پناهجویان افغان فروکش نکرده است.

روزنامه کیهان در مطلبی با «سخیف» خواندن اظهارات عراقچی درباره مهاجران افغان، «دیپلمات ارشد» بودن عراقچی را به سخره گرفت و گفت که چنین دیپلماتی باید «سخن بجا و با محتوای درست و در زمان صحیح گفتن» را بشناسد.

کیهان که مدیرمسئول آن از سوی رهبر جمهوری اسلامی ایران منصوب می‌شود، تأکید کرد که در شرایط کنونی، ایران «برای دور زدن تحریم‌ها» به کشورهای همسایه از جمله افغان‌ها نیازمند است.

همچنین این روزنامه اصولگرا به پناهجویان افغان اشاره کرد که در دهه شصت در تیپ «ابوذر» در کنار نیروهای ایرانی با عراقی‌ها می‌جنگیدند.

کیهان با اشاره به سیاست سال‌های اخیر ایران درباره اعزام مهاجران افغان در قالب «لشکر فاطمیون» برای جنگ در سوریه نوشت: «اکنون بسیاری از ابوذرهای قدیم در لشکر فاطمیون هستند و برخی نیز فرزندهایشان در این لشکر حضور دارند.»

همچنین عزت‌الله ضرغامی، رئیس پیشین صدا و سیما و از چهره‌های اصولگرا در صفحه توئیتر خود نوشت که سخنان عراقچی با هر انگیزه‌ای که بوده باعث «رنجش عزیزان افغانستانی ما» شده است. او از معاون وزیر امورخارجه ایران خواست با «یک عذرخواهی ساده» مشکل را حل کند.

اما صادق زیباکلام، از تحلیلگران سیاسی در ایران در توئیتی با عنوان «اشک تمساح اصولگرایان برای پناهندگان افغانستانی در ایران» نوشت: «هیچ تردیدی در بیان اشتباه عباس عراقچی نیست، اما متهم ساختن او به نژادپرستی غایت فرصت‌طلبی سیاسی است.»

زیباکلام با انتقاد از سیاست‌های کلی نظام ایران پس از انقلاب، تأکید کرد: «آنان که چهل سال جلوی اعطاء کوچکترین حقوق پناهندگی به افغانها را در ایران گرفته‌اند حالا مزورانه برایشان اشک تمساح می‌ریزند.»