جمعی از فعالان فرهنگی-‌اجتماعی ایران در نامه‌ای سرگشاده به مراجع و حوزه‌های علمیه «در باب عزاداری در برهه کرونا»، نسبت به افزایش تصاعدی ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از کرونا بر اثر برگزاری حضوری و پر ازدحام مراسم محرم هشدار داده و از آنها خواستند «در چاره‌جویی این معضل خطیر در کنار مردم باشند».

نویسندگان این نامه با اشاره به این‌که «اخیرا در رسانه‌ها اعلام شده که مراسم سوگواری به سیاق هر ساله در ایران برگزار خواهد شد اما با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، همچون پوشیدن ماسک و رعایت فاصله اجتماعی»، تاکید کردند: «همه آنها که در سوگواری محرم شرکت کرده‌اند یا از چندوچون برگزاری آن خبر دارند، از ازدحام و شلوغی چنین مراسمی آگاه‌اند و به وضوح می‌دانند که اداره بهداشتی جمعیت زیاد، مهار تعداد پرشمار حاضران در فضای بسته‌ای چون مساجد، حسینیه‌ها یا در خیمه‌های عزاداری عملا ناممکن است.»

آنها با اشاره به گرمای هوا و محدود بودن امکان برگزاری تجمعات در فضای باز در بیشتر مناطق ایران، اشاره کرده‌اند که توزیع آب آشامیدنی و مواد غذایی در میان عزاداران، خطر همه‌گیری ویروس کرونا را  بسیار بالا خواهد برد.

این نامه به امضای شماری از فعالان فرهنگی-‌اجتماعی چون علی افشاری، پروانه انداچه، نورالدین پیرموذن، محمدکاظم عطاری، آرش علایی، کامیار علایی، مریم فقیه ایمانی، مهرانگیز کار، محمد مصطفایی، محمد مقیمی، یاسر میردامادی و بابک مینا رسیده است. امضاکنندگان نامه اشاره کرده‌اند که با توجه به شرایط خاصی که به سبب همه‌گیری کرونا در سراسر جهان و از جمله ایران پدید آمده و نزدیک شدن ماه محرم، بر آن شده‌اند تا «در نامه‌ای سرگشاده، نگرانی خود را از شیوه برگزاری مراسم سوگواری ابراز» کنند و از مراجع و مدرسین سطوح عالی حوزه‌های علمیه شیعه در ایران بخواهند در چاره‌جویی این معضل خطیر در کنار مردم باشند».

امضا‌کنندگان این نامه «پاسداری از سلامت جسم و روان» را بخشی از «دستورهای اسلامی و سیره پیامبر اسلام و زندگی امامان شیعه» عنوان کردند و تاکید کرده‌اند که «در مورد واجباتی چون روزه گرفتن  یا اجرای حج و موارد دیگر از این دست، چنانچه احتمال عقلایی به خطر افتادن جدی سلامت افراد در میان باشد، تحت شرایطی شخص از انجام آن واجبات معذور است».

آنها خطاب به مراجع تقلید نوشته‌اند: «انتظار می‌رود با توجه به شرایط خاص همه‌گیری کرونا، از انجام این عمل مستحب به شیوه همیشگی [حضوری] جدا اجتناب شود.»

نویسندگان این نامه همزمان به افزایش دسترسی عمومی به فناوری اشاره و توصیه کرده‌اند که «سوگواران می‌توانند به شیوه مجازی و از رهگذر پخش زنده مراسمی که در محافل کوچک یا خصوصی برگزار می‌شود، به ثواب شرکت در عزاداری نایل آیند؛ چنانچه آیین‌های  ماه رمضان امسال کم‌وبیش به شیوه غیرحضوری برگزار شد و ایمان و امان خلق هم آسیب ندید.»

در بخشی از این نامه تاکید شده که «در چنین موقعیت خطیری از عالمان راستین انتظار می‌رود که دانش و تقوای خود را به‌کار بندند تا ارباب امور و نیز جامعه عزادار با دست خویش به ورطه هلاک افکنده نشوند.»

نویسندگان این نامه با اشاره به استفاده ابزاری «خرافه‌باوران» از اعتقادات مذهبی مردم، نوشته‌اند: «اندوهناک است که برخی خرافه‌باوران درصدد استفاده ابزاری از اعتقادات مذهبی و عواطف دینی مردم، برای توجیه بی‌تدبیری خویش‌اند و گاه تعابیری از این دست شنیده می‌شود که عزاخانه محرم، شفاخانه است و در آن بیماری اتفاق نمی‌افتد.»

آنها از مراجع و روحانیان بلندپایه پرسیده‌اند در صورتی که «بر اثر مراسم حضوری سوگواری محرم که با ازدحام مردم شکل می‌گیرد شمار مبتلایان و قربانیان افزایش تصاعدی پیدا کند آیا این امر خود اسباب بی‌احترامی و  بی‌اعتمادی به شعایر مذهبی را فراهم نمی‌کند و آیا پایه‌های باور مردم را سست‌تر نمی‌کند؟»

آنها نوشته‌اند که « آیا تن زدن علما از گرفتن تصمیمی متین که ضامن سلامت جامعه و پشتیبان ایمان مردم باشد، باعث سلب اعتماد مردم از علمای دین نخواهد شد؟»

نویسندگان این نامه از «علماء اعلام» خواستند تا علاقمندان را به حضور مجازی در مراسم عزاداری محرم دعوت کرده و اگر عزاداری حضوری را منع نمی‌کنند دست‌کم آن را تشویق نکنند، زیرا حکمی تشریفاتی مانند «برگزار شود اما با رعایت پروتکل‌های بهداشتی» در عمل تغییر محسوسی در  مهار همه‌گیری کرونا ایجاد نخواهد کرد.

نویسندگان این نامه در پایان ضمن تاکید بر این‌که «اوجب واجبات در وضع کنونی چیزی جز حفظ و بازیابی سلامت جامعه نیست»، ابراز امیدواری کرده‌اند که «فرهیختگان حوزوی در امر خطر بازیابی بهداشت و سلامت جامعه و در خدمت‌رسانی به مردم از هیچ تصمیم شجاعانه و تلاش به‌جایی دریغ نکنند.»