سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در واکنش به رهگیری هواپیمای ماهان از سوی یک جنگنده آمریکایی گفت که جمهوری اسلامی «هیچ حرکت خصمانه‌ای» را «بی‌پاسخ نخواهد گذاشت».

او روز جمعه سوم مرداد در این زمینه افزود تهران «در زمان خود به هر حرکت نابخردانه واکنش قاطع و مناسب نشان خواهد داد». 

هواپیمایی ماهان روز جمعه سوم مرداد در اطلاعیه‌ای اعلام کرد شب گذشته پرواز ۱۱۵۲ این شرکت در مسیر تهران-بیروت پس از طی حدود دو ساعت پرواز بر فراز خاک سوریه «مورد تهدید دو فروند جنگنده آمریکایی قرار گرفت». ماهان گفت «اقدامات لازم قضایی و حقوقی» در این زمینه اتخاذ می‌شوند.

این شرکت اعلام کرد که خلبان پرواز «بر اساس قوانین و مقررات هوانوردی برای پرهیز از هرگونه خطر احتمالی»پس از دریافت اخطار «مبنی بر کاهش فوری ارتفاع، بلافاصله شروع به کم کردن ارتفاع کرد».

بر اساس این اطلاعیه، «به دلیل اینکه هواپیما در وضعیت ثبات قرار داشته و مسافران مجاز به باز کردن کمربندها بوده‌اند، کاهش سریع ارتفاع و سرعت دور کردن هواپیما از خطر احتمالی، منجر به آسیب به تعدادی از مسافران و خدمه پروازی شد».

این شرکت توضیحی درباره مکالمات رد و‌بدل شده بین خلبان و‌ دو جنگنده آمریکایی نداده است.

پیشتر خبرگزاری دولتی ایرنا اعلام کرد که نمایندگی ایران در سازمان ملل درباره «تهدید» هواپیمای ماهان نامه‌ای را به شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل متحد ارسال خواهد کرد. 

واکنش سایر مقام‌ها و سازمان‌ها چه بود؟

لعیا جنیدی، معاون حقوقی رییس جمهور ایران، روز جمعه در یادداشتی دلایل مطرح شده از سوی ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا، سنتکام، برای رهگیری هواپیمای ماهان را «غیرموجه» خواند.

سازمان هواپیمایی کشوری ایران نیز اعلام کرد که اعتراض رسمی خود را سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی ارائه خواهد کرد. محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی ایران، هم اقدام جنگنده سنتکام را «تروریستی» دانست و گفت: «حتما باید کشورها و جامعه بین‌المللی این حرکت مسموم را محکوم کنند.»

او افزود سازمان هواپیمایی کشوری در حال رسیدگی به این موضوع است که چه مکالماتی بین خلبان هواپیمای ماهان و جنگنده آمریکایی رد و بدل شده است.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، هم  در واکنش به رهگیری هواپیمای ماهان از سوی جنگنده آمریکایی در توییتی آن را «بی‌قانونی» خواند و نوشت: «این قانون‌شکنان باید قبل از فاجعه، متوقف شوند.»

در همین حال حسام‌الدین آشنا، مشاور حسن روحانی، تلویحا «رهبران» کشورهای دخیل در این موضوع را تهدید کرد. او در حساب توییترش نوشت: «کسی که جان رهبرانش را دوست دارد با جان مسافران ما بازی نمی‌کند.»

چند نماینده مجلس نیز اسرائیل و آمریکا را به «انتقام» تهدید کردند.

اردشیر مطهری، نماینده گرمسار در مجلس، در توییتی نوشت: «با تهاجم به هواپیمای مسافربری ایرانی می‌خواهند ایران را تحریک کنند، اما خبر ندارند ایرانی ها فقط موشک‌های خوبی نمی‌سازند، بلکه شطرنج‌بازان خوبی هم هستند»

او افزود: «منتظر⁧ انتقام سخت⁩ باشید، اما زمان و مکانش با ماست. ایران می‌داند چه می‌کند.»

ولی اسماعیلی، نماینده گرمی، نیز نوشت: «عاملان این تهاجم منتظر سیلی محور مقاومت باشند و آمریکایی‌ها سریع‌تر منطقه را ترک کنند.»

پیشتر، سخنگوی سنتکام در بیانیه‌ای اعلام کرده بود یک هواپیمای اف-۱۵ آمریکایی که غروب پنجشنبه به وقت محلی در حال انجام ماموریت پروازی روزمره خود در محدوده پایگاه التنف بوده از فاصله ایمن نزدیک به هزار متری برای شناسایی هواپیمای ماهان‌ایر اقدام کرده است.

پنجشنبه شب برخی منابع خبری ایران اعلام کرده بودند جنگنده‌های اسرائیلی به هواپیمای ماهان نزدیک شده‌اند، اما ارتش اسرائیل با رد این گمانه‌زنی‌ها اعلام کرد جنگنده‌ای که به هواپیمای ماهان نزدیک شده، اسرائیلی نبوده است.

خبرگزاری تسنیم نزدیک به سپاه پاسداران به نقل از «برخی منابع» نوشت که «هیچ شخصیت سیاسی یا نظامی در هواپیمای ماهان که به بیروت رفته بود، حضور نداشته است».

هواپیمایی ماهان از سال ۲۰۱۱ به اتهام کمک به سپاه پاسداران در انتقال سلاح و نیروی نظامی  به مناطقی از جمله سوریه تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد. 

رسانه‌های ایران در ساعت سه بامداد به وقت تهران خبر دادند که  این هواپیمای ایرباس- ای۳۱۰ خطوط هوایی ماهان که ساعاتی قبل فرودگاه بیروت را ترک کرده بود در «فرودگاه بین‌المللی امام خمینی» تهران به زمین نشست.