وزارت آموزش و پرورش با تغییر طرح جلد کتاب ریاضی سوم دبستان، دختران را از روی جلد این کتاب حذف کرد.

 در طرح روی جلد کتاب ریاضی سوم دبستان سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۹ چند دختر و پسر روی جلد نقاشی شده بودند ولی در کتاب امسال، دختران از این طرح و از روی جلد کتاب ریاضی سوم دبستان حذف شده‌اند.

حذف دختران از روی جلد کتاب ریاضی سوم دبستان درحالی انجام شده است که نامدارترین ریاضی‌دان ایرانی در چند دهه اخیر در جهان، مریم میرزاخانی است که به عنوان اولین ایرانی برنده مدال فیلدز  شد.

پس از انتشار خبر حذف دختران از روی جلد کتاب ریاضی سوم دبستان، نسیم بهاری، تصویرگر جلد این کتاب در صفحه اینستاگرام خود با اشاره به این‌که «این طرح را چند سال پیش برای کتاب ریاضی سوم دبستان کشیده بودم»، گفت که طرح اصلی هم کلی ممیزی [سانسور] خورد و اجازه ندادند یکی از دخترها بالای درخت باشد».

او اشاره کرد که در طرح اولیه جلد کتاب ریاضی سوم دبستان نیز مقام‌های وزارت آموزش و پرورش حتی جایی گفته بودند که انگار یکی از دخترهای روی جلد در حال رفتن به سمت یکی از پسرهاست تا بغلش کند، پس «طرح را اصلاح کنید».

تصویرگر و طراح روی جلد این کتاب تاکید کرد که برایش باور نکردنی است که بدون اطلاع او و به همین راحتی در طرح روی جلد کتاب ریاضی سوم دبستان دست برده و دخترها را از این طرح حذف کرده‌اند.

این کتاب در «دفتر تالیف کتاب‌های درسی عمومی و متوسطه نظری» سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش به چاپ رسیده است.

یک سال قبل، جواد حسینی که سرپرستی وزارت آموزش و پرورش را در فاصله خرداد تا شهریور ۹۸ بر عهده داشت با انتقاد از کلیشه‌های جنسیتی گفت: «در پژوهشی که حدود ۱۰ سال پیش با رویکرد بررسی کلیشه‌های جنسیتی در کتاب‌های درسی تمام مقاطع تحصیلی انجام دادم به این نتیجه رسیدم که ۷۰ درصدکتاب‌های درسی به لحاظ تصاویر، اسامی، پدید آورندگان، نقش‌های کلیدی، ابزاری و بسیاری از موارد دیگر مردانه است.»

سابقه تغییرات، حذف و سانسور ایدئولوژیک و سیاسی در کتاب‌های درسی در دوره استقرار جمهوری اسلامی به چهار دهه می‌رسد. در مواردی مقام‌های مسئول آموزش و پرورش این تغییرات را در راستای انطباق با اسناد بالادستی توصیف کرده‌اند از جمله در سال ۱۳۸۸ وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد که قصد حذف کردن مباحث مربوط به پادشاهان از کتاب‌های درسی تاریخی را دارد. 

بهمن ماه سال ۹۸ نیز چند تن از فعالان صنفی معلمان و کارشناسان آموزش با بررسی کتب درسی، نمونه‌‌های حذف و تغییر سیاسی و ایدئولوژیک در محتوای کتب درسی را آشکار کردند.

عادل برکم،‌ فعال صنفی معلمان و کارشناس آموزش و پرورش،‌ در همان زمان با اشاره به حذف و تغییر بخشی از محتوای کتب درسی دانش‌آموزان درباره «تجاوز روسیه به خاک ایران» آن را اقدامی در جهت «تطهیر» روسیه در ذهن کودکان ایران عنوان کرد.

از جمله عبارت «تبریز، این شهر کهن، مرکز فرماندهی خط مقدم دفاع در برابر دست‌درازی‌های همسایه شمالی ایران، یعنی روسیه بود»، در چاپ جدید کتاب درسی حذف شد، عبارت «سپاه روس‌» در کتب درسی جایگزین عبارت «روس‌ها» شد وعبارت «دیری نگذشت پرچم روس‌ها در خاک آغشته به خون بی‌گناهان به اهتزاز در آمد» نیز حذف و به جای آن عبارت «دیری نگذشت که این منطقه به تصرف سپاه روس در آمد»، جایگزین شد.

سال گذشته نیز دروسی مانند غزل «در این سرای بی‌کسی» اثر هوشنگ ابتهاج، غزل «جوانی» از رهی معیری، شعر «به کجا چنین شتابان» اثر محمدرضا شفیعی‌کدکنی، شعر «باغ بی‌برگی» از مهدی اخوان‌ثالث، یک داستان از غلامحسین ساعدی و یک داستان از بزرگ علوی، «موسی و شبان» از مولوی ، رباعیات خیام، داستان «هدیه سال نو» اثر اٌ.هنری، شعرهای مهتاب و داروگ از نيما يوشيج،  داستان «حلاج» از تذکره الاوليا و داستان «سیاحت‌نامه ابراهیم‌بیگ» به‌صورت کامل از کتاب‌های درسی حذف شدند.

در همین سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۹ بخش‌های دیگری از کتاب‌های درسی هم سانسور و حذف شدند بخشی از داستان قاضی بست، اسم «صادق هدایت» از متن داستان «کباب غاز» محمدعلی جمالزاده، بخش‌هایی از خاطرات محمدعلی اسلامی‌ندوشن، اسم محمود دولت‌آبادی، مشفق‌ کاظمی و عباس خلیلی و همچنین شعر «مادر» ایرج‌میرزا نیز از کتاب‌های درس سانسور حذف شدند.

به‌جای بخش‌های سانسور شده در کتاب‌های درسی متن‌هایی از رضا امیرخانی، علی سهامی، امیری‌اسفندقه، معصومه آباد، کیوان شاه‌بداغ‌خان، فاضل نظری، عیسی سلمانی‌لطف‌آبادی، کامور بخشایش، مجید واعظی، نظام وفا و ضیاءالدین شفیعی و شمار دیگری از نویسندگان و پدیدآورندگان متون ادبی نزدیک به حکومت، جایگزین شد.

قاسم پورمقدم،‌ مدیر گروه ادبیات فارسی دفتر تالیف کتب درسی،‌ بعد از این تغییرات گفته بود:«اگر کسی به حکومت فحش داده باشد، متنش از کتاب درسی حذف خواهد شد.»