در این روزهایی که جهان در وحشت از همه‌گیری کرونا فرو رفته است، داستان‌های فانتزی آخرالزمانی بیش از پیش تداعی می‌‌شود، گویی دیگر داستانی تخیلی و دور نیست و اکنون، در متن یکی از آن‌ها روزگار می‌گذرانیم.

یکی از کتاب‌هایی که توجه رسانه‌ها را جلب کرده «چشم‌های تاریکی» اثر دین کونتز، نویسنده آمریکایی، است که حدود ۴۰ سال پیش در سال ۱۹۸۱ نوشته شده است. در این کتاب، ویروسی مرگبار به نام «ووهان‌ـ‌۴۰۰» در آزمایشگاهی در ووهان چین ساخته شده است، سلاحی بیولوژیک که ریه‌ها را از کار می‌اندازد و هیچ درمانی ندارد.

در بخشی از کتاب آمده است: «نامش را ووهان‌ـ‌۴۰۰ گذاشته‌اند زیرا در آزمایشگاه‌های آر‌.‌دی.‌ان‌.‌ای در خارج از شهر ووهان ساخته شد و چهارصدمین گونه موفق از ویروس‌های ساخت بشر بود که در آن مرکز پژوهشی تولید شد.»

برخی معتقدند که این مرکز پژوهشی به همان موسسه ویروس‌شناسی ووهان اشاره دارد که تنها آزمایشگاه سطح چهار ایمنی زیستی چین در آن قرار دارد.

اکنون، بحث در رسانه‌های اجتماعی بالا گرفته است که «دین کونتز در سال ۱۹۸۱ شیوع کووید‌ـ‌۱۹ را پیش‌بینی کرده بود».

البته جای خوشحالی دارد که مرگ‌و‌میر ناشی از ویروس جدید کرونا مشابه ووهان‌ـ‌۴۰۰ نیست که در رمان، ابتلا به آن به‌معنای مرگ حتمی بود. 

شیوع بیماری‌‌های مرگ‌بار همواره یکی از دستمایه‌های داستان‌های آخرالزمانی ژانر فانتزی بوده است، ژانری که تاریخچه آن نشان می‌دهد بسیاری از ایده‌هایی که در زمان خود زاییده تخیل نویسنده بود، در آینده به واقعیت نزدیک شده است، گویی فناوری آینده را تخیل گذشته شکل داده است. در ادامه، به برخی از آثاری اشاره می‌کنیم که شیوع ویروس‌ها و بیماری‌های واگیر محور اصلی روایت بوده است.

۱) توقفگاه (The Stand): این داستان ترسناک و پسا‌آخرالزمانی، نوشته استیون کینگ، روایت فروپاشی یک جامعه پس از انتشار تصادفی گونه‌ای از ویروس آنفلوانزا است که برای کاربرد به‌عنوان سلاح بیولوژیک دستکاری شده بود.

۲) جنگ جهانی زی (World War Z): مکس بروکس در این کتاب از ویروسی می‌گوید که مردم را به زامبی تبدیل می‌کند و بیمار صفر یا اولین بیمار، پسر جوانی در روستایی در چین است.

۳) گونه ویروسی آندرومده (The Andromeda Strain): این کتاب که مایکل کریکتون در سال ۱۹۶۹ نوشته، روایت گروهی از دانشمندان است که در تلاش‌اند علت شیوع ویروسی مرگبار و فرازمینی در آریزونا را بیابند.

۴) گذرگاه (The Passage): جاستین کرونین در داستانی آخرالزمانی که در جلدهای بعدی در فضایی پسا‌آخرالزمانی ادامه پیدا می‌کند، دنیایی را به تصویر می‌کشد که ویروسی به‌شدت مسری انسان‌ها را به موجوداتی زامبی‌ـ‌خون‌‌آشام تبدیل می‌کند.

۴) دوزخ (Inferno): دن براون در این کتاب به ویروسی می‌پردازد که به‌صورت اتفاقی فعال می‌شود و در دی‌ان‌ای فرد تغییراتی ایجاد می‌کند که به ناباوری یک‌سوم جمعیت بشر می‌انجامد.

۵) طاعون (La Peste): این اثر کلاسیک از آلبر کامو در سال ۱۹۴۷ منتشر شد و داستان شیوع طاعون در شهر وهران الجزایر است.

۶) ایستگاه یازده (Station Eleven): وقایع این داستان، نوشته امیلی سنت جان مندل، در آمریکا می‌گذرد، پس از این‌که نوعی آنفلوانزا موسوم به آنفلوانزای جورجیا همه‌گیر می‌شود و بیشتر جمعیت جهان را از بین می‌برد.      

۷) من مسافرم (I Am Pilgrim): محور اصلی کتابی که تری هیز نوشته، ماجرای دستکاری ژنتیکی ویروس آبله و تبدیل آن به گونه‌ای مقاوم به واکسن است و تروریستی که قصد دارد از آن به‌عنوان سلاح بیولوژیک استفاده کند.

۸) من افسانه‌ام (I Am Legend): این کتاب پسا‌آخرالزمانی را ریچارد ماتیسن نوشته است و داستان رابرت نویل را روایت می‌کند که به نظر می‌رسد تنها بازمانده بیماری همه‌گیری باشد که بیشتر جمعیت جهان را از بین برده و بقیه را به موجوداتی خون‌آشام‌ تبدیل کرده است. 

۹) حادثه کبرا (The Cobra Event): ریچارد پرستون در این کتاب ماجرای حمله‌ای بیو‌ـ‌تروریستی با استفاده از نوعی ویروس مهندسی‌شده موسوم به کبرا را به تصویر می‌کشد. این ویروس را از ترکیب ویروس مسری سرماخوردگی و آبله ایجاد کرده‌اند و به مرض آبله مغزی منجر می‌شود.    

۱۰) کاج‌زدگی: و در پایان، از ادبیات نوپای گمانه‌زن در ایران غافل نشویم. ضحی کاظمی در این روایت آخرالزمانی از شیوع بیماری مرموزی می‌گوید که اهالی شهری مسخ‌شده را در سیطره خود دارد.