در آستانه یکم دسامبر (دهم آذرماه)، «روز جهانی ا‌چ‌آی‌وی/ایدز»، سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که یک نفر از هر چهارنفر مبتلا به ویروس اچ‌آی‌وی، هنوز نمی‌داند که به آن آلوده شده‌ است و یک‌بار دیگر از مردم جهان خواست تا برای بررسی ابتلا به این ویروس، آزمایش بدهند.

این سازمان به‌همین‌دلیل، در سی‌امین سال نام‌گذاری یک روز به‌عنوان «روز جهانی ا‌چ‌آی‌وی/ایدز»، شعار امسال این روز را «از وضعیت خود آگاه شو» (know your status)،‌ اعلام کرده است.

اچ‌آی‌وی نام یک ویروس است که می‌تواند منجر به بیماری ایدز شود. خیلی ساده بخواهیم بگوییم، ممکن است کسی برای سال‌ها آلوده به ویروس اچ‌آی‌وی باشد، اما هنوز علایم بیماری ایدز در او دیده نشود. 

اچ‌آی‌وی اولین‌بار در دهه ۱۹۸۰ و در میان مردان همجنس‌گرا در آمریکای شمالی و سپس اروپا نمایان شد. به‌همین‌ دلیل برخی هنوز به‌ اشتباه این بیماری را مرتبط با رابطه با همجنس می‌‌دانند. اما اچ‌آی‌وی ویروسی است که به‌جز از طریق ارتباط جنسی، می‌تواند از طریق خون، مثلا به‌واسطه استفاده از سرنگ مشترک برای مصرف موادمخدر یا رابطه جنسی پرخطر یا با دیگر روش‌هایی همانند ابتلا از مادر آلوده به فرزند، از فرد مبتلا به دیگری منتقل شود.

سازمان بهداشت جهانی می‌گوید تاکنون دست‌کم ۳۵ میلیون نفر در جهان، به‌دلیل ابتلا به ایدز مرده‌اند. پیشرفت‌های پزشکی هنوز نتوانسته جلوی این مرگ‌ها را بگیرد و در سال ۲۰۱۷ میلادی، ایدز جان ۹۴۰هزار نفر را در جهان گرفته است.

هنوز برای این بیماری، یک درمان کامل و روش‌های قطعی پیشگیری وجود ندارد. البته مصرف برخی داروها به‌‌شکل منظم، می‌تواند امکان ابتلا از طریق رابطه جنسی را تا نزدیک‌به صفر، کاهش دهد.

هم‌اکنون براساس آمار سازمان بهداشت جهانی، ۳۶/۹ میلیون نفر مبتلا به اچ‌آی‌وی در جهان وجود دارد و در سال ۲۰۱۷ میلادی، ۱/۸ میلیون‌نفر به تعداد آنها افزوده شده است.

برنامه مشترک ملل متحد در زمینه ایدز (UNAIDS) چندین سال است که از مردم جهان می‌خواهد حتی اگر رابطه جنسی پرخطر ندارند، باز هم بروند و تست ابتلا به اچ‌آی‌وی را بدهند.

این برنامه، «۹۰-۹۰-۹۰» نام گرفته است و سازمان ملل امیدوار است تا ۲۰۲۰ میلادی، دست‌کم ۹۰ درصد افراد مبتلا، بدانند که به ویروس اچ‌آی‌وی آلوده شده‌اند؛ دست‌کم ۹۰درصد افراد مبتلا، داروی مناسب دریافت کنند و به مرحله ایدز وارد نشوند؛ و درنهایت، تا ۲۰۲۰ میلادی، دست‌کم ۹۰ درصد افراد مبتلا، با درمان کافی، دیگر امکان انتقال ویروس به دیگران را نداشته باشند.

داروهای امروزی اگر در زمان مناسب و منظم مصرف شوند، باعث می‌شوند که دیگر ویروس چه در رابطه جنسی، چه از طریق استفاده از سرنگ مشترک و چه در زمان حاملگی، منتقل نشود.

برخی کشورها توانسته‌اند برنامه‌های موفقی در این زمینه اجرا کنند. سازمان بهداشت جهانی امسال مالزی را به‌عنوان الگویی در این زمینه، معرفی کرده است؛ کشوری که به‌طور کامل روند انتقال ویروس اچ‌آی‌وی از مادران مبتلا به فرزاندنشان در زمان حاملگی را متوقف ساخته است.

در ایران، مسئولان امور بهداشت و سلامتی می‌گویند که این کشور دست‌به گریبان «موج چهارم ابتلا به اچ‌آی‌وی/ایدز» است و علت را رابطه جنسی پرخطر عنوان می‌کنند.

در ایران، بودجه‌های دولتی برای آموزش رابطه جنسی سالم و همچنین در اختیار قرار دادن ابزارهای لازم پیشگیری همانند کاندوم، در سال‌های اخیر کاهش یافته‌ است.