برگزاری همهپرسی اقلیم در میان موجی از مخالفتهای جهانی؛ نگرانی از پیامدهای استقلال
همهپرسی مناقشهبرانگیز اقلیم کردستان عراق بامداد دوشنبه، سوم مهرماه درحالی برگزار میشود که به غیر از کشورهای همسایه، شماری از کشورهای جهان نیز با این رفراندوم مخالفاند و درباره پیامدهای آن هشدار دادند.
طی هفتههای گذشته موضوع لزوم حفظ یکپارچگی و وحدت در عراق در سخنان شماری از رهبران جهان و دبیرکل سازمان ملل بازتاب داشته و به جز ایران و ترکیه، بسیاری از کشورها با برگزاری همهپرسی در شرایط فعلی مخالفت کردند. ازجمله ایالات متحده که اعلام کرده است همهپرسی استقلال اقلیم کردستان عراق به مبارزه با داعش ضربه می زند و تمرکز منطقه بر مبارزه با داعش را از بین خواهد برد. لندن نیز اعلام کرد که همه پرسی استقلال کردستان عراق مورد تایید بریتانیا نیست. دولت بریتانیا اعلام کرد که این کشور به حفظ ثبات و سلامت عراق پایبند است و با آمریکا راههای جایگزین همه پرسی را بررسی می کند.
آلمان نیز در موضعی رسمی بر حفظ تمامیت ارضی عراق برای احیای صلح و آرامش در این کشور تاکید کرده و از همهی نیروها و اقلیتهای ساکن در این کشور خواسته تا از تنشآفرینی پرهیز کنند.
اسپانیا نیز به جمع کشورهای مخالف برگزاری همهپرسی اقلیم پیوسته و این رفراندوم را غیرقانونی خوانده است.
دبیر کل سازمان ملل متحد نیز هفتهی گذشته در بیانیهای به نگرانیهای این سازمان از تاثیر این همهپرسی بر مبارزه با داعش اشاره و تاکید کرد که «دولت منطقهای کردستان و دولت فدرال عراق باید مشکلات خود را با گفت وگو حل کنند.» دبیر کل سازمان ملل از تمام رهبران عراق خواسته که با صبر و آرامش با این موضوع برخورد کنند.
مقامات روسیه تاکنون موضعگیری روشنی درباره این همهپرسی نداشتند و تنها اعلام کرده بودند که منتظر نتیجه همهپرسی خواهند ماند و پس از آن موضع رسمی کرملین دربارهی آن اعلام خواهد شد. با این وجود روز دوشنبه، سوم مهرماه، و همزمان با برگزاری رفراندوم اقلیم کردستان، ولادیمیر پوتین در یک گفتوگوی تلفنی با حسن روحانی، همتای ایرانی خود گفت که کشورش از دولت بغداد و تمامیت ارضی عراق حمایت می کند. دولت مرکزی سوریه نیز با همهپرسی مخالفت کردهاست.
عربستان سعودی هم از مخالفان استقلال اقلیم کردستان است تا مبادا به گفتهی ریاض، عراق و منطقه در پی آن با خطرهای جدیدی روبرو شوند. جلوگیری از آسیبدیدن تلاشهای صورت گرفته برای برقراری صلح در منطقه، مبارزه با تروریسم، و همسو بودن با موضعگیریهای منطقهای و بینالمللی، از جمله دیگر دلایل عربستان برای درخواست برای مخالفت با همهپرسی عنوان شده است.
برخی از کشورهای دیگر مثل بلژیک و بلغارستان نیز هنوز موضع رسمی نگرفتهاند و منتظر نتایج آن هستند. شماری از کشورها نیز موضوع همهپرسی استقلال اقلیم کردستان عراق را موضوعی داخلی عراق دانستند.
اسراییل تنها کشور منطقه است که از این همهپرسی حمایت کرده است. دولت اسرائیل اعلام کرده که از تشکیل «دولت کرد» در شمال عراق و «دستیابی کردها به دولت مستقل» حمایت میکند.
پیشتر نیز یک مقام ارشد اسراییل در گفوگو با روزنامه «جروزالم پست» از اعزام یک هیات از کردستان عراق به اسراییل خبر داده بود و از این کشور خواسته بود تا از آمریکا بخواهد از مخالفت با استقلال اقلیم کردستان خودداری کند.
با وجود تمامی مخالفتها با برگزاری همهپرسی اقلیم کردستان عراق این رفراندوم روز دوشنبه سوم مهرماه، درحال برگزاری است و بیش از ۵میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از واجدین شرایط شرکت در این همهپرسی درباره ماندن یا جدا شدن از عراق تصمیم خواهند گرفت. پیشبینی میشود که اکثریت رأی دهندگان به جدایی اقلیم کردستان از عراق رأی دهند. دولت عراق برگزاری این همهپرسی را نقض قانون اساسی عراق خوانده است و حیدرالعبادی، در یک سخنرانی تلویزیونی اعلام کرده که دولت او نتیجه همهپرسی استقلال را به رسمیت نمیشناسد.