بیل گیتس، موسس شرکت مایکروسافت، در یادداشتی درباره همه‌گیری جهانی کرونا پیش‌بینی کرده که «جهان مدرن تا سال‌ها رنگ زندگی عادی را به خود نخواهد دید، از جمله گردهمایی‌ها و رویدادهای جمعی نظیر کنسرت‌های موسیقی و مسابقاتی که تا پیش از این در ورزشگاه‌ها برگزار می‌شدند، برای مدتی طولانی به حالت معمول باز نخواهند گشت.»

بیل گیتس یادداشتی در وبسایت شخصی خود  می‌نویسد: «همه‌گیری جهانی ویروس کرونا، کل بشریت را در نبرد علیه این ویروس بسیج کرده است. تا همین‌جا نیز، ضرر و زیانی هنگفت گریبانگیر (حوزه‌های) سلامت، سرمایه و سامانمندی (زندگی در اغلب نقاط دنیا) شده است. وضعیت شبیه به جنگ جهانی‌ست، تنها با این تفاوت که همگی (این‌بار) متحدان یک جبهه‌ایم.» 

به باور گیتس، همگی می‌توانیم دست به دست هم دهیم تا درباره این بیماری اطلاعات کسب کنیم و ابزارها و تجهیزات لازم را جهت مبارزه با آن فراهم آوریم.

به باور او «نوآوری جهانی کلید مهار آسیب و خسران است؛ از نوآوری در زمینه انجام تست، درمان و (تولید) واکسن گرفته تا اعمال سیاست‌های محدودکننده شیوع بیماری»

گیتس اعتقاد دارد: «وضعیت هر روز در حال تغییر است. اطلاعات به وفور یافت می‌شود – در حالی که بخش عمده آنها، ضد و نقیض است – و دشوار بتوان از تمام طرح‌های پیشنهادی و ایده‌ها سر درآورد. به علاوه، ظاهر امر به گونه‌ای‌ست که گویی تمام پیشرفت‌های علمی مورد نیاز جهت بازگشایی اقتصاد را در اختیار داریم، در حالی که در واقعیت چنین نیست.»

گیتس در ادامه این پرسش را مطرح می‌کند که آیا واکنش دولت‌ها در رویارویی و مبارزه علیه ویروس کرونا نامعقول بوده یا این میزان تغییر رفتار در تمام ابعاد زندگی ضرورت داشته است. به عقیده او، محدودیت‌ها و تغییرات اعمال شده در سراسر دنیا ضروری بوده است: «این تغییر به ما امکان داد تا از مرگ میلیون ها انسان و تراکم شدید در بیمارستان‌ها جلوگیری کنیم که می‌توانست به افزایش آمار تلفات ناشی از دلایل دیگر منجر شود.»

تغییر رفتار در پی هراس عمومی

بنیانگذار مایکروسافت تاکید می‌کند، هزینه اقتصادی که کشورها به منظور کاهش نرخ شیوع متحمل شده‌اند، بی‌سابقه بوده است. تاکنون، شاهد رشد نرخ بیکاری با چنین سرعت سرسام‌آوری نبوده‌ایم. کل بخش‌های اقتصاد تعطیل‌اند. گیتس بر اهمیت درک یک نکته تاکید می‌کند؛ اینکه وضعیت کنونی صرفا نتیجه سیاست‌های محدودکننده دولت‌ها در انجام فعالیت‌های روزانه نیست. وقتی افراد مطلع می‌شوند که بیماری واگیرداری در سراسر دنیا در حال شیوع و گسترش است، رفتارشان را تغییر می‌دهند.

بسیاری به انتخاب خودشان تصمیم گرفته‌اند که به سر کار یا مسافرت و رستوران نروند، تا از آلوده شدن خود یا آلوده کردن سالمندانی که در خانه دارند، جلوگیری کنند. به نوشته گیتس، بخشی از سیاست‌های محدودکننده دولت‌ها، با هدف حصول اطمینان از تغییر رفتار شمار بیشتر افراد صورت گرفته است تا نرخ شیوع بیماری کاهش یابد و از این طریق، امکان از سر گرفتن برخی فعالیت‌ها فراهم شود.

بازگشت به زندگی عادی؛ یک شبه یا تدریجی؟

کشورهای ثروتمندتر از همین حالا، شاهد کاهش نرخ آلودگی‌اند و به چگونگی بازگشایی کسب و کارها فکر می‌کنند. بیل گیتس در ادامه یادداشت خود می‌نویسد: «حتی اگر دولتی محدودیت‌های اعمال شده را کاهش دهد، همه افراد بلافاصله انجام فعالیت‌های مجاز را از سر نمی‌گیرند. (این موضوع) تا حد زیادی به ارتباط موثر وابسته است تا افراد به درکی از خطرهای موجود برسند و با خیالی آسوده به محل کار یا مدرسه و دانشگاه بازگردند.»

گیتس تاکید می‌کند که بازگشت به زندگی عادی، فرآیندی تدریجی و زمان‌بر است و یک شبه اتفاق نخواهد افتاد. برخی افراد فعالیت‌های مجاز را بلافاصله از سر می‌گیرند، در حالی که دیگران طی روندی آهسته‌تر به فرآیند زندگی عادی باز خواهند گشت. برخی کارفرماها تا چند ماه، بازگشت کارگران را به تعویق خواهند انداخت. برخی افراد هم می‌خواهند محدودیت‌ها هر چه سریع برداشته شود و ممکن است تصمیم بگیرند قوانین را زیر پا بگذارند که در این صورت، سلامت همه را به خطر می‌اندازند. به توصیه بیل گیتس، «رهبران باید مشوق پیروی و تبعیت (از قوانین) باشند.»

جنگ نابرابر کشورها در مبارزه علیه کرونا

تاثیر همه‌گیری جهانی بر همه کشورها یکسان نبوده است. کشورهایی که با انجام تست‌های فراوان و اعمال قرنطینه واکنش سریع نشان دادند، مانع آلودگی در ابعاد گسترده شدند. از دیگر مزایای اقدام بهنگام این کشورها می‌توان به کاهش زیان‌های اقتصادی در مقایسه با سایر نقاط دنیا اشاره کرد. گیتس درباره اهمیت انجام تست در مبارزه علیه کووید-۱۹ می‌نویسد: «شکست دادن دشمنی که قادر به دیدنش نیستیم، ناممکن است. از همین رو، انجام تست به منظور کنترل بیماری و آغاز بازگشایی کسب و کارها (اقتصاد) حیاتی است.»

گیتس در ادامه یادداشت خود به مقایسه آمار مرگ‌ومیر در کشورهای توسعه‌یافته با کشورهای در حال توسعه پرداخته است: «سیستم ایمنی بسیاری از اقشار کم ‌درآمد در نتیجه شرایطی مثل سوءتغذیه یا اچ آی وی ضعیف شده است. و هرچه اقتصاد کشوری کم‌تر توسعه‌یافته باشد، ایجاد تغییرهای رفتاری که باعث کاهش نرخ بازتولید ویروس می‌شود، دشوارتر است. مردم زاغه‌نشین یا ساکن حومه شهر که کار غیر رسمی انجام می‌دهند تا روز به روز بتوانند شکم خانواده‌شان را سیر کنند، قادر نیستند به راحتی از تماس با دیگران امتناع کنند. علاوه بر این، نظام‌های سلامت در این کشورها ظرفیت به مراتب کمتری دارند، در نتیجه حتی انجام اکسیژن‌درمانی برای همه کسانی که به آن نیاز دارند، مشکل خواهد بود. گیتس می‌افزاید: «غم‌انگیز است اما احتمالا، آمار کلی مرگ‌ومیر در کشورهای در حال توسعه به مراتب بالاتر از کشورهای توسعه‌یافته خواهد بود.»

دانستنی‌های ضروری درباره کووید-۱۹

به عقیده گیتس، دانش ما درباره این بیماری، در ایجاد ابزارهای لازم و به کارگیری سیاست‌های ضروری موثر خواهد بود. او در این بخش از یادداشت خود، پرسش‌های کلیدی و مهمی را برشمرده است که هنوز، پاسخ قطعی برایشان یافت نشده است.

آیا این بیماری فصلی است یا وابسته به آب و هواست؟ از آنجایی که شاهد شیوع ویروس جدید کرونا در استرالیا و دیگر نقاط نیمکره جنوبی زمین بوده‌ایم؛ یعنی جایی که فصول سال با مال ما (نیمکره شمالی) متفاوت است، می‌توان نتیجه گرفت که کووید-۱۹ مثل آنفولانزا یک بیماری فصلی نیست که با فرا رسیدن تابستان و فصل گرما به کلی از بین برود.

ناقلان بی‌علامت تا چه اندازه در آلوده کردن دیگران نقش دارند؟ افرادی که بهبود یافته‌اند و مقادیری ویروس در بدن‌شان باقی مانده، چطور؟ مدل‌سازی‌های کامپیوتری حاکی از آن است که اگر شمار بالایی از افراد فاقد علایم بیماری اما ناقل باشند، هیچ بعید نیست که بازگشایی کسب و کارها و فعالیت‌های مجاز، به پیدایش موارد جدید ابتلا منجر شود. هنوز بر سر این که این منابع (ناقلان بی‌علامت) تا چه اندازه در انتقال آلودگی نقش دارند، اختلاف نظر بسیاری وجود دارد، اما همین‌قدر می‌دانیم که بسیاری از افراد ناقل ویروس هیچ‌گونه علایمی گزارش نمی‌دهند و درصدی از آنها ممکن است به عامل انتقال ویروس به دیگران بدل شوند.

چرا خطر وخامت بیماری در افراد جوانی که مبتلا می‌شوند، کمتر است؟ درک ساز و کار ویروس در اینجا کمک خواهد کرد تا خطر بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها را سبک و سنگین کنیم. ماجرا پیچیده است زیرا حتی اگر جوان‌ها با شدت و حدت کمتری مبتلا شوند، باز هم ممکن است دیگران را آلوده کنند.

کدام فعالیت‌ها بیشترین خطر ابتلا را به دنبال دارند؟ مردم می‌پرسند آیا باید از غذای آماده یا دستگیره‌های در یا توالت‌های عمومی دوری کنند تا بتوانند خطر ابتلا به این بیماری را به حداقل برسانند؟ گیتس می‌نویسد، «ای کاش پاسخی برای این سوال‌ها داشتم» اما به طور کلی، در جاهایی که اصول بهداشتی کمتر مراعات می‌شوند، امکان انتقال ویروس بیشتر است.

دستیابی به واکسن چه وقت امکان‌پذیر است؟

واکسن‌ها بیش از هر وسیله و تجهیزات دیگری در تاریخ بشر، به نجات جان انسان‌ها آمده‌اند. واکسن‌های جدید نقشی مهم در کاهش مرگ و میر کودکان ایفا کرده اند، به طوری که مرگ سالانه ده میلیون کودک در سال ۲۰۰۰، در حال حاضر، به کمتر از پنج میلیون رسیده است.

تنها راه بازگشت به دنیای پیش از کووید-۱۹، که کم از معجزه نیست و نمی‌توانیم روی آن حساب باز کنیم، تولید واکسن فوق‌العاده موثر علیه این بیماری است که به نوشته بیل گیتس، متاسفانه فرآیند دستیابی و تولید واکسن در مواجهه با یک بیماری جدید به طور طبیعی بیش از پنج سال زمان می‌برد.

تازه وقتی اولین واکسن به تولید برسد، این پرسش مطرح خواهد بود که چه کسانی برای واکسینه شدن در اولویت قرار دارند. در بهترین حالت ممکن، بر سر این‌که چه کسانی در دریافت واکسن مقدم‌اند، توافقی جهانی شکل خواهد گرفت.

عصر سرنوشت‌ساز تاریخ بشر پس از جنگ جهانی دوم

بیل گیتس در پایان نتیجه می‌گیرد، جنگ جهانی دوم لحظه‌ای سرنوشت‌ساز را برای نسل پدران و مادران هم‌نسلان او رقم زد و از این منظر، همه‌گیری جهانی کووید-۱۹ که نخستین همه‌گیری جهانی در عصر مدرن است، تعیین‌کننده سرنوشت این دوران خواهد بود.

به عقیده گیتس، «کسانی که تجربه همه‌گیری جهانی اول را پشت سر گذاشتند، هرگز این دوران را فراموش نخواهند کرد و ممکن نیست در درد و رنجی که افراد هم اکنون احساس می‌کنند، بتوان مبالغه کرد؛ دردی که برای سالیان باقی خواهد ماند.»