یک ماه و نیم پس از آغاز جنگ در منطقه ناگورنو قره‌باغ، در حالی که خطر گسترش درگیری‌های بیشتر و فراتر در این منطقه وجود دارد، روسیه و ترکیه حامیان اصلی طرفین درگیر، تاکنون مداخله خود را به ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه و کمک‌های نظامی محدود کرده‌اند.

دولت آنکارا بر این تصور است که حمایت قاطع از آذربایجان در جنگ قره‌باغ به تقویت موضع و وزن این کشور در عرصه سیاست بین‌المللی خواهد شد. در مقابل، روسیه نیز مصمم است تا از منافع خود در منطقه قفقاز جنوبی حفاظت کند.

اما هیچ کدام از دو کشور روسیه و ترکیه قصد ندارند وارد جنگی تمام عیار شوند. 

خبرگزاری رویترز روز دوشنبه به نقل از شرکت‌های نظامی خصوصی نوشت که مسکو و آنکارا به طور مشخص از حضور و نقش مزدوران دو طرف در هر دو جبهه جنگ قره‌باغ چشم‌پوشی می‌کنند تا تنش‌ها بیش از این افزایش نیابد.

ترکیه یکی از اعضای ناتو است و در سال‌های اخیر ارسال تسلیحات به جمهوری آذربایجان را شدت بخشیده است. رویترز به نقل از تحلیلگران نظامی و سیاسی نوشت که در صورتی که آذربایجان به پیشروی خود در خاک قره‌باغ ادامه دهد، ترکیه از مداخله نظامی در این جنگ خودداری خواهد کرد.

تاکنون گزارش‌های میدانی از جنگ قره‌باغ حاکی از پیشروی نیروهای آذربایجان در بخش‌هایی از قره‌باغ است و الهام علی‌اف، رییس جمهوری آذربایجان روز یکشنبه از تصرف شهر شوشا، دومین شهر بزرگ و استراتژیک قره‌باغ از سوی نیروهای آذری خبر داد.

همچنین روسیه که چندین سال پیش پیمانی نظامی را با ارمنستان به امضا رسانده، با آذربایجان روابط خوبی دارد. به همین دلیل کارشناسان معتقدند که احتمال مداخله نظامی مستقیم روسیه در جنگ قره‌باغ بسیار کم است، به ویژه آن که ارتش آذربایجان تاکنون از هدف گرفتن مستقیم خاک ارمنستان خودداری کرده و حملات خود را فقط در منطقه قره‌باغ پیش برده است. 

در این شرایط، پی‌یر رازو، مدیر بنیاد مطالعات استراتژیک مدیترانه‌ای در فرانسه معتقد است: «پرسش اساسی این است: آیا کرملین می‌خواهد که قره‌باغ به آذربایجان بازگردد؟»

از زمانی که دور جدید درگیری‌ها در منطقه ناگورنو قره‌باغ آغاز شده، تخمین زده می‌شود که هزاران نفر در این درگیری‌ها از هر دو جبهه کشته شده‌اند. 

ناگورنو قره‌باغ از نظر بین‌المللی بخشی از خاک آذربایجان به شمار می‌رود، اما پس از جنگ‌های اوایل دهه نود میلادی، کنترل این منطقه به دست نیروهای ارمنی بومی تحت حمایت ارمنستان افتاد و آنان دولت خودمختاری را در این منطقه تشکیل دادند.

آذربایجان در این سال‌ها همواره خواهان خروج نیروهای ارمنی از این مناطق بوده و پس از اعلام روز یکشنبه الهام علی‌اف مبنی بر بازپس‌گیری شهر شوشا، ترکیه نیز اعلام کرد که این اتفاق «نشانه‌ای» از بازپس‌گیری کامل همه منطقه قره‌باغ به دست نیروهای آذری است.

گرچه ارتش ارمنستان و نیروهای ارمنی محلی تصرف شهر شوشا از سوی آذربایجان را تکذیب کرده‌اند، اما گزارش‌ها حاکی از موقعیت برتر تسلیحاتی و نظامی آذربایجان در این جنگ است.

ترکیه تاکنون مداخله مستقیم نظامی در جنگ قره‌باغ را رد کرده، اما الهام علی‌اف چندی پیش گفت که تعدادی از جنگنده‌های اف-۱۶ ترکیه پس از انجام یک مانور نظامی در تابستان گذشته در خاک آذربایجان در این کشور باقی ماندند. 

رویترز نوشت که گزارش‌ها حاکی است که پهپادهای ساخت روسیه و ترکیه نیز از سوی طرفین درگیر در این جنگ استفاده می‌شود.

آذربایجان و ارمنستان هر دو از جمهوری‌های شوروی سابق بوده‌اند و مسکو هم به باکو و هم به ایروان تسلیحات خود را می‌فروشد.

رویترز به نقل از برخی تحلیلگران نوشت که حمایت روسیه از ارمنی‌های قره‌باغ به قدرت حمایت روسیه از جدایی‌طلبان شرق اوکراین نخواهد بود و حتی «حمله تصادفی» به خاک ارمنستان را به عنوان «اقدام متجاوزانه» در نظر نخواهد گرفت.

تحولات چند سال اخیر در کشورهای مختلف بحران‌زده نشان داده است که مسکو و آنکارا علی‌رغم اختلافاتی که دارند رابطه‌ای عملگرا با یکدیگر داشته‌اند و توانسته‌اند با وجود تنش‌ها، با یکدیگر همکاری کنند.

در جنگ قره‌باغ نیز هر دو کشور نگران امنیت خط لوله گاز آذربایجان هستند.