۱۳ قانونگذار آمریکایی با ارسال نامه‌ای به «نیکی هیلی»، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد، خواستار تشدید بازرسی‌ها از برنامه هسته‌ای ایران شدند.

این ۱۳ نماینده مجلس سنای آمریکا در این نامه از «کمبودها در بازرسی و راستی‌آزمایی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» از برنامه هسته‌ای ایران به موجب برجام ابراز نگرانی کرده‌اند.

آنها با یادآوری سخنان باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق آمریکا که گفته بود آژانس به موجب اختیاراتش در برجام از حق بازرسی «در هر زمان لازم و از هر مکان ضروری» برخوردار خواهد بود نوشته‌اند: «ظاهراً در عمل اینطور نیست.»

این نامه را وبسایت سناتور دیوید پردو، روز جمعه ۵ آبان منتشر کرده است.

سناتورهای آمریکایی همچنین با اشاره به بندی از برجام که بر سر راستی‌آزمایی از آن بین آمریکا و آژانس با روسیه اختلاف نظر وجود دارد (بند T ضمیمه اول برجام) نوشته‌اند مناقشات بر سر این بند باعث شده‌اند نظام راستی‌آزمایی توافق هسته‌ای، کاملاً «جامع و شفاف» نباشد.

بند T برجام به "طراحی و توسعه یک وسیله انفجاری هسته‌ای" اشاره می کند و ایران را از تلاش برای دستیابی به فناوری‌های خاصی که می‌تواند در تهیه سلاح هسته‌ای کاربرد داشته باشد باز می‌دارد. فناوری‌هایی همچون: "سیستم چاشنی انفجاری چند نقطه‌ای؛ مدل‌های کامپیوتری ویژه شبیه‌سازی وسایل انفجار هسته‌ای؛ سیستم‌های تشخیص انفجار نظیر دوربین های سرعت بالا یا اشعه ایکس و توسعه ساخت دستیابی و یا استفاده از چشمه های نوترونی هدایت کننده انفجار".

بر اساس این بند همچنین، ایران از طراحی، ساخت، خرید یا استفاده از برخی از اقلام با کاربری دوگانه مانند دوربین‌های سرعت بالا یا چاشنی‌های انفجاری و همچنین مدل‌های رایانه‌ای ادوات انفجار اتمی منع شده است.

برخی موسسات از جمله موسسه علوم و امنیت بین‌الملل و بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها با بیان این ادعا که برجام در مورد ساز و کار راستی‌آزمایی این بند سکوت کرده، می‌گویند آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید برای اطمینان از پایبندی ایران به این محدودیت‌ها، بتواند خارج از ساز و کار ۲۴ روزه بازرسی‌ها از اماکن مشکوک، به صورت روتین به مراکز غیرهسته‌ای از جمله سایت‌های نظامی ایران دسترسی داشته باشد.

سناتورهای آمریکایی با بیان اینکه میان طرف‌های برجام درباره راستی‌آزمایی از بند T برجام اختلاف نظر وجود دارد، اظهارات یوکیا امانو، مدیر کل آژانس که خواستار شفافیت درباره اجرایی این بند شده بود، شده‌اند.

قانونگذاران آمریکایی در ادامه با نقل اظهارات چند وقت پیش هیلی، نوشته‌اند: «همان‌طور که شما بسیار دقیق اشاره کرده‌اید، 'برجام هیچ تمایزی میان سایت‌های نظامی و غیرنظامی قائل نمی‌شود.»

نگارندگان نامه در بخش دیگری از این نامه آورده‌اند که آژانس بدون بازرسی نظامی از سایت‌های ایران نمی‌تواند به یک جمع‌بندی قال اعتماد درباره راستی‌آزمایی از بند T برجام برسد.