تحریم‌های جدید نفتی ایران از از نیمه شب یکشنبه، ۱۳ آبان( ۴ نوامبر)  به اجرا گذاشته خواهند شد. 

این خبر را مایک پومپئو، وزیر خارجه و استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا ساعتی پیش در یک کنفرانس خبری تلفنی اعلام کردند.

به گفته این مقامات آمریکایی با معافیت  هشت کشور از تحریم‌های نفتی موافقت شده تا بتوانند به تدریج معاملات نفتی خود را با ایران به صفر برسانند.

استو منوچین وزیر خزانه‌داری آمریکا نیز به سوییفت، (سامانه پیام‌رسانی بانکی مستقر در بلژیک)،‌ هشدار داد که در صورت فراهم کردن خدمات مالی برای نهادهای ایرانی تحریم شده،‌ مشمول تحریم آمریکا می‌شود.

او در این نشست خبری به خبرنگاران گفت،‌ سوییفت با نهادهای مالی دیگر تفاوت ندارد. ما به این موسسه توصیه کردیم که ارتباط با موسسات مالی ایرانی که ما تعیین کرده‌ایم را قطع کند. 

همچنین آمریکا با معافیت هشت کشور از جمله ژاپن، هند، و کره جنوبی – از تحریم نفت ایران موافقت کرد.

منبعی که نمی‌خواست نامش افشا شود به بلومبرگ گفت که اگر چه هدف دولت ترامپ کماکان قطع درآمد نفتی جمهوری اسلامی است، اما ایالات متحده برای این چند کشور مجوز معافیت از تحریم نفتی صادر کرده است، با این شرط که به صورت مرحله ای واردات نفت خود از ایران را کاهش دهند تا قیمت نفت بالا نرود.

به گفته دو منبع دیگر که نمی‌خواست نامش فاش شود، چین که بزرگترین وارد کننده نفت از ایران به حساب می‌آید، هنوز در حال مذاکره با ایالات متحده بر سر شروط معافیت است. اما در هر حال جزء هشت کشور قرار دارد. چهار کشور دیگر شناسایی نشده‌اند.

دولت ترامپ باید در رابطه با این مجوزها به توازنی بسیار ظریف دست پیدا کند؛ از سویی باید تضمین کند که بازار انرژی به نفت کافی دسترسی دارد تا از جهش قیمت نفت که تاثیر سیاسی منفی خواهد داشت جلوگیری کند، و از سوی دیگر باید اطمینان حال کند که حکومت ایران آنقدر درآمد کسب نخواهد کرد که تحریم‌ها بی معنا شوند.

در بازار انرژی، با آگاهی از اینکه برخی کشورها معافیت دریافت خواهند کرد و برخی کشورهای نفتی دیگر نیز تولید خود را افزایش خواهند داد، قیمت نفت خام از ماه گذشته که به ۸۵ دلار رسید تا کنون  ۱۵  درصد کاهش پیدا کرده است.

پیش از این پومپئو گفته بود که ما انتظار داریم که خرید نفت ایران از سوی همه کشورها به صفر برسد، وگرنه تحریم اعمال خواهد شد. البته او تایید کرد که مذاکراتی برای معافیت برخی کشورها در حال انجام است.

وزیر انرژی ترکیه، یکی دیگر از بزرگترین خریداران نفت خام ایران، به خبرنگاران در آنکارا گفت که ترکیه ممکن است جزو کشورهای معاف شده باشد، اما هنوز مجوزی کتبی دریافت نکرده است. ایران بزرگترین منبع نفت ترکیه در سال گذشته بود و بیش از یک چهارم مصرف روزانه نفت خام ترکیه یعنی حدود ۸۳۰ هزار بشکه در روز از ایران وارد می‌شد.

در روزهای اخیر، حسن روحانی و برخی دیگر از مقامات جمهوری اسلامی، معافیت‌های نفتی و کاهش مرحله‌ای خرید نفت را نشان از ضعف و ناتوانی ایالات متحده در عمل به تهدیدات خود دانستند.

علی کاردر، معاون وزیر نفت، در مصاحبه با ایسنا گفت که این معافیت‌ها نشان می‌دهند که نمی‌توان نفت ایران را از بازار خارج کرد. البته او از موقت یا دائمی بودن این معافیت‌ها ابراز بی‌خبری کرد و گفت هنوز مشخص نیست. باید مذاکره کنیم. او مشخص نکرد که با چه کسی باید این مذاکره انجام شود. او همچنین توضیح داد که ساز و کار دریافت پول نفت از این هشت کشور ارتباطی با وزارت نفت ندارد و بانک مرکزیکشورها آن را تنظیم می‌کنند.

معافیت موقت، فشار بی سابقه

البته به گفته یکی از مقامات دولت آمریکا، این معافیت‌ها موقت هستند و ایالات متحده از کشورهای معاف شده انتظار دارد تا در ماه‌های آینده خرید نفت خود از ایران را متوقف کنند. این مقام حاضر نشد که بگوید کشورهای معاف شده تا چه اندازه مجاز به خرید نفت از ایران هستند.

هویت تمام کشورهای معاف شده تا دوشنبه هفته آینده ، یک روز پس از  ۱۳ آبان که این تحریم‌ها به کار می‌افتند آشکار خواهد شد. دولت ترامپ از این کشورها خواسته است تا باقی ارتباطات اقتصادی خود با ایران را نیز قطع کنند، مانند خرید کالاهایی که مورد تحریم قرار نگرفته‌اند.

از زمان خروج ایالات متحده از برجام، تحریم نفتی مهمترین ابزار فشار دولت ترامپ بر جمهوری اسلامی بوده است. ترامپ معتقد بود که برجام به هیچوجه برای مهار «شرارت‌های» جمهوری اسلامی و دسترسی آن به سلاح اتمی کافی نیست.

از طریق کمپین فشار در طی این چند ماه تا هم اکنون آمریکا توانسته است صادرات نفت ایران زا از ۲/۷  میلیون بشکه به زیر ۱/۵ میلیون بشکه برساند. این امر برای ترامپ یک پیروزی بزرگ محسوب می‌شود زیرا برای دولت اوباما کاهش همین میزان از صادرات نفت ایران حدود سه سال طول کشید و آن هم در شرایط همکاری با کشورهای اروپایی و جامعه جهانی بود. همچنین صدور معافیت برای هشت کشور نیز برای دولت ترامپ یک موفقیت محسوب می‌شود زیرا اوباما در طول آن سه سال برای بیست کشور معافیت صادر کرده بود.

معاون وزارت کشور ایالات متحده، رابرت پالادینو در کنفرانس خبری روز پنج شنبه، ۹ آبان گفت: «ما مطمئنیم که اقدامات ما حداکثر فشار را بر رژیم ایران وارد خواهد کرد. بزرگترین حامی تروریسم در جهان شاهد کاهش درآمدهای خود خواهد بود تا جایی که دیگر نتواند در سراسر منطقه از تروریسم حمایت مالی کند.»