بهرهبرداری از فناوری سوآرم برای تولید برق در شرایط بحرانی
یک استارتآپ سویيسی برای نخستین بار ژنراتور برقی ساخته است که میتواند با تقلید از رفتارهای پیچیده در طبیعت، بهطور کاملا خودکار برق موردنیاز یک خانه را تامین کند.
این موتور تولید برق که «پاوربلاکس» نام دارد از فناوری سوآرم استفاده میکند و میتواند برق مورد نیاز یک یخچال، یک تلویزیون، چند لامپ، یک موبایل و کامپیوتر را به مدت ۲۴ ساعت تامین کند.
پاوربلاکس میتواند از منابع مختلف انرژی در طبیعت، نظیر خورشید، باد، آب و زیستتوده استفاده کند. هر کدام از مولدهای آن کاملا مستقل کار میکنند، اما با وجود این، امکان اتصال به یک یا چند ژنراتور دیگر را نیز دارند تا میزان تولید انرژی افزایش یابد. در عین حال، به مدیریت، مراقبت، برنامهریزی و تغییر سیستم هیچ نیازی ندارند.
پاوربلاکس، که در مجمع جهانی اقتصاد در داووس توجه بسیاری جلب کرده است، با هدف فروش برای استفاده در کشورهای در حال توسعه، بهویژه برای شرایط بحرانی، تولید میشود و در حال حاضر، در کشورهایی نظیر مالی، تانزانیا، کنیا و کامرون استفاده میشود.
آمریکا و اروپای شرقی نیز از جمله خریداران آن معرفی شدهاند. این مولد در کشورهای پیشرفته نیز در مناطق دوردست توریستی کاربرد زیادی دارد.
تاکنون چند جایزه به این گروه تعلق گرفته است از جمله جایزه انرژی گلوب سازمان ملل، که بهمنزله جایزه نوبل محیط زیست است.
این سیستم پیشرفتی بزرگ در فناوری انرژی محسوب میشود، زیرا هر کسی میتواند با اتصال چند ژنراتور به هم، مانند قطعات لِگو، شبکه برق برای مدارس، بیمارستانها یا کل شهر بسازد.
فناوری سوآرم از رفتار سوآرم یا رفتار ازدحامی در طبیعت الگوبرداری میکند. رفتار ازدحامی رفتار جمعی است که موجودات زنده، بهویژه جانوران هماندازه، از خود بروز میدهند، مانند پرواز گروهیِ پرندگان و یا بهطور کلی مهاجرت جانوران.
حرکت گروهی ماهیها که بهسرعت از یک سو به سویی دیگر میروند نمایانگر وحدت خاص میان آنهاست که بهنظر با هدایت، رهبری و تصمیمگیری یکی از آنها ایجاد میشود. در حرکت گروهی پرندگان و ماهیها، برخلاف حرکتهای هوشمندانه انسانی، نوع دیگری از هوش دخالت دارد. یک ماهی در هر اندازهای باشد در مقایسه با ابعاد عظیم دسته ماهیها جزیی بسیار کوچک محسوب میشود، بنابراین تصور اینکه ماهیها تکتک دید بسیار نزدیک و محدودی داشته باشند نادرست نیست؛ پس هوشی که آنها را به سمت درست راهنمایی میکند یا از خطرات اطرافشان میرهاند نه تنها فردی نیست، بلکه از آن کل گروه است. با وجود این، هوش جمعی بدون تعامل بسیار نزدیک تکتک اعضای گروه موثر واقع نمیشود؛ بهعبارتی، هر ماهی با ماهی کناری قواعد مشارکت گروهی را ردوبدل میکند.
دانشمندانی که روی پروژههایی مبتنی بر هوش مصنوعی کار میکنند درصددند این قواعد مشارکت را بشناسند تا بتوانند به این نوع از هوش جمعی دست یابند و آن را شبیهسازی کنند.
پیچیدهترین شبکههای سوآرم با مجموعه قوانینی ساده اداره میشوند و بینیاز از تصمیمگیری متمرکز به کار گرفته میشوند. درحالیکه شبکه هوشمند نیازمند معماری متمرکز است.
نهادهای فردی سوآرم بدون درک و شناخت رفتار گروه و با دنبال کردن این مجموعه قواعد ساده، رفتار کلی هوشمندی برای تمام سیستم خلق میکنند.
پاوربلاکس این مفهوم را گرفته و به شبکه برق مرتبط کرده است تا تولید، ذخیرهسازی و توزیع برق را با استفاده از معماری کاملا غیرمتمرکز برای مدیریت جریان جاری ممکن سازد. هر جزیی از دستگاه میاموزد چگونه بر مبنای شرایط پارامتر شبکه و با استفاده از هوش مصنوعی، با وضعیت فعلی شبکه سازگار شود. سازگار شدن با شرایط جدید یکی دیگر از قابلیتهای حرکت ازدحامی است و در صورتیکه جزیی از گروه از کار بیفتد یا دچار خطا شود، بقیه گروه میتواند به کار ادامه دهد.
تاکنون، سایر سیستمهای انرژی چنین مزایای مستقلی نشان ندادهاند. بهعنوان مثال، سیستمهای خورشیدی منازل قدرت چندانی در تولید برق و عمری طولانی ندارند و نمیتوانند چند برابر شوند. ژنراتورهای دیزلی هم در عین گرانی، آلایندگی بالایی دارند. سیستمهای میکروشبکهای نیز گران، گسترشناپذیر و نیازمند مهندسی و نصب مجددند. علاوه بر این، اختلال یک بخش در هر کدام از این سیستمها تمام شبکه را خاموش میکند.
پاوربلاکس همان توزیع هوشمند، متعادلکننده بار و مدیریت انرژی را بهصورت فناوری شبکهای هوشمند ارائه میدهد، اما به معماری متمرکز، نرمافزار یا پیکربندی نیاز ندارد.