مطالعات انجام شده روی حدود ۱ میلیون اپلیکیشن اندرویدی از حجم وسیع به اشتراک‌گذاری داده‌های کاربران پرده برداشته است. براساس این مطالعات، حدود ۹۰ درصد از اپلیکیشن‌ها طوری طراحی شده‌اند که اطلاعات خود را برای گوگل بفرستند.

محققان دانشگاه آکسفورد با تحلیل حدود یک سوم از برنامه‌های موجود در فروشگاه گوگل پلی در سال ۲۰۱۷ به نتایج قابل تاملی رسیده‌اند. این تحقیق نشان می‌دهد یک اپلیکیشن معمولی، داده‌های خود را به ۱۰ شرکت ثالث ارسال می‌کند. این در حالی است که از هر پنج اپلیکیشن، یکی از آن‌ها داده‌های خود را با بیش از ۲۰ شرکت ثالث به اشتراک می‌گذارد.

با وجود اینکه امسال بررسی‌های بی‌سابقه‌ای در خصوص شیوه جمع‌آوری داده‌های کاربران توسط سایت‌ها صورت گرفته است، تا کنون کمتر توجهی به دنیای رو به رشد برنامه‌های موبایلی شده است.

«روبن بینز» محققی که مدیریت این مطالعات را به عهده داشته عقیده داره از آن‌جایی که اغلب اپلیکیشن‌ها از مدل کسب‌وکار «فریمیوم (Freemium)» استفاده می‌کنند (مدلی که در آن، خدمات پایه به طور رایگان ارائه می‌شود) و سود اصلی از طریق نمایش تبلیغات به دست می‌آید، به اشتراک‌گذاری داده‌ها از کنترل خارج شده است.

او می‌گوید کاربران، قانون‌گذاران و حتی در مواقعی توسعه‌دهندگان و آگهی‌دهندگان نسبت به حجم جریان اطلاعاتی ارسال شده از تلفن‌های هوشمند به گروه‌های تبلیغات دیجیتال، کارگزاران داده و واسطه‌هایی که کارشان خرید و فروش اطلاعات است بی‌خبر هستند.

آقای «بینز» ادامه می‌دهد: «این صنعت در حال حاضر در حوزه وب رشد کرده است و هنگامی که پای گوشی‌های هوشمند به آن باز شد، به فرصت تازه‌ای تبدیل شد». او اعتقاد دارد این مدل تجاری قانونی کاملا از کنترل خارج شده و صنعتی پر هرج و مرج را ایجاد کرده است. حالا اوضاع به گونه‌ای شده که افرادی که بیشتر تحت تاثیر این مسئله قرار می‌گیرند، کمترین اطلاعات را درباره آن دارند.

اطلاعاتی که توسط شرکت‌های ثالث از تلفن‌های هوشمند جمع‌آوری می‌شود می‌تواند هر چیزی را در بر بگیرد؛ از جنسیت و سن افراد تا جزئیات مکان آن‌ها، دکل‌های تلفن همراه، روترهای وای‌فای و فهرست کامل برنامه‌هایی که روی گوشی نصب کرده‌اند.

محققان دانشگاه آکسفورد با بررسی کد اپلیکیشن‌هایی که اقدام به ارسال داده می‌کردند به شواهد متعددی دست یافتند. اغلب داده‌های جمع‌آوری شده به مجموعه‌ای مشخص از شرکت‌ها ارسال می‌شود. در این فهرست شرکت مالک گوگل، «آلفابت» و همینطور «فیس‌بوک»، «توییتر»، «ورایزن»، «مایکروسافت» و «آمازون» وجود دارند.

همه این شرکت‌های فناوری بزرگ اغلب از یک الگوی مشخص برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده می‌کنند. این الگو از طریق پنهان‌سازی نام این شرکت‌ها پشت شبکه‌ای از شرکت‌های تابعه صورت می‌پذیرد. بررسی انجام شده تا تاریخ ژانویه ۲۰۱۸ نشان می‌دهد ۸۸ درصد اپلیکیشن‌ها، داده‌های خود را به مجموعه‌هایی ارسال می‌کنند که در نهایت متعلق به گوگل است در حالی که ۴۳ درصد از آن‌ها، داده‌های خود را به شبکه شرکت‌های تحت مالکیت فیس‌بوک می‌فرستند.

از آن‌جایی که همه این داده‌ها در نهایت به یک سری شرکت خاص ارسال می‌شوند، این موضوع می‌تواند به ایجاد پروفایل‌های دقیقی از مردم منجر شود. به عنوان مثال اگر اطلاعات مربوط به یک اپلیکیشن دوست‌یابی به همان شرکتی ارسال شود که یک اپلیکیشن بانکی نیز اطلاعاتش را برای آن می‌فرستد، این مسئله می‌تواند تمایلات جنسی مشتریان آن بانک را مشخص کند.

«جول ریردن» استادیار علوم رایانه در دانشگاه «کلگری» می‌گوید: «موبایل‌های ما منبعی از داده‌های حساس است و اگر گوشی‌تان روشن باشد، آن‌ها مدام این اطلاعات را به یک سری شرکت خاص ارسال می‌کنند». حتی دستیابی به فهرست برنامه‌های روی گوشی‌تان به معنی نگاه کلی به زندگی شما است. شرکت‌های از این طریق می‌توانند درباره سن، جهت‌گیری جنسی و سلامت شما اطلاعات کسب کنند.

گوگل با نتایج این تحقیق مخالفت کرده است. این شرکت عقیده دارد چنین تحقیقی «عملکرد عادی» یک برنامه نظیر ارسال گزارش در زمان خرابی را به اشتباه زیر سوال برده است.

اپلیکیشن‌های خبری، بازی‌ها و برنامه‌هایی که بازار هدف‌شان کودکان هستند، بیش از دیگر برنامه‌ها داده‌های خود را به شرکت‌های ثالث ارسال می‌کنند. این در حالی است که ایالات متحده و اتحادیه اروپا مقررات سفت و سختی در خصوص پردازش داده‌های مربوط به کودکان دارند.

«آدریان هال» یکی از مدیران مایکروسافت می‌گوید این شرکت نسبت به شرکت‌هایی که از طریق تبلیغات به کسب درآمد می‌پردازند مدل کسب‌وکار متفاوتی دارد.

شرکت‌های فیس‌بوک، توییتر و آمازون در این خصوص اظهار نظری نکردند.