یافته‌های پژوهشی جدید نشان می‌دهد که واکسن سینوفارم چین مصونیت اندکی در مقابل کووید‌ـ‌۱۹ در سالمندان ایجاد می‌کند. این مساله تردیدهایی در ده‌ها کشوری برانگیخته است که این واکسن چینی را به آسیب‌پذیرترین گروه‌های جمعیتی‌شان تزریق کرده‌اند.

بررسی ۴۵۰ نمونه خون در مجارستان دست‌کم دو هفته پس از دریافت دوز دوم واکسن سینوفارم، نشان داده در بدن ۹۰ درصد افراد زیر ۵۰ سال پادتن تولید شده است. اما با افزایش سن، این درصد کاهش یافته و بدن ۵۰ درصد افراد بالای ۸۰ سال هیچ پادتنی تولید نکرده است.

این تحقیق را دو پژوهشگر مجار انجام داده‌اند و یافته‌ها را در قالب مقاله‌ای پژوهشی منتشر کرده‌اند اما سایر دانشمندان هنوز این یافته‌ها را بررسی نکرده‌اند. سه متخصص مستقل گفتند در روش تحقیق این پژوهش برای بررسی واکسن سینوفارم موسسه فراورده‌های زیستی پکن هیچ مشکلی ندیده‌اند.   

جین دونگ ین، ویروس‌شناس در دانشگاه هنگ‌کنگ که در این پژوهش مشارکتی نداشته است، گفت: «خیلی خیلی نگران‌کننده است که این افراد، کسانی که در گروه پرخطرند، واکنش پادتنی ضعیفی داشته‌اند.» 

میزان پادتن مقیاس مستقیم سنجش مصونیت فرد در مقابل کووید‌ـ‌۱۹ نیست، اما شواهدی مستدل وجود دارد که نشان می‌دهد شاخص خوبی است. یک متخصص در همین زمینه هشدار داد که ممکن است نوع آزمایش‌ به‌کار‌رفته صحت و دقت اندازه‌گیری را محدود کرده باشد.

با وجود این، به عقیده وانگ چنگوانگ، متخصص ایمنی‌شناسی و استاد سابق دانشکده پزشکی پکینگ یونیون، یافته‌های این پژوهش همچنان ارزشمند است و اولین پژوهش علمی برای بررسی تاثیر واکسن سینوفارم بر سالمندان است.

کمیسیون بهداشت و سلامت ملی چین از اظهارنظر در مورد این پژوهش خودداری کرد و اعلام کرد فقط به پژوهش‌های دولتی یا تحقیق موسسه‌های پژوهشی بزرگ پاسخ خواهد داد. 

این اولین بار نیست که سوال‌هایی در مورد اثربخشی واکسن سینوفارم مطرح می‌شود. این واکسن در ماه مه تایید سازمان بهداشت جهانی را گرفت و در بیش از ۵۰ کشور جهان تزریق شده است، بسیاری از این کشورها در شرایطی که دسترسی به سایر واکسن‌ها دشوار بود، فرصت را غنیمت شمردند و بلافاصله اقدام به تهیه سینوفارم کردند.

سخنگوی سازمان بهداشت جهانی روز چهارشنبه ۳۰ تیر گفت کارشناسان این سازمان «از این پژوهش آگاه‌اند و به رصد تمام شواهد موجود ادامه می‌دهند». مشاوران این نهاد ماه‌ها پیش ابراز تردید کرده بودند که این واکسن در افراد بالای ۶۰ سال مصونیت ایجاد کند، اما وقتی چراغ سبز گرفت، یک کارشناس سازمان بهداشت جهانی گفت دلیلی ندارد تصور شود واکسن سینوفارم در سالمندان متفاوت عمل خواهد کرد. 

این واکسن یکی از دو واکسن مشابهی است که سینوفارم تولید کرده است. تقریبا تمام افراد شرکت‌کننده در مرحله نهایی آزمایش‌های بالینی این شرکت دولتی چینی زیر ۶۰ سال سن داشتند ــ و پژوهشگران همین موسسه گفتند شواهد کافی وجود ندارد که بشود گفت این واکسن در سالمندان هم اثربخش خواهد بود. یافته‌ها حاکی از آن بود که واکسن موسسه پکن در مجموع ۷۸ درصد موثر است. 

در مجارستان، نگرانی در مورد این واکسن بسیاری را واداشت برای آزمایش پادتن به بخش خصوصی مراجعه کنند. سرانجام، بوداپست، پایتخت مجارستان، آزمایش را برای سالمندان رایگان اعلام کرد و فشار بر دولت افزایش یافت تا تحقیق و بررسی گسترده‌تری انجام دهد و به افرادی که نیاز دارند دوز تقویتی (دوز سوم) واکسن کرونا تزریق شود. 

در نهایت، ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان، هفته گذشته مقابل خشم عمومی فزاینده تسلیم شد و اعلام کرد دولت دوز سوم را به‌صورت گزینه اختیاری به شهروندان ارائه می‌کند.

در میانه نگرانی‌ها در مورد واکنش ایمنی ناکافی، امارات متحده عربی و بحرین هر دو در ماه مه اعلام کردند که این کشورها دوز سوم واکسن سینوفارم را در اختیار شهروندان قرار می‌دهند. بحرین توصیه کرد افراد بالای ۵۰ سال و افراد آسیب‌پذیر برای دوز تقویتی واکسن فایزر‌ـ‌بیونتک دریافت کنند، حتی اگر در دو دوز اول واکسن سینوفارم زده باشند.     

مشخص نیست موسسه سینوفارم پکن چند دوز واکسن صادر کرده است. در مجموع، چین در نیمه اول سال جاری، ۵۰۰ میلیون دوز واکسن صادر کرده است و موسسه سینوفارم و شرکت خصوصی سینوواک تولیدکننده‌های اصلی واکسن کرونا در چین‌اند.

 اتحاد جهانی برای واکسن و ایمن‌سازی به‌تازگی در چارچوب برنامه کوواکس تحت حمایت سازمان ملل متحد، ۵۵۰ میلیون دوز واکسن به این دو شرکت سفارش داده است.

از هر دو واکسن سینوفارم در واکسیناسیون عمومی در چین نیز استفاده شده است. کمیسیون بهداشت و سلامت ملی این کشور در آوریل اعلام کرد این واکسن‌ها مصونیت ایجاد می‌کنند، هرچند تایید کرد که در مراحل اولیه آزمایش‌های بالینی واکسن‌های سینوفارم و دو واکسن دیگر، میزان پادتن در افراد بالای ۶۰ سال کمتر بوده است.