در هجدهمین سال جنگ ایالات متحده آمریکا در افغانستان، اکنون مقام‌های آمریکایی در تلاش‌اند با طالبان مذاکره کنند و به توافق برسند، همان طالبانی که دلیل اصلی آغاز جنگ در افغانستان به بهانه مبارزه با تروریسم بودند. در نتیجه این توافق احتمالی، بخش اعظمی از نیروهای آمریکایی مستقر در افغانستان از این کشور خارج خواهد شد.

دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، اما مدام نظر خود را درباره تعداد نظامی‌های آمریکایی که قرار است افغانستان را ترک کنند تغییر می‌دهد. طبق آخرین خبرها، در صورت تحقق توافق میان دو طرف، دولت ایالات متحده آمریکا مصمم است تا فقط ۵ هزار نفر  از ۱۴ هزار نیرویش را از افغانستان خارج کند و باقی نیروها به بهانه حمایت از دولت مرکزی افغانستان، آن‌جا باقی خواهند ماند.

نکته اصلی اما این است که بدون حمایت ایالات متحده آمریکا، دولت ناکارآمد فعلی در افغانستان به رهبری اشرف غنی قادر به حفظ تمامیت سیاسی دولت نیست. این مساله البته خوشایند دولت ترامپ و گویای نقش انکار‌ناپذیر آمریکا در افغانستان است. اما در جامعه سیاسی ایالات متحده آمریکا، این وضعیت مورد تایید و خوشایند طرفداران جنگ نیست. این گروه در کنگره و سنا با سیاست‌های ترامپ مخالف‌اند و همواره طرفدار و حامی ادامه جنگ در افغانستان‌اند، ولو با صرف هزینه‌های گزاف مالی.

طبق آخرین آمار، تا شهریور سال گذشته، بیش از ۲۳۰۰ سرباز آمریکایی در جنگ افغانستان کشته و نزدیک به ۲۰ هزار نفر نیز مجروح شده‌اند. البته کشته‌شدگان جنگ افغانستان به نیروهای آمریکایی محدود نمی‌شود و بسیاری از سربازهای خارجی نیروهای ائتلافی شرکت‌کننده در این جنگ نیز کشته یا مجروح شدند. در عین حال، جنگ افغانستان در ۱۸ سال گذشته، میان غیرنظامی‌های افغان نیز تلفات سنگینی دربر داشته است که بیشتر در اثر حمله‌های هوایی نیروهایی آمریکایی بوده است. با این حال، ذکر این نکته لازم است که عملیات‌های هوایی پی‌در‌پی ایالات متحده آمریکا بود که در ۱۸ سال گذشته، زمینه را برای حفظ موقعیت این کشور در افغانستان فراهم ساخت.

طرفداران ادامه حضور آمریکا در جنگ افغانستان اما تاكید می‌كنند كه عقب‌نشینی سربازهای آمریكایی زمینه را برای قدرت گرفتن بیش از پیش تروریست‌ها (نیروهای طالبان) فراهم خواهد ساخت. اما امر مسلم این است که هنوز بعد از گذشت ۱۸ سال، اتفاق نظر خاصی بر سر هویت اصلی این به‌اصطلاح «تروریست‌ها» در افغانستان حاصل نشده است. به عبارتی، پیش از این، آمریکایی‌ها طالبان را تروریست می‌نامیدند که منشا اصلی آغاز جنگ در افغانستان به شمار می‌رفتند. اما اکنون که دولت ترامپ با اتخاذ سیاستی جدید در شرف پایان دادن به جنگ در افغانستان است، به دنبال مذاکره و رسیدن به توافق با این گروه است. مقام‌های آمریکایی بر این باورند که تهدید اصلی در افغانستان نه طالبان، بلکه گروه اسلامی داعش است که نیروهای آمریکایی مستقر در افغانستان را تهدید می‌کند. دولت ترامپ امیدوار است بتواند با مذاکره مستقیم با طالبان، مانع پیوستن اعضای رادیکال این گروه به داعش شود. بنابراین، به نظر می‌رسد تهدید و خطر ناشی از قدرت گرفتن داعش در افغانستان است که موجب نگرانی ایالات متحده آمریکا شده است.

در ماه‌های اخیر، رهبران طالبان اعلام کردند که سودای به دست گرفتن قدرت در افغانستان را، به‌خصوص پس از جنگ، در سر نمی‌پرورانند. اما از سوی دیگر، رهبران گروه اسلامی داعش معتقدند سرنگونی دولت فعلی کابل از پیش‌شرط‌های اصلی رسیدن به خلافت جهانی است. البته نباید فراموش کرد که طالبان و داعش از لحاظ عقیدتی و راهبردی اختلاف‌نظرهای زیادی دارند. برای مثال، برخلاف داعش که حمله‌های سنگینش را فقط روی اهداف غیرنظامی در کابل و جلال‌آباد متمرکز کرده است، حمله‌های طالبان عموما به اهداف دولتی و نیروهای امنیتی افغان و بین‌المللی محدود می‌شود. این دو گروه بارها با یکدیگر مواجهه داشته‌اند، اما طالبان کماکان دست بالاتر را دارد. در حال حاضر، طالبان در بهترین و قدرتمندترین موقعیتی است که از زمان اشغال افغانستان در سال  ۲۰۰۱ داشته و کماکان نیمی از کشور را تحت کنترل دارد.

ایالات متحده آمریکا البته به این حقیقت واقف است و در شرایط فعلی، تنها راه مقابله با تقویت و قدرت گرفتن داعش در افغانستان را مذاکره با قدرتمندترین گروه از این دو گروه افراطی می‌بیند. بنابراین، طالبان صرف‌نظر از این‌که گروهکی تروریستی و عامل جنگ است، اکنون به مهم‌ترین و موثرترین عامل حفظ و تامین امنیت نیروهای آمریکایی مستقر در افغانستان تبدیل شده است. دولت وقت ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۰۱، تحت عنوان مبارزه با «تروریسم طالبان»، به افغانستان حمله کرد و با بمب‌افکن‌های سنگین و ناوگان هواپیماهای بدون سرنشین، قبایل کوهستان‌نشین افغانستان را به مدت ۱۸ سال بمباران کرد. اما اکنون، پس از گذشت نزدیک به دو دهه از حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان، ایالات متحده آمریکا با شکستی تاریخی در برابر نیروهای رادیکال اسلامی روبه‌روست. به عبارت دیگر، با ظهور داعش در افغانستان، ایالات متحده آمریکا در شرف باختِ بازیِ برده است. بدون شک این شکست تاریخی امپراتوری و هژمونی آمریکایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و عاملان آن در جامعه سیاسی ایالات متحده آمریکا را به چالش خواهد کشید.