اگر اهل دنبال کردن به‌روزترین رژیم‌های غذایی و سبک زندگی سالم باشید، احتمالا ایده رژیم سم‌زدایی به گوش‌تان خورده است. با این حال، اگر به قصد کاهش وزن یا بهبود تندرستی‌تان به رژیم مایعات، روزه‌داری یا پاکسازی روی می‌آورید بهتر است بدانید که کاهش ناگهانی غذا و خوراکی به‌هیچ‌وجه به اندازه حفظ رویکردی بلندمدت در نحوه تغذیه سالم و سبک زندگی‌تان موثر نخواهد بود. واقعیت این است که سم‌زدایی افراطی که با منع شدید خوراکی‌های مختلف همراه است می‌تواند منجر به ایجاد مشکلاتی نظیر خستگی، سرگیجه و افت قند خون بشود.

اما یک نوع سم‌زدایی پایدار و همیشگی وجود دارد که به گفته برخی کارشناسان تعذیه، ارزش امتحان کردن دارد. کم کردن قند در رژیم غذایی می‌تواند به کاهش وزن‌تان کمک کند، تندرستی و سلامت‌تان را بهبود ببخشد و حتی باعث شادابی و طراوت پوست‌تان بشود.

بروک الپرت متخصص تغذیه و مولف کتاب «سم‌زدایی قندی: قند را از دست بده، وزن‌ات را از دست بده» در این‌باره می‌گوید: «مصرف قند و شکر آدم را چاق، زشت و پیر می‌کند.» او همچنین تاکید دارد: «آن‌چه در چند سال اخیر کشف کرده‌ایم نشان می‌دهد که قند و شکر باعث اضافه وزن می‌شود و علاوه بر آن، ممکن است به بیماری قلبی هم منجر شود؛ روی پوست تاثیرات منفی به جا بگذارد و باعث پیری زودرس شود.»

اعتیاد به قند و شیرینی

خبر غم‌انگیزتر این‌که ما نمی‌توانیم مصرف قند را به طور کامل از رژیم غذایی‌مان حذف کنیم. الپرت می‌گوید: «افراد حقیقتا به قند و شکر وابسته‌اند؛ به عبارت دیگر، به قند و شیرینی به معنای واقعی معتادند.» حدود ده درصد جمعیت ایالات متحده به معنای واقعی به قند و شیرینی معتادند.

یکی از عمده‌ترین نگرانی‌ها مقدار شکر افزوده‌ایست که در رژیم‌مان وجود دارد و اغلب هم در غذاهایی که می‌خوریم نهفته‌ست. واضح است که کیک‌بستنی منبع شیرینی و قند است، اما غذاهایی که در ظاهر شیرین نیستند هم اغلب حاوی قند‌ شمرده می‌شوند، مثل انواع سس سالاد، سس‌های گوجه و انواع نان که می‌توانتد لبریز از قند و شکر باشند. الپرت با اشاره به این موضوع توضیح می‌دهد: «افراد متوجه نیستند که غذاهای به‌ظاهر سالم هم لبریز از قند هستند و ما اساسا در طول روز – از صبح تا شب –  مدام در حال مصرف انواع قند و شکر هستیم.»

سه روز کامل هیچ قند و شکری مصرف نکنید

خبر خوب این‌که حتی اگر به طور جدی به قند و شکر «معتاد» نباشید، با حذف شیرینی و قند از رژیم غذایی‌تان، می‌توانید به راحتی چند کیلو وزن کم کنید، احساس بهتر و ظاهر به مراتب شاداب‌تری داشته باشید.

واقعیت این است که شیوه‌هایی مثل رعایت «اعتدال» در مصرف قند و شکر به قدری کلیشه و رایج شده که عملا کارکرد و اثربخشی‌اش را از دست داده است. متخصصان تغذیه بر این باورند وقتی افراد تلاش دارند عادت بدی را ترک کنند، گفتن این‌که از فلان ماده غذایی کم‌تر مصرف کنند بی‌اثر خواهد بود. طبیعتا از یک معتاد به الکل درخواست نمی‌کنید فقط روزی دو لیوان آبجو مصرف کند. شیوه تاثیرگذار همان مدل «ترک یابویی» است و باید یک‌دفعه مصرف قند و شکر را قطع کرد. اولین تاثیر مثبتش این است که افراد کم‌کم می‌تواند مزه قند طبیعی را در میوه، سبزیجات و لبنیایی که سابقا هیچ جذابیتی برای‌شان نداشت حس کنند.

بنابراین، الپرت پیشنهاد می‌کند در سه روز نخست این رژیم سم‌زدایی نه تنها قند و شکر افزوده حذف شود بلکه هیچ‌گونه میوه، سبزیجات نشاسته‌دار (مثل ذرت، نخود فرنگی، سیب‌زمینی شیرین و کدو حلوایی)، لبنیات، غلات و الکل هم نباید مصرف شود. «عملا فقط پروتئین، سبزیجات و چربی‌های سالم می‌خورید.» برای مثال، صبحانه می‌تواند شامل سه عدد تخم‌مرغ باشد و به هر شیوه‌ای که مایلید می‌توانید طبخش کنید؛ ناهار می‌تواند شامل ۱۷۰ گرم گوشت، مرغ و ماهی و سالاد فصل باشد و شام هم اساسا فرقی با ناهار ندارد فقط میزانش بیش‌تر است. این نکته را هم به خاطر داشته باشید که سبزیجات بخارپز مثل بروکلی، کلم‌پیچ و اسفناج را می‌توان به جای سالاد مصرف کرد. میان‌وعده‌ها هم شامل ۲۸ گرم آجیل و فلفل برش‌خورده با حمص است. نوشیدنی‌های مجاز در طول این دوره سه روزه شامل آب، چای و قهوه بدون قند و شکر است.

وقتی سیب مزه آب‌نبات می‌دهد

بعد از این‌که موفق شدید سه روز نخست را به طور کامل با موفقیت پشت سر بگذارید، می‌توانید یک عدد سیب به رژیم‌تان اضافه کنید. الپرت می‌گوید: «روز چهارم، سیب در دهان‌تان مزه آب‌نبات می‌دهد. حتی پیاز هم به نظرتان شیرین می‌آید! بادام هم شیرین است! به محض قطع ناگهانی شکر از برنامه غذایی‌تان، ذایقه‌تان از نو تنظیم می‌شود و دوباره طعم قند طبیعی را حس می‌کنید.» از شروع روز چهارم به بعد، علاوه بر سیب می‌توانید یک نوع ماده لبنی هم مصرف کنید، مثل ماست یا پنیر که حتما باید پرچرب و بدون شکر افزوده باشد. الپرت توضیح می‌دهد: «چربی، فیبر و پروتئین روند جذب قند را آهسته می‌کنند، در نتیجه حذف چربی از مواد لبنی سبب می‌شود سرعت جذب قند در بدن بالا برود.»

کم‌کم می‌توانید قدری سبزیجات با میزان قند بالاتر مثل هویج یا نخود فرنگی هم مصرف کنید. سه گیلاس شراب قرمز هم می‌توانید به برنامه غذایی هفته نخست‌تان اضافه کنید.

در طول هفته دوم می‌توانید یک وعده دیگر به مواد لبنی که مصرف می‌کنید اضافه کنید. علاوه بر افزودن یک وعده از انواع توت‌های لبریز از آنتی‌اکسیدان مثل توت‌فرنگی و شاتوت، می‌توانید به روال سابق برگردید و مصرف سبزیجات نشاسته‌دار مثل سیب‌زمینی شیرین و کدو حلوایی را هم در برنامه غذایی‌تان بگنجانید.

هفته سوم که از راه رسید، دیگر می‌توانید غلاتی مانند جو، کینوا و بلغور یا جو دو سر را هم به رژیم‌تان اضافه کنید. حتی می‌توانید مقدار بیش‌تری میوه میل کنید. در طول این هفته مجازید یک گیلاس اضافه‌تر شراب قرمز و روزی ۲۸ گرم شکلات تلخ مصرف کنید.

الپرت به شوخی می‌گوید: «از هفته سوم به بعد دیگر می‌توانید زندگی را از سر بگیرید. راستش من دلم می‌خواهد آدم‌ها زنده بمانند.» و در ادامه پیشنهاد می‌دهد از هفته چهارم مصرف یک عدد ساندویچ در طول روز زندگی را شیرین‌تر خواهد کرد. هفته چهارم در واقع به نوعی رژیم نگهدارنده شمرده می‌شود که البته هر از گاهی می‌تواند با مصرف متعادل بستنی یا یک تکه کیک تولد همراه باشد. الپرت تاکید می‌کند: «چون اعتیاد به قند و شیرینی از بین رفته، یک یا دو بار بستنی خوردن در هفته باعث نخواهد شد سر خانه اول‌تان برگردید.» مهم‌تر از همه این‌که بعد از کامل شدن ۳۱ روز، دیگر هیچ منع و محدودیتی در مورد مصرف انواع میوه وجود ندارد و می‌توانید موز هم میل کنید.

توجه به این نکته ضروریست که ممکن است این برنامه غذایی برای افراد مبتلا به دیابت، یا ورزشکاران حرفه‌ای یا کسانی که داروی کنترل قند خون مصرف می‌کنند مناسب نباشد. به علاوه این رژیم به‌هیچ‌وجه مناسب زنان باردار نیست.

حرف آخر این‌که پیش از شروع این رژیم، از دوستان و اعضای خانواده‌تان درخواست کنید کمک و حمایت‌تان کنند. متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند در طول این دوره، اطرافیان می‌توانند نقشی موثر و چشمگیر در موفقیت روند سم‌زدایی داشته باشند.

منبع: سی‌ان‌ان